Kiberxavfsizlik asoslari fanidan 1 mustaqil ishi

 
 
XULOSA 
Xulosa qilib aytganda O‘zbekistonda kiberxavfsizlikni ta’minlash bo‘yicha olib 
borilayotgan tizimli va fundamental yondashuv, yagona normativ-huquqiy 
hujjatlar bazasini yaratish, ilg‘or xorijiy tajribani joriy etish, innovatsion 
usullardan keng foydalanish davlat axborot siyosatini samarali olib borishga 
hamda axborot xavfsizligi sohasidagi muammolarni hal etishga hizmat qiladi. 
Bu esa axborot kommunikatsiya va texnologiyalari tizimini zamonaviy 
kibertahdidlardan himoya qilish, turli darajadagi tizimlar uchun kiberxavfsizlik 
bo‘yicha zamonaviy mexanizmlarni joriy etish, mazkur sohada davlat organlari, 
korxonalar va tashkilotlarning huquqlari va majburiyatlarini belgilash, ularning 
faoliyatini muvofiqlashtirish kabilarni amalga oshirish orqali belgilanadi. Bu 
sohadagi normativ-huquqiy hujjatlarni unifikatsiyalash orqali kiberxavfsizlikni 
ta’minlashni takomillashtirish mumkin. 
Yurtimizda olib borilayotgan barcha islohotlar zamirida xalqimizga qulayliklar 
yaratish maqsadi yotibdi. Kiberxavfsizlikni ta’minlashga alohida e’tibor 
qaratilishi raqamli imkoniyatlardan ishonchli va xavfsiz tarzda foydalanishga 
asos bo‘ladi 

Ma'lumot uchun: Kiberxavfsizlik bo'yicha xalqaro global reyting ABI 

Research va XEI ning qo'shma loyihasi bo'lib, indeks davlatlarning 
kiberxavfsizlik sohasidagi ishtiroki darajasini baholash imkonini beradi. Bunda 

---

majburiyatlar darajasi besh sohada baholanadi: huquqiy choralar, texnik 
choralar, tashkiliy choralar, salohiyatning rivoji va xalqaro hamkorlik. 
Kiberxavfsizlik bo'yicha global reytinglarda 2020 yil sarhisobiga ko'ra 
O'zbekiston Milliy kiberxavfsizlik indeksi (National Cyber Security Index) da 
90 o'rinda, Global kiberxavfsizlik indeksi (Global Cybersecurity Index) da 52 
o'rinda, AKT rivojlanganlik indeksi ( ICT Development Index) da 95 o'rinda. 
Enigma shifrlash mashinasi 1920-yildan boshlab dastlab ish bilarmonlik 
yozishmalarining sirini saqlash uchun tijorat maqsadlarida ishlatilgan ekan; 
Ikkinchi Jaxon urushi payti esa bu qurilma nemislar qo’mondonligi tomonidan 
ishlatilgan ekan.”Enigma” bu yunoncha ya’ni jumboq degan ma’noni 
anglatgan.Enigmaning vazifasi maxfiy matnlarni shifrlash va parolni ochish 
uchun ishlatiladigan qurilma ekanligi o’rganildi va malumotlarni shifrlash
jarayoni, usullari ham ko’rib chiqildi.Bu qurilma aynan urush vaqtlarida aynan 
qo’l kelgan.Ya’ni qo’mondonlar bir-biriga qanday reja tuzganlarini yetkazish 
uchun qulay qurilma bo’lgan.Enigma tufayli Yevropadagi davlatlarga xavf 
yanada oshib borgan chunki qurilma tufayli Nemislar dushmanlarga tezkor 
xujum qilish imkoniyatiga ega bo’lganlar .Enigma qurilmasida shifrlangan 
matni buzib bo’lmaydi deb hisoblashgan.Biroq polshalik 3ta matematik bu fikrni 
inkor etgan.Ular shifrlangan matni buzish 1939-yilgacha kurash olib borgan va 
enigma tomonidan shifrlangan matnlarni o’qishni uddalashgan edi. 

---