Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

To’g’ridan-to’g’ri investitsiyalar 
Moliyaviy tartibga solish, bir Yevropa bozoriga yo'naltirilgan harakat va 
jahon savdosining umumiy ozodligi Fransiyadan tashqarida bo'lgan frantsuz 
firmalarining sarmoyalarini jalb etish hamda xorijiy investitsiya fondlarining 
mamlakatga teskari oqimini kuchaytirish o‘z ta'sirini o‘tkazdi. Sanoat sohasida 
Frantsiya kompaniyalari boshqa rivojlangan davlatlarga, xususan, Amerika Qo'shma 
Shtatlariga sarmoya kiritishga qiziqishni kuchaytirmoqda. So'nggi yillarda Osiyo va 
Sharqiy Yevropaning rivojlanayotgan iqtisodiyotida investitsiyalar hajmi oshib 
bormoqda. Frantsiyaga sarmoya kiritayotgan xorijiy firmalar asosan Yevropa 
Ittifoqi (asosan Buyuk Britaniya, Niderlandiya, Germaniya) va Qo'shma Shtatlar 
milliy kompaniyalaridir. Ko'pgina investitsiyalar muhandislik, elektronika va 
kimyoviy sohalarga taalluqli bo'lib, umuman mamlakatning yuqori darajadagi 
shaharlar 
markazlariga 
yo'naltirilgan. 
Biroq, 
Frantsiyadagi 
xorijiy 
investitsiyalarning manbalari va tabiati turlicha bo'lib bormoqda. Misol uchun, 
Yaponiya manfaatlari sezilarli darajada oshdi va ayniqsa, Parijda va uning atrofida 
mulkka hamda xizmat ko'rsatish sohasiga investitsiyalar o'sib bormoqda. Frantsiya, 
Axa, CNP va AGF kabi yirik kompaniyalar tomonidan boshqariladigan yirik 
sug'urta kompaniyalariga ega. Lekin, pensiya rejalarini boshqaradigan bir qator 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 152 - 
muhim nafaqa jamiyatlarini ham o'z ichiga oladi. Ushbu sektorni tartibga solish 
keng ko'lamda qayta tashkil etishga olib keldi. 
Sug’urta 
1996 yildan boshlab sug'urta sektori mutlaqo xususiy kompaniyalar qo‘liga 
o‘tdi. Fransiyaning eng yirik sug'urta guruhi bo'lgan Union des Assurances de Paris 
(UAP) 1994 yilda xususiylashtirildi. Sug'urta xizmatlari chakana bank xizmatlari 
bilan birlashishi keyingi yillarda kengayib, neologizm bank sug'urtasi hisoblanadi. 
Ushbu dasturda hamkorlar UAP va BNP asosiy hamkor kompaniya hisoblanadi. 
Assurances Générale de France (AGF) yetakchi hayotni sug‘urtalovchi kompaniya 
sanaladi.
Frantsiyada uchinchi tomon fuqarolik javobgarligini qoplash har bir kishi 
uchun majburiydir va odatda uyda yoki avtomobilni sug'urtalash polislarida 
qo'llaniladi. Bu mulkdagi baxtsiz hodisadan uchinchi tomonga (masalan, qo'shni va 
ularning mol-mulkiga) zarar yetkazish xavfni qamrab oladi. Agar siz ushbu polisga 
ega bo'lmasangiz, sizning shaxsiy javobgarligingiz va tegishli bo'lgan har qanday 
tovonni to'lashingiz talab etiladi. Frantsiyada ko'chmas mulkni sotib olganingizda, 
notarius ushbu sug'urta kuni tugashini eslatadi. 
Frantsiyadagi uyni sug'urtalash mulkni lizing yoki garovga olgan bo'lsangiz 
majburiydir.Biroq, uchinchi shaxslarning javobgarligini sug'urtalash majburiydir va 
siz to'g'ridan-to'g'ri sotib olmoqchi bo'lishingizdan qat'iy nazar, tugallanadigan 
kunida sizning notarialingizga ko'rsatilishi shart. 
Mamlakatda Allianz, Aviva, AXA, Generali, GMF, MAAF Assurances kabi nufuzli 
sug‘urta kompaniyalari mavjud
64
. 
2018 yilning ikkinchi choragida Frantsiyadagi xizmatlarning yalpi ichki 
mahsulotidagi ulushi 289,227 mlrd. yevroga yetdi. 2018 yilning 1-choragida bu 
ko‘rsatkich 288,529 mlrd. yevroni tashkil etdi. Fransiyai xizmatlarning yalpi hajmi 
1950 yildan 2018 yilgacha o'rtacha 140,848,71 mlrd. yevroni tashkil etib, 2018 
yilning ikkinchi choragida 289,227 mlrd. yevroni tashkil etdi. 1950 yilning birinchi 
64
https://www.expatica.com/fr/finance/A-guide-to-insurance-in-France_101160.html

---