Trombotsitopatiya bilan kasallangan ayollarda tuxumdon apopleksiyasi kechishi va asoratini davolash tamoyillariga zamonaviy yondashuv

Ishning maqsadi: 
Samarqand viloyati ko’p tarmoqli tibbiyot markazining 
gematologiya va ginekologiya bo’limlarida davolangan
 
trombotsitopatiya bilan 
"Science and Education" Scientific Journal / Impact Factor 3,848 (SJIF)
February 2023 / Volume 4 Issue 2
www.openscience.uz / ISSN 2181-0842
386

---

bemor ayollarda tuxumdon apopleksiyasi bilan asoratlanishini erta tashhislash va 
davolash samaradorligini oshirish. 
Ishning materiallari va usullari:
Samarqand viloyati ko’p tarmoqli tibbiyot 
markazining gematologiya va ginekologiya bo’limlarida davolangan, 20-41 yoshdagi 
9 nafar bemorni klinik va laborator ko’rsatkichlari tahlil qilindi. Ulardan 6 nafarida 
trombotsitopatiyaning surunkali takrorlanuvchi shakli, 3 nafarida o’tkir shakli 
tashhislangan. Barcha bemorlar tekshiruv va operatsiyaga tayyorgarlik ko’rish uchun 
gematolog bilan maslahatlashganidan so’ng, ginekologiya bo’limiga yotqizildi. Ular, 
ushbu patologiyaning namoyon bo’lishidan 5-7 kun oldin bo’limga yotqizilgan. 
Kasallikning ilk davrida klinik ko’rinish kam namoyon bo’ldi. Ammo, keyinchalik 
to’satdan paydo bo’lgan o’tkir qorin og’rig’i kabi apopleksiya belgilari (anusga, 
tashqi jinsiy a’zolarga chov ustiga, shuningdek yonbosh sohalarga uzatiladigan 
og’riqlar); ko’ngil aynishi, qusish, kuchli darmonsizlik, bosh aylanishi; terining va 
shilliq pardalarning oqarishi; arterial qon bosimini pasayishi, taxikardiya 3 bemorda 
kuzatilgan. Qolgan bemorlarda bu belgilar juda kam namoyon bo’ldi va tashxis 
kichik chanoq bo’shlig’i a’zolarining ultratovush tekshiruvi va qinning orqa yoli 
orqali 
qorin 
bo’shlig’ini 
punksiyasidan 
keyin 
tasdiqlangan. 
Surunkali 
trombotsitopatiya bilan og’rigan 3 bemorda bachadondan tashqari homiladorlikka 
shubha qilingan. Trombotsitopatiyaga xos bo’lgan belgilardan bemorlarning 76% ida 
chimchilash sinamasi, 34%ida jgut sinamasi musbat natija berdi. 6 nafar bemorlarda 
trombotsitlar soni 150-186ming; 3 nafarida 102-145x109 / l oralig’ida edi. Gemostaz 
ko’rsatkichlari pastligicha qoldi. Ayollarga operatsiyadan oldin va keyin prednizolon 
120-140 mg v/i, jarrohlik yarasi bitguniga qadar har 4-6 soatda,150-250 mldan tomir 
ichiga 3-4 martagacha yangi muzlatilgan plazma quyish, aminokapron kislota 5% - 
200,0 t/i № 3-4, treksamin 500 mg- t/i, askorbin kislotasi 5% - 8,0 t/i, gemoglobin 70 
g / l dan va gematokrit 16% dan past bo’lgan holatlarda gemotransfuziya o’tkazildi. 
Bundan tashqari, bemorlarni davolashda an’anaviy ravishda ATF (mushak ichiga 
kuniga 2 ml 1% eritma 3-4 hafta davomida) bir vaqtning o’zida magniy sulfat 
(mushak ichiga, 5-10 ml 25% eritma 5-10 kun davomida) bilan qo’llaniladi. 
Operatsiyadan keyingi davrda barcha bemorlarga operatsiyadan oldingi kabi 
davolanish o’tkazildi. Barcha ayollarda operatsiyadan keyingi davr asoratlarsiz o’tdi. 
Jarrohlik va prednizolonning etarli dozalari bilan davolashdan so’ng barcha ayollarda 
trombotsitlar soni kritik qiymatdan yuqori bo’ldi va gemostazdagi o’zgarishlar 
normallashdi. Operatsiyadan oldin paydo bo’lgan gemorragik diatezning petehial 
ko’rinishidagi toshmalari operatciyadan keyingi 1-1,5 haftada 2 bemorda saqlanib 
qoldi. Operatsiya paytida bemorlardan olingan makropreparatlar quyidagi 
xususiyatlarga ega edi: tuxumdon to’q qizil rangda bo’lib, qon quyilishining asta-
sekin o’sishini ko’rsatdi.
"Science and Education" Scientific Journal / Impact Factor 3,848 (SJIF)
February 2023 / Volume 4 Issue 2
www.openscience.uz / ISSN 2181-0842
387

---

Xulosa:
Shunday qilib, trombocitopatiyaning kasalligining nasliy va orttirilgan 
turlari gematologik va gematologik bo’lmagan, shu jumladan tuxumdon 
apopleksiyasi bilan asoratlangan shakllari mumkin. To’plangan tajribalarga asoslanib, 
tuxumdon apopleksiyasi bilan asoratlangan trombocitopatiya bilan og’rigan 
bemorlarni davolashning optimal taktikasini, shakliga qarab gematolog tomonidan 
konservativ davolash usullarini va ginekolog tomonidan operativ davolash usullarini 
tanlash mumkin bo’ladi. 
Ayollarda trombotsitopatiyani o’z vaqtida aniqlash va yetarli profilaktik 
terapiyasi o’tkazish og’ir qon yo’qotishlarning oldini oladi va hayot sifatini 
yaxshilash imkonini oshiradi.