Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 845 - 
5.9.3. Qishloq xo'jaligi, o'rmonxo’jaligi va baliqchilik
1991 yildan buyon qishloq xo'jaligini rivojlantirish yer melioratsiyasi va 
botqoqlarni drenajlash sxemalari bilan chambarchas bog'liq. XXI asrning boshlarida 
qishloq xo'jaligi yalpi ichki mahsulotga (YaIM) nisbatan kam ulushni tashkil etdi va 
iqtisodiy faol aholining o'ndan bir qismini ish bilan ta'minladi. Asosiy tendentsiyalar 
go'sht va sut yetishtirish, zig'ir, shakar lavlagi, kartoshka va sabzavotlar 
yetishtirishga qaratilgan. Jami ishlab chiqarishning katta qismi yem-xashak ekinlari, 
g'alla (arpa va javdar) hamda dukkakli ekinlardan tashkil topgan; qolgan qismi 
kartoshkani boshqa turlari va eksportbop sabzavotlardan iborat. Chorvadorlikda sut 
chorvali va qora molchilik alohida e'tibor beradigan qishloq xo'jaligining yetakchi 
tarmog'i hisoblanadi. Ko'plab ekinlarni yetishtirish mexanizatsiyalashgan, ammo 
kuzgi hosil paytida katta miqdorda qo'l mehnaty talab etiladi. 
Litva uzoq vaqt davomida oziq-ovqat mahsulotlarining kichik hajmda 
bo‘lsada, aniq va ishonchli eksportchisi bo'lgan. 1990 yillar boshida fermerlikni 
xususiylashtirish barcha sobiq kolxoz va markazlashgan xo'jaliklarini tugatish 
to'g'risidagi qaror bilan boshlandi. Ayrim xususiy fermer xo'jaliklari mustaqillikka 
erishgandan so'ng darhol paydo bo'ldi, ammo, bu jarayon keyinchalik sekinlasha 
boshladi. Loyihalarni moliyalashtirish bo‘yicha muammolar mavjud emasligiga 
qaramasdan, kichik fermer xo'jaliklariga mos jihozlar yetarli darajada ta‘minlash 
murakkab edi. 90-yillarning oxirida xususiy fermer xo'jaliklari davlat fermalaridan 
ko'paydi. Ushbu fermer xo'jaliklarining aksariyati ixtisoslashtirilmagan va ekinlar 
hamda chorvachilikka asoslangan aralash ishlab chiqarishga jalb qilingan edi
553
. 
Litva uchun qishloq xo'jaligi sektori hali ham muhim ahamiyatga ega. 
Chunki, ushbu sector umumiy ish kuchining qariyb 3.3 foizini tashkil qilib oziq-
ovqat sanoatida hosilni qayta ishlash uchun muhimdir. 2008 yilda umumiy ekin 
maydoni 1,8 million gektarni tashkil etgan. Bug'doy va tritikale fermer 
xo'jaliklarining eng mashhur mahsulotidir. 1990-yillarga nisbatan chorva va 
parrandalar soni ikki baravar kamaydi. 2017 yil boshida Litvada yirik qoramol soni 
553
 
 https://www.britannica.com/place/lithuania/Agriculture-forestry-and-fishing 

---