Massivlar
Massiv bu bir turdagi qiymatlar to’plamini saqlovchi ma’lumot strukturasi. Massivda
joylashgan xar bir element o’z indeksiga ega bo’lib ushbu indeksi orqali unga murojaat qilish
mumkin.
Massivni e’lon qilish uchun birinchi massiv turini ko’rsatish kerak, ya’ni ushbu massiv
qanday turdagi elementlarni saqlash uchun mo’ljallanganligi, keyin
[]
belgisini qo’yib massiv
o’zgaruvchisi nomini berish kerak. Masalan, quyida butun sonlarni saqlaydigan
a
nomli massiv
e’lon qilingan:
int [] a;
Yuqoridagi misolda
a
o’zgaruvchisi e’lon qilingan bo’lib ushbu o’zgaruvchiga xaqiqiy
massiv xali biriktirilmagan. Quyidagi misolda yangi massivni yaratib uni
a
o’zgaruvchisiga
biriktiramiz.
int [] a = new int [100];
Ushbu ifoda 100ta butun sonlarni saqlay oladigan massivni yaratadi.
Massiv elementlari 0 dan boshlab indekslanadi. Massiv yaratilgandan keyin uni elementlar
bilan to’ldirish mumkin. Masalan,
int [] a = new int [4];
a [1] = 0;
a [2] = 1;
a [3] = 2;
a [4] = 3;
dastur kodi to’rta butun sonni saqlay oladigan massivni yaratadi va uni 0dan 3gacha bo’lgan
sonlar bilan to’ldiradi.
Massivdagi elementlar sonini aniqlash uchun
lengh
ifodasidan foydalanish mumkin.
Masalan,
int [] a = new int[4];
System.out.println(a.length);
dastur kodi massiv elementlar soni 4ligini ko’rsatadi.
Java dasturlash tilida massivni yaratish va uni elementlar bilan boyitishni qisqa usuli xam
mavjud. Masalan,
int [] a = {0, 1, 2, 3};
dastur kodi
int [] a = new int [4];
a [0] = 0;
a [1] = 1;
a [2] = 2;
a [3] = 3;
dastur kodi bilan bir xil vazifani bajaradi, ya’ni to’rt elementni sig’dira oladigan massivni
yaratib uni 0dan 3gacha bo’lgan sonlar bilan to’ldiradi va massivni a o’zgaruvchiga birikriradi.
Ko’p o’lchamli massivlar
Java dasturlash tili ko’p olchamli massivlarni qo’llash imkonini beradi. Ko’p o’lchamli
massivlar massiv elementiga murojaat qilish uchun bittadan ko’p indeks ishlatiladi. Ko’p
o’lchamli massivlarni massiv ichidagi massiv sifatida tasavvur qilishimiz mumkin, ya’ni massiv
elementlari massiv xisoblanadi. Masalan,
double [] [] balans;
Ko’p o’lchamli massivni yaratib balans o’zgaruvchisiga biriktirish uchun quyidagidan
foydalanamiz:
balans = new double [4] [5];
Ushbu ifoda to’rta massivni o’z ishiga oluvchi massivni yaratadi. O’z navbatida xar bir ichki
massiv beshta ratsional sonlardan tashkil topgan. Yaratilgan massivni elementlar bilan to’ldirish
uchun quyidagi dastur kodidan foydalanish mumkin:
double [] b1 = {1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.6};
double [] b2 = {2.0, 2.1, 2.2, 2.3, 2.4};
double [] b3 = {1.1, 1.1, 1.1, 1.1, 1.1};
double [] b4 = {0.1, 0.2, 0.3, 0.4, 0.5};
balans [0] = b1;
balans [1] = b2;
balans [2] = b3;
balans [3] = b4;
Xuddi shu massivni quyidagi qisqa usulida xam yaratib olish mumkin:
double [] [] balans = { {1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.6}, {2.0, 2.1, 2.2, 2.3, 2.4},
{1.1, 1.1, 1.1, 1.1, 1.1}, {0.1, 0.2, 0.3, 0.4, 0.5} };
Ko’p o’lchamli massiv yaratilgandan so’ng uning elementlariga murojaat qilish uchun
quyidagi ifodadan foydalanish mumkin:
balans [1] [2];
Yuqoridagi ifoda
balans
massivining ikkinchi massivini uchinchi elementiga murojaat
qiladi, ya’ni
2.2
qiymatiga. Massivni to’rtinchi massivining birinchi elementi,
0.1
ga murojaat
qilish uchun quyidagi ifodadan foydalanish mumkin:
balans [3] [0];
Dostları ilə paylaş: |