4.6.2. Iqtisodiy rivojlanish tarixi
Slovakiya iqtisodiyoti 2004 yilda Yevropa Ittifoqiga a'zo davlatga aylandi va
2009 yil boshida yevro valyutasini qabul qildi. Poytaxti Bratislava bo‘lib
mamlakatning eng yirik moliya markazi hisoblanadi. 1993 yil yanvar oyida
Slovakiya Respublikasining tashkil etilishidan boshlab markaziy rejalashtirilgan
iqtisodiyotdan erkin bozor iqtisodiyotiga o'tish siyosati boshlandi. 1994-1998
yillarda Bosh vazir Vladimir Makaryan hukumatining sarmoyaviy kapitalizmi va
boshqa npmutanosib moliyaviy siyosati sababli iqtisodiy o‘ish sur‘ati sekinlashdi.
Mečiar davrida iqtisodiy o'sish va boshqa islohotlar barqaror o'sib borayotgan
bo'lsada, davlat va xususiy qarzlar hamda tashqi savdo balansi ham oshdi.
340
http://statisticstimes.com/economy/countries-by-projected-gdp.php
341
https://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/org6_e.htm#collapser
XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 541 -
Slovakiya iqtisodiyoti avtoritar liderlik va korruptsiyaning yuqori darajasi
tufayli, 1993 yilda Chexiya Respublikasidan ajralganidan keyin samarali islohotlar
dastlabki yillarda sekinlik bilan amalga oshirildi. Biroq, 1998 yildan keyin amalga
oshirilgan iqtisodiy islohotlar Slovakiya uchun barqaror o'sish ta‘minlab berdi.
Slovakiya Respublikasi o‘ziing 5.4 million aholisi bilan kichik va ochiq
iqtisodiyotga asosida rivojlanib bormoqda. Mamlakat asosan, avtomobil va
elektronika mahsulotlari eksporti orqali YaIMning 80 foizidan ortiq natijaga
erishmoqda. Slovakiya 2004 yilda Yevropa Ittifoqiga va 2009 yilda yevro zonasiga
qo'shilgan.
4.6.3. Qishloq xo'jaligi, o'rmonxo’jaligi va baliqchilik
Dastlabli boshqaruv davrida Slovakiya hududida qishloq xo'jaligini
sanoatlashtirishga qaratilgan davlat siyosati natijasida bugungi kunda hududining
faqatgina uchdan bir qismi erishildi. Nisbatan past yerlaridagi asosiy ekinlar javdari,
jo'xori, kartoshka va zig'ir bo'lib serhosil pasttekstiklarda bug'doy, arpa, shakar
lavlagi, jo'xori va yem-xashak hosili eng muhim ekinlar hisoblanadi. Tamaki va
mevalar
Vax
vodiysida o'stiriladi. Uzumzorlar Zapadní Slovensko kraj
(mintaqa)ning Karpat orollari yonbag'irlarida o'sadi. Fermerlar asosan qoramolchilik
va qo‘ychilik sohalarini rivojlantirishda alohida e‘tibor qaratdi. Qo'ylarni boqish eng
sermahsul yaylovlar hisoblangan tog' vodiysida keng tarqalgan. 2017 yilda qishloq
xo'jaligi YaIMning 3,6 foizini tashkil etib (1993 yilda 6,9 foiz, 1994 yilda 10,2 foiz
) ishchi kuchining taxminan 3,9 foizini tashkil qilgan
342
.
Slovakiya yerlarning 60% dan ortig'i unumdor hisoblanib janubiy qismi
(Vengriya bilan chegaradosh) o'zining boy yer maydonlari bilan mashhurdir.
Bug'doy, javdar, jo'xori, kartoshka, shakar lavlagi, don, meva va kungaboqar
mahsulotlari aynan ushbu hududda ko‘proq ekiladi. Uzumzorlar esa Kichik
Karpatiya, Tokaj va boshqa janubiy viloyatlarda joylashgan. Parrandachilik
ko'paytirishda eng zamonaviy texnologiyalar tadbiq etilib mamlakat ichki talabani
tp‘liq ta‘minlashga erishilgan. Yog'ochni qayta ishlash va boshqa o'rmon
342
https://www.britannica.com/place/slovakia/Agriculture-forestry-and-fishing
|