259
bilan kelib chiqadigan kelishmovchiliklarni bartaraf etishga ta’sir
etadigan buxgalteriya hisobini tashkillashga imkoniyat yaratishi lozim.
Iqtisodiy asoslangan hisob siyosati korxonaning moddiy, mehnat va
moliyaviy resurslaridan samarali foydalanishni ta’minlaydi.
Hisob
siyosatini
ishlab
chiqishda
korxonaning
mulkiy
alohidalanganligini, uning faoliyatini dafomiyligini,
va hisob siyosatini
qo‘llash izchillagini va boshqa bir qancha omillarni to‘g‘ri belgilab olish
kerak. Shuningdek, korxonani hisob siyosati buxgalteriya hisobining
mukammallik,
mazmunning
shakldan
ustunligi,
o‘z
vaqtidalik,
ehtiyotkorlik, muvofiqlik va boshqa tamoyillari talabiga javob berish
kerak.
‘yicha, O‘zbekiston Respublikasi “Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi
‘zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobining milliy standartlari,
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998 yil 15 apreldagi
159-son qarori bilan tasdiqlangan “Kichik korxonalar uchun soliqqa
tortishning soddalashtirilgan tizimini qo‘llash tartibi” ning oltinchi
bandiga muvofiq soddalashtirilgan tartibida hisob yuritish va hisobotlar
tuzish, Moliya vazirligi tasdiqlangan “Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida” gi
Nizom, “Mahsulot (ishlar, xizmatlar) ishlab chiqarish va sotish xarajatlari
tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to‘g‘risidagi”
Nizom hamda buxgalteriya hisobini yuritish va buxgalteriya hisobotlarini
tuzish chog‘ida foydalaniladigan boshqa ko‘plab me’yoriy hujjatlar va
uslubiy ko‘rsatmalar talabiga javob berishi kerak.
‘yilmalarni uchyotini tashkillash usullari (xususiyatlari ), shuningdek
‘yicha hisob siyosatida nazarda tutilgan barcha unsurlar keltiriladi.
‘ladigan xo‘jalik operatsiyalari ustidan nazorat o‘rnatish tartibi;
‘yxatga
olish rejasi;
260
‘jalik operatsiyalarini rasmiylashtirishda foydalaniladigan hujjatlar tartibi
‘rsatiladi. Zaruriy hujjatlar miqdori aniqlangandan keyin ular
‘paytiriladi yoki sotib olinadi. Markazlashgan ta’minot sharoitida esa,
Qayta ro‘yxatga olish rejasida rejali va rejasiz qayta ro‘yxatga
olishni o’tkazish tartibi, shakli va muddatlari ko‘rsatiladi. Qayta
ro‘yxatga olish muddatlari moddiy javobgar shaxslardan sir saqlanadi.
Schyotlar va schyotlar aloqasi rejasida korxona faoliyati
xususiyatlaridan
kelib chiqib, buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi qonun
talablari doirasida, buxgalteriya hisobining 19-milliy andozasiga binoan
korxonani ishchi schyotlar rejasi va schyotlar aloqasi keltiriladi.
Buxgalteriya hisobi ishlarini xodimlar orasida taqsimlash rejasida
buxgalteriya apparatini tuzilishi, buxgalteriya xodimlarining shtatlari, har
bir xodim ishini yo‘riqnomasi, ularni malaka oshirishlari bo‘yicha
tadbirlar va hisob ishlarini bajarish jadvali ishlab chiqiladi.
Buxgalteriya
apparati tarkibini, uning boshqa bo‘limlar bilan
aloqasini buxgalteriya ishlarini tashkillash variantidan (markazlashtirish
va markazsizlashtirish) kelib chiqqan holda belgilash maqsadga muvofiq
bo‘ladi.
Dostları ilə paylaş: