39
RAQAMLI TEXNOLOGIYALARNING
YANGI
O‘ZBEKISTON
RIVOJIGA
TA’SIRI
Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyasi
Иқтисодиёт тармоқларида маҳсулот етиштиришда минтақанинг улушини қараб
чиқадиган бўлсак, энг юқори кўрсаткич саноат маҳсулотларини ишлаб чиқаришга тўғри
келиб, 5,2 фоизни ташкил қилади, энг паст кўрсаткич қишлоқ, ўрмон ва балиқ хўжалигига
тўғри келмоқда. Бугунги кунда хизмат кўрсатиш иқтисодиётнинг асосий тармоқларидан
бири бўлишига қарамасдан минтақада соҳа ривожи етарли даражада эмас ва унинг улуши
мамлакатда яратилган хизматларда 3,0 фоизни ташкил қилмоқда.
Мамлакат ташқи савдосини ривожлантиришда минтақанинг улуши анча паст
бўлишига қарамасдан, унинг бошқа ҳудудлардан ажралиб турувчи ўзига
хос хусусияти
мавжуд бўлиб, бу экспорт ҳажми импортга нисбатан анча юқори. Бу эса ўз навбатида соф
экспортнинг юқори бўлишини таъминлашга хизмат қилмоқда. Бошқарув тизимини
шакллантириш ҳамда унга инновацияларни жорий қилишда алоқа хизматлари алоҳида
аҳамият касб этишини инобатга олган ҳолда минтқадаги алоқа хизматлари роли ва ўрнига
тўхталиб ўтишни жоиз топдик ва бу кўрсаткич бошқа кўрсаткичларга нисбатан анча юқори
бўлиб, 4,0 фоизни ташкил этиши аниқланди.
Юқоридаги маълумотларни инобатга олган ҳолда,
кичик бизнес фаолиятини
рақамлаштириш
ҳолатини
таҳлил
қилиб
чиқамиз.
Корхона
фаолиятини
рақамлаштиришдан асосий мақсад, бизнингча, унинг рақобатбардошлигини ошириш, барча
талабларга мос, сифатли маҳсулотлар ишлаб чиқариш ва ишлаб чиқариш фаолиятининг
иқтисодий самарадорлигини
ошириш учун шарт
-
шароитларни таминлашдан иборат.
Рақамли трансформатсия вазифасининг мақсадига мувофиқ корхоналарни қуйидагича
таснифлаш мумкин:
•
рақобатбардош маҳсулот ишлаб чиқаришни ташкил этиш;
•
юқори
самарадорликка, ишлаб чиқариш ва ташкилий жараёнларнинг мослашувига
эришиш;
•
корхонанинг инвеститсион
жозибадорлигини ошириш;
•
корхонанинг иқтисодий самарадорлигини кафолатлайдиган бошқарув тизимининг
мослашувчанлиги ва шаффофлигини ошириш ва бошқалар.
Корхонанинг
рақамли
трансформатсиясини
лойиҳалаш
учун
рақамли
технологияларнинг корхонада жорий этилишининг мавжудлиги ва мақсадга мувофиқлиги
мезонига кўра таснифини ишлаб чиқиш керак. Шундай қилиб, асосий рақамли
технологиялар учта гуруҳга бирлаштирилган [C.Қодиров 2022] (1
-
жадвал).