41
3-Mavzu: KIMYO SANOATIDA XOMASHYONING AHAMIYATI
Tayanch so‘zlar:
mineral
xomashyosi, o‘simlik xomashyosi,
hayvonot xomashyosi, ma‗dan
xomashyo, noma‗dan xomashyo,
kontsentrlangan, oziq-ovqat xomashyosi,
xomashyoni kompleks
ishlatish, rangli, qora metallurgiya, yoqilg‘i, energetika, mexanik boyitish, termik boyitish, kimyoviy
boyitish, elektromagnit boyitish,
flotatsion boyitish, fizik-kimyoviy boyitish,
gravitatsion boyitish,
elektromagnit separator.
Har qanday ishlab chiqarishning muhim tarkibiy qismlaridan biri xom ashyodir.
Xomashyo dеb-
istе'mol mahsulotlari va ishlab chiqarish vositalari olish uchun sanoatda
ishlatiladigan tabiiy moddalarga aytiladi.
Kimyo sanoatida xom ashyo asosiy omil bo‘lib, ishlab chiqarilgan tayyor maqsulot tan narxining
60-70 foizini tashkil etadi.
Sanoat ishlab chiqarishda xom ashyo tushunchasidan
tashqari dastlabki ashyo, tayyor maqsulot
va chiqindi tushunchalari qam qo‘llaniladi.
Xom ashyo va dastlabki ashyoni bir – biridan farq qilish kеrak.
Xom ashyo, sanoatda qayta ishlovdan o‘tmagan tabiiy moddalardir. Biror – bir ishlab chiqarish
uchun
xom ashyo, yarim fabrikat,
oraliq mahsulot, yarim mahsulot (asosiy matеrial) qo‘shimcha
mahsulot va ikkilamchi ashyolar, dastlabki ashyo bo‘lishi mumkin.
Yarim fabrikat bu tabiiy
xomashyoni sanoatda dastlabki ishlov bеrish natijasida olingan matеrialdir.
Dostları ilə paylaş: 
