Iv asrdan XIII asr boshlarigacha 7-sinf o‘quvchilari uchun darslik
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Ijodiy
faoliyat Mo‘g‘ullarga asir tushgan Turkon xotun 133 Sadr, dastur, xojayi buzurg kabi unvonlar bilan siylangan vazir har doim hukmdorning oldida yurgan, hukmdor safar va yurishlarga chiqqanida ham uni tark etmagan. Rasmiy qabullar vaqtida vazirlar xorazmshohlar - ning o‘ng tomonidan o‘rin egallashgan. «Nizom ul-mulk» unvoniga ega bo‘lgan vazirlar xonaga oliy hukmdordan boshqa kim kirsa ham, hattoki u taxt vorisi bo‘lgan taqdirda ham, u bilan salomlashish uchun o‘rnilaridan turishmagan. Vazirlik mansabining tilga olingan takomillashgan ko‘rini- shi Otsiz hukmronligi davri bilan bog‘liqdir. Chingizxon bosqini arafasida mazkur lavozim Alovuddin Muhammad tomonidan bekor qilingan va oliy hukmdor qoshida olti vakildan iborat kengashga o‘xshagan boshqaruv joriy etilgan. Barcha a’zolarning roziligi bilan ish ko‘rishi kerak bo‘lgan ushbu kengashga davlat ahamiyatiga molik birorta ham jiddiy qaror qabul qilish nasib etmagan. Yana bir muhim mansab – bu ulug‘ yoki buyuk hojib hisoblangan. Qoidaga ko‘ra, turkiy aslzodalar vakiligina hojiblikka tayinlanishi mumkin bo‘lgan. Hojib hukmdor - ning aynan o‘ziga tegishli ishlari bo‘yicha hisobot bergan, rasmiy marosimlarga amal qilinishini nazorat qilgan. Bir vaqtning o‘zida bir necha hojib faoliyat yurit gan. Ular sultonlarning eng muhim topshiriqlarini bajarishgan va ularga hamma joyda hamrohlik qilishgan. Saroy ishlari boshqaruvchisi sanalgan ustozdor lavozimi egasi otxonalar, oshxo - nalar, novvoyxonalar, chog‘ir saqlanadigan yerto‘lalarni nazorat qilgan, saroy xodim - lari faoliyati uchun to‘liq javobgar bo‘lgan. Sultonning shaxsiy otlari oxur amiri lavozimi egasining tasarrufida bo‘lgan. Bundan tashqari, amir a’lam, choshnigir (oliy hukmdor - ga beriladigan ovqat, ichimliklarni ta’tib ko‘ruvchi), davatdor (oliy hukmdor kotibi), far - rosh (oliy hukmdorga mo‘ljallangan o‘rin-ko‘rpa, gilam, chodir va shunga o‘xshashlar uchun mas’ul xizmat boshlig‘i) kabi kichik mansablar ham mavjud bo‘lgan. Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|