Mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar
1. buyumni tayyorlashning texnologik jarayoni deganda nimani tushunasiz?
2. texnologik jarayonning tarkibiy qismlarini ayting.
3. Sterjen qotirgichini yasashning texnologik xaritasini tuzish tartibini ayting.
4. Sterjen qoplagichini yasashning texnologik jarayonini tashkil qilishni qanday tushu-
nasiz?
Amaliy ish
metall listga o‘tkazish uchun tunuka quti o‘lchamlarini o‘lchab chiqing.
qutining qisqa yon tomoni 30x40
mm
, uzun yon tomoni 30x60
mm
, ostki
tomoni esa 40x160
mm
.
Qutining yoyilmasini chizish uchun yupqa list (tunuka)ning umumiy
o‘lchami 100x120
mm
kattalikda olingan.
83
Pecheniy uchun qolip yasashning texnologik xaritasi
T/r
Ishning
ketma-ketligi
Ish eskizi
Asbob va moslamalar
O‘lchov
Ish
1
Qolip uchun
mos tunuka
tanlash
Chizg‘ich
Tunuka,
bolg‘a, qalam,
chilangarlik
dastgohi, temir
qaychi
2
o‘lcham
olish va uni
chizmalarda
ifodalash
Chizg‘ich
qalam
3
tunukani
belgilangan
joylaridan
qirqib olish
Chizg‘ich,
qalam
temir qaychi
4
qirqib olingan
tunukani
to‘g‘rilash
Bolg‘a,
chilangarlik
dastgohi
5
tunukani
yuqori qismini
qayirish uchun
joyni belgilash,
uni chizmalarda
ifodalash
Chizg‘ich,
qalam
6
tunukani
o‘lchamlar
asosida
belgilangan
joylardan bukib
chiqish
bolg‘a
A
84
7
Qolipning
ikkita chetini
biriktirish
uchun
mo‘ljallangan
joylarini
belgilash
Qalam,
chizg‘ich
8
birikmani
parchinlash
orqali
biriktirish
Bolg‘a,
duradgorlik
dastgohi
9
parchin
birikmalarni
bir-biriga ulash
va shakl berish
Qalam,
chizg‘ich
bolg‘a
10
Qolipga oxirgi
ishlov berish
egov yoki
qumqog‘oz
85
Metallarga ishlov berishga oid xalq hunarmandchiligi turlari bo‘yicha
ish usullarini o‘rgatish
Konserva qutilari tayyorlangan listlar juda yupqa va yumshoq bo‘ladi.
Ulardan har xil buyumlar tayyorlash mumkin. bir nechta shunday qutilarni
tozalab, yuvib, maktab ustaxonasiga keltirib qo‘ying, keyin yaxshilab tekis-
lasangiz, bu sizga biror buyum tayyorlashga kerak bo‘ladi.
AMALIY MASHG‘ULOT.
Bo‘shagan metall ichimlik idishidan
uy-ro‘zg‘or uchun buyum tayyorlash.
Bo‘shagan metall ichimlik idishidan ziravorlar, ya’ni tuz, shakar, murch,
quruq choylarni saqlash uchun turli xil ko‘rinishda buyumlar
tayyor
lash
mumkin. Buning uchun bizlarga bir nechta ichimlik idishi, gulqog‘oz, ye
-
lim, yelim idish kerak bo‘ladi. Buyumni tayyorlash quyidagi bos qich larda
amal ga oshiriladi.
Kerakli asbob va moslamalar:
qaychi, qalam, chizg‘ich, fen, qog‘oz
skoch, bolg‘a.
Ish bajarish tartibi:
1.
bo‘shagan metall idish yaxshilab suvda chayiladi.
2.
Idishning tepa qismidagi qirrali joylari bolg‘a yordamida bolg‘alab
chiqiladi.
3.
bolg‘alangan joylari qo‘lni shikastlamasligi uchun uning ustidan
qog‘oz skoch yelimlanadi.
4.
idishning ustki qismiga moslab chiroyli ko‘rinishdagi gulqog‘oz tan-
lanadi.
5.
Gulqog‘oz idish o‘lchamiga moslab qirqib olinadi va yelimlanadi.
Ziravorlar uchun mo‘ljallangan idish doimo oshxonada saqlanishini
inobatga olib, uni sirti suv o‘tkazmaydigan material bilan qoplanishi lozim.
buning uchun bo‘shagan yelim idishdan foydalaniladi.
6.
idish ustini suv tushib zararlamasligi uchun uning o‘lchamiga mos-
lab yelim idish qirqib olinadi. tanlangan yelim idish toza va rangi xira
tortib qolmagan bo‘lishi lozim.
7.
qirqib olingan yelim idish bo‘lagi tayyor holatga keltirilgan buyum
ustidan kiydiriladi.
86
8.
Yelim idish buyumning yuzasini butkul va tekis qoplashi uchun soch
quritish moslamasi, ya’ni fen yordamida asta-sekinlik bilan eritilib boriladi.
Bu jarayonni sirli idishda suvni qaynatib, qaynab turgan suvga buyumni
asta-sekinlik bilan solib amalga oshirish mumkin.
9.
ish oxirida buyumning yuzasi silliq va yaltiroq tusga kiradi.
10.
tayyor buyumdan oshxonadagi turli xil mahsulotlarni saqlash uchun
bemalol foydalansa bo‘ladi.
Dostları ilə paylaş: |
