4.3.4. Fotogrammetrik va stereofotogrammetrik usullar Hozirgi paytda bu usullar inshootlarni naturaviy sinashda, shuningdek, konstruksiya m odellarini laboratoriya sharoitida sinashda keng qoMlanilmoqda. Ko‘chishlar tekis masala tarzida aniqlansa, ya’ni kuzatilayotgan nuqtalar bir tekislikda yotadi deb qaralsa, masala osongina yechiladi. Buning uchun asbobni ma’lum bir nuqtaga o £matib, obyektni deformatsiyadan oldin va keyin suratga olinadi. Bu usul fotogrammetrik usul deb ataladi. Fazoviy masalalarni yechishda | esa stereometrik usuldan foy- I dalaniladi. Bunda obyektning f kuzatilayotgan uchastkasi deformat- | siyadan oldin va keyin ikki o ‘zgar- | mas pozitsiyada turib suratga olinadi. J Bu usularning afzalliklari shundan iboratki, bunda bir vaqtning o ‘zida bir necha nuqtaning ko‘chishlarini aniqlasa boMadi. Suratlarni qayta ishlash ishlari esa xotiijam sharoitda xonalarda bajarilishi mumkin. 4.14-rasm . Chu - q u rlik d a g i re p e rg a nisbatan g o riz o n ta l k o 'c h is h la rn i k u z a - tuvchi teskari shovun sxemasi: 1-reper; 2 - quvur; 3 - id is h ; 4 -s h o v u n simi; 5-qalqi; 6-ko ‘rish shtifti; 7-mikroskop; 8 - grunt sirti. 50
4.4. Burchakli ko‘chishlarni o‘lchash ■j i f 4 .1 5 -r a s m . S h a y to n li k lin o m e trla r:
