Z. M. Bobur nomidagi andijon davlat uninersiteti
Yüklə 62,92 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- UO‘K: 57 (072) KBK : 22.36 Olimov, Lutfiddin
- UO‘K: 57 (072) KBK : 22.36 Taqrizchilar
|
Z.M.BOBUR NOMIDAGI ANDIJON DAVLAT UNINERSITETI LUTFIDDIN OLIMOV NANOFIZIKA ASOSLARI Toshkent 2014 ISBN 978-9943-27-218-7 © «Nanofizika asoslari». «Yangi asr avlodi», 2014-yil. UO‘K: 57 (072) KBK : 22.36 Olimov, Lutfiddin Nanofizika asoslari / Lutfiddin Olimov. – Toshkent: “Yangi asr avlodi”, 2014. 140-bet. ISBN 978-9943-27-218-7 “Nanofizika asoslari” faniga oid o‘zbek tilida yozilgan zamonaviy o‘quv yoki uslubiy qo‘llanmalar yetarli emas. Bu fan fizika ixtisosligi o‘quv rejasiga tanlov fan sifatida kiritilgan. “Nanofizika asoslari” fanining o‘qitilishi fizika ixtisosligi bo‘yicha ta’lim olayotgan bakalavr hamda magistrlarning ilmiy salohiyati oshishida, moddalar tuzilishini, ularda sodir bo‘ladigan jarayonlar kinetikasi va mexanizmlarni o‘rganishida, umuman olganda esa, olamning yagona fizik manzarasiga oid ilmiy dunyoqarashni shakllantirishda muhim ahamiyatga ega. UO‘K: 57 (072) KBK : 22.36 Taqrizchilar: U.QOSIMOV, Fizika-matematika fanlari nomzodi, dotsent A.ORTIQOV Fizika-matematika fanlari nomzodi, dotsent Andijon Davlat universiteti ilmiy kengashi tomonidan nashrga tavsiya etilgan. 2013 yilning 4-yig‘ilishi bayonnomasiga asosan. Kitobxon.Com KIRISH XXI asr fan va texnika yutuqlaridan biri nanoo‘lchamli materiallar, ularni olish texnologiyalari, ular asosida yaratilayotgan turli elektron qurilmalar hisoblanadi. Bunday o‘lchamdagi materiallar nanoelektronika, nanofotonika, nanosensorika, nanomeditsina va boshqa sohalarning shiddat bilan rivojlanishiga olib kelmoqda. Bu sohalar rivojlanishi natijasida “nano” atamasi bilan bog‘liq tegishli sohalar ham fan sifatida maydonga keldi. Jumladan, nanotuzilmalar olish, ular asosida turli qurilmalar yaratish hamda ularni ishlashi jarayonlarida yuz beruvchi fizik hodisalarni o‘rganish uchun “Nanofizika asoslari” fani ta’limda o‘qitila boshlandi. Bu fan fizika ixtisosligi o‘quv rejasiga tanlov fan sifatida kiritilgan. “Nanofizika asoslari” fanining o‘qitilishi fizika ixtisosligi bo‘yicha ta’lim olayotgan bakalavr hamda magistrlarning ilmiy salohiyati oshishida, moddalar tuzilishini, ularda sodir bo‘ladigan jarayonlar kinetikasi va mexanizmlarni o‘rganishida, umuman olganda esa, olamning yagona fizik manzarasiga oid ilmiy dunyoqarashni shakllantirishda muhim ahamiyatga ega. Ammo hozirgi kunda “Nanofizika asoslari” faniga oid o‘zbek tilida yozilgan zamonaviy o‘quv yoki uslubiy qo‘llanmalar yetarli emas. Mavjudlari esa rus yoki boshqa xorijiy tillarda nashr qilingan. Bu o‘zbek tilida tahsil olayotgan bakalavr va magistrlarning bugungi fan taraqqiyoti darajasida mutaxassis bo‘lib yetishishlaridagi asosiy muammolardan biri hisoblanadi. Shu jihatlarni hisobga olsak, mazkur o‘quv qo‘llanmani yaratish maqsadga muvofiqligi anglashiladi. Qo‘llanma olti bobdan iborat. Birinchi bobda “Nanofizika asoslari”ning fan sifatida maydonga kelishi, maqsad va vazifalari, uning fan va texnika rivojlanishidagi ahamiyati, nanotexnologiyalar va nanomateriallarning paydo bo‘lishi tarixi, 3 Kitobxon.Com 4 qo‘llanilish sohalari hamda O‘zbekistonda bu sohaga oid izlanishlar yoritib berilgan. Ikkinchi bobda mikro va nanotuzilmalarda mikrozarra- chalarning kvant holatlari, ularda kvantlanish g‘oyasining paydo bo‘lish sabablari, nanotuzilmalarning atom va molekulyar tuzilishi hamda ularda yuz beruvchi jarayonlar tahlil qilingan. Uchinchi va to‘rtinchi boblarda nanotuzilmalarni o‘rganishda kvant o‘lchamli effektlar prinsipining qo‘llanilishi, jumladan, kvant o‘lchamli effektlar, ularning namoyon bo‘lish shartlari, potensial o‘ra va to‘siqlarning fizik mohiyati, ularda zarracha holati va ko‘chish, kvazizarralar, o‘lchamli kvantlashish hodisalari, kvantlashgan iplar va nuqtalar, kvàntlàshgàn o‘rà và o‘tà pànjàrà uchun yarimo‘tkàzgichli màtåriàllàrdan foydalanish, ularda yuz beruvchi fizik jarayonlar bayon qilingan. Beshinchi bobda mikro va nanoo‘lchamli yarimo‘tkazgichlar olish, mikroo‘lchamli tuzilmalar sirtiga ishlov berish, kukunlash hamda alohida atom yoki molekulalar asosida nanozarrachalar olish jarayonlarida yuz beruvchi fizik jarayonlar tahlil qilib berilgan. Oltinchi bobda mikro va nanotuzilmalarni tadqiq qilishning optik metodlari, optik mikroskoplarning tuzilishi, moddalarni o‘rganishda yuz beruvchi jarayonlar, ularning fizik mohiyati yoritib berilgan. Qo‘llanma bu yo‘nalishda yozilgan dastlabki qo‘llanma- lardan biri bo‘lganligi uchun ayrim kamchiliklardan holi bo‘lmasligi mumkin. Shuning uchun mualliflar qo‘llanma haqida tanqidiy fikr yoki mulohaza bildiruvchilarga minnatdorchilik izhor qiladi. Fikr yoki mulohaza bildiruvchilar uchun e-mail: O.Lut@mail.ru Kitobxon.Com 5 I BOB. Yüklə 62,92 Kb. Dostları ilə paylaş:
|