Abdulla sher axloqshunoslik

---

0 ‘ZBEKIST0N RESPUBLIKASI OLIY VA 0 ‘RTA
MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
ABDULLA SHER
AXLOQSHUNOSLIK
Darslik
Oliy ta ’lim muassasalarining bakalavriat ta ’lim y o ‘nalishlari uchun
tayyorlangan
0 ‘ZBEKIST0N FAYLASUFLARI MILLIY
JAMIYATI NASHRIYOTI
TOSHKENT - 2010
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Taqrizchilar:
falsafa fanlari doktori, professor 
H.A.Aliqulov,
falsafa fanlari nom zodi, dotsent 
L.Muhammadjonova
M a s’ul muharrir.
falsafa fanlari nom zodi, dotsent 
B.E.Husanov
87.7
Sh47
Sher, Abdulla.
Axloqshunoslik: 
O liy t a ’lim m u assasalarining bakalavriat t a ’lim 
yo‘nalishlari uchun darslik/A bdulla Sher; mas’ul muharrir B.E. Husanov; 
0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy va o ‘rta maxsus ta ’lim vazirligi. — Т.: 
0 ‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati nashriyoti, 2010. 
— 328 b.
BBK 87.7ya73
ISBN 9 7 8 -9 9 4 3 -3 1 9 -9 1 -2
© 0 ‘zbekiston faylasuflari milliy jam iyati, 2010
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

S O ‘Z B O SH I
Siz axloq, xulq, odob h aq id a bo g ‘chada ham , m aktabda h a m , oilada 
h a m , m a ’raka-yig‘inlarda h a m k o ‘p eshitgansiz, rad io -telev id en iy e, 
m atbuo t doim axloq to ‘g‘risida gapiradi. H adislar-u rivoyatlar, m ash h u r 
im om -xatiblarning va’zlari-yu sh e ’r-u rom anlar, m asal-u m atallar — 
ham m asi bitta narsaga q aratilg an : inson bolasi yuksak ax loq egasi 
b o ‘lm og‘i lozim.
X o ‘sh, axloq o ‘zi nima? N eg a b u n ch a m iqyosli, keng qam rovli? U 
s h u n c h a lik h a m z a ru r n a r s a m i? Bu s a v o lla rg a ja v o b s if a tid a
Respublikamiz Prezidenti Islom Karim ovning quyidagi fikrlarini keltirish 
o 'rin li deb o ‘ylaymiz: «Aslini olganda, axloq — m a ’naviyatning o ‘zagi. 
Inson axloqi shunchaki salom -alik, xushm uom alalikdangina iborat em as, 
axloq — bu, aw alo , insof va ad olat tuyg‘usi, im on, halollik d eg a n i» 1. 
D em ak, m a'naviyat axloq degan o ‘zakdan o ‘sib chiqadi, axloq b o ‘lm asa 
m a ’naviyat tushunchasi h e c h n im an i anglatm aydi, m avhum so ‘zdan 
boshqa narsa emas.
Bu fik rla r, b ir to m o n d a n , eski tu z u m d a n q o lg a n a x lo q s iz lik
ko‘rinishlariga loqayd qarovchilarga va axloqshunoslikni yengil-yelpi, 
ikkinchi darajali fan sifatida tushunuvchilarga adolatli zarba b o ‘lsa, 
ikkinchi to m o nd an, axloqning yangi jam iyatim izdagi ulk an m avqeyini 
h a m d a ax lo q sh u n o slik n in g jid d iy n azariy ta d q iq o tla rg a su y a n ish i 
kerakligini ta ’kidlaydi.
Axloqshunosiik ham m a davrlard a ham yuksak ah am iy at kasb etib 
kelgan fan. Faqat zulm va z o ‘ravonlik, adolatsizlik va huquqsizlikka 
aso slan g an to ta lita r tu z u m la rd a g in a u y o lg 'o n g a b o ‘y s u n d irilg a n , 
so x ta la sh tirilg a n h a m d a sh u y o ‘l b ila n a h a m iy a ti p a s a y tirilg a n . 
M am lakatim iz mustaqillikka erishishi sharofati bilan yana axloqshunosiik 
o ‘z yuksak mavqeyini egallab borm o q da. U shbu darslikning vujudga 
kelishi va chop etilishi ham b u n in g b ir isbotidir.
M azkur «Axloqshunosiik» kursi oliy ta ’lim dagi bakalavriyat tizim i 
talabalari uchun moMjallangan nam unaviy d astur asosida yozilgan va 
m ustaqillikka erishganim izdan so ‘ng ushbu fan b o ‘yicha o ‘zbek tilid a 
n a sh r etilayotgan ilk d a rslik d ir. D arslik n ing o ‘ziga xos xu su siy ati 
shundaki, u nofalsafiy m utaxassisliklarga m o ‘ljallangan b o ‘lib, u n d a n
ayni paytda akadem ik litseylar va kollejlarda ham foydalanish m u m k in .