Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

4.2.10. Transport
Temir yo'llar Vengriyaning transport tizimining asosiy qismi bo'lib kelgan. 
Birinchi jahon urushi davrida mamlakat Yevropadagi eng nozik tarmoqlardan biri 
bo'lgan zamonaviy tarmoqqa ega bo‘lgan. 1970 yillar oxirigacha muntazam ravishda 
kengayishda davom etdi va keyingi o'n yil ichida elektrifikatsiya boshlandi. Bozor 
iqtisodiyotiga o'tish davrida sanoat ishlab chiqarishi kamaygan bir davrda temir yo'l 
transportida yuk tashish keskin pasayib, davlat subsidiyalarida sezilarli qisqartishlar 
bilan birga temir yo'l infratuzilmasining yomonlashuviga olib keldi. Biroq, XX 
asrning oxiriga kelib Yevropa Ittifoqi temir yo'l tarmog'ini yaxshilashni va yo'l 
loyihalarini moliyalashtirishni natijasida mamlakat bu hudud bo‘ylab zamonaviy 
temir yo‘l tarmog‘iga biriktirildi
287
. 
Postkommunistik davrda yuk tashish tovarlarning umumiy tashish hajmining 
ortib borishini ta'minladi. Avtobuslar yo'lovchilar tashish uchun asosiy vosita bo‘lib 
1980 yillarning boshida xususiy avtomobillar soni keskin ravishda o'sdi. Bu o'sish 
287
 
https://www.britannica.com/search?query=hng +transport+system 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 461 - 
kommunistik rejimning tugashidan keyin rivojlandi. 1989 yildan 1996 yilgacha 
Vengriya yo'llariga qo'shimcha 1,5 million avtomobil qo'shilgan, ularning aksariyati 
g'arbda ishlab chiqarilgan. Shu davrda Sharqiy avtomobillardan foydalanish tezda 
pasayib ketdi. XXI asrning boshlarida yo'l qurish va modernizatsiya qilish 
Budapeshtdan Vena, Xorvatiya, Serbiya, Ruminiya va Ukraina kabi avtoyo'llarni 
qurish bilan sezilarli darajada modernizatsiyalashtirildi.
Xalqaro havo safarlari Budapesht aeroportlardan (1986 yilda ochilgan va 
1999 yilda kengaytirilgan) va Siófox (1989 yilda ochilgan) orqali o'tadi. Hududiy 
yo'lovchi tashish bo'yicha xizmatlar Budapesht, Nyiregyhaza, Debrecen, Szeged, 
Pes, Szombathely va Gyur. Milliy aviakompaniyasining "Malév Hungarian 
Airlines" kompaniyasi 1946 yilda tashkil etilgan. 
Vengriya temir yo'l tizimi 2016 yilda 7685 km uzunlikda, 2791 km 
elektrlashtirildi.Ventjiyadagi har bir turar-joyida elektr ta'minoti mavjud. 2873 ta 
posyolka, jumladan, ularning 91,1% da gaz quvurlari mavjud. 2009 yil yanvar oyida 
Ukraina kabi quvurlarni yopib qo'yish oqibatida gaz taqchilligini bartaraf etish 
uchun, Vengriya ham Nabukko, ham "Janubiy oqim" gaz quvuri loyihalarida 
ishtirok etmoqda. Vengriyaning strategik gaz zaxiralari ham bor: 1,2 mlrd. 
Kubometrning so'nggi rezervi 2009 yil oktyabr oyida ochilgan.2008 yilda uy 
xo'jaliklarining 94,9 foizi suv bilan ta'minlangan. Garchi shahar hokimiyatlarining 
sog'lom suv bilan ta'minlanishiga mas'ul bo'lsa-da, Vengriya hukumati va Yevropa 
Ittifoqi suv ta'minoti yoki kanalizatsiya tizimini rivojlantirishni istaganlar uchun 
subsidiyalar taklif qiladi. Ushbu subsidiyalarning qisman qismi barcha uy-joylarning 
71,3% kanalizatsiya tizimiga ulangan. 
XXI asrning boshlarida Vengriyadagi aholisining yarmidan ko'pi uyali aloqa 
operatorlari bo'lgan. Televizorlar va radiolar ko'p edi va shaxsiy kompyutyerlar va 
Internetdan foydalanish kengaydi. Vengriyada 3118 km uzunlikdagi 1118 km 
avtomobil va avtomobil yo'llari mavjud. O'tgan o'n yilda avtomobil yo'llarining 
umumiy uzunligi 2006 yilda qurilgan 106 kilometrli yo‘ldan ikki baravar ko'paydi. 
Budapesht avtostrada, slovakiya, sloveniya, xorvat, rumin va serbiya chegaralariga 
avtoulovlar orqali to'g'ridan-to'g'ri bog'liq. Mamlakatda beshta xalqaro, to'rtta 

---