Kitab Elxan muellim indd

Ermənistanın Azərbaycana qarşı silahlı təcavüzü və işğalın ağır nəticələri
60
www.elkhan-suleymanov.az
onlar qısa bir müddət ərzində məcburi köçkünlərə çevrilmişlər.
Azərbaycanın  Dağlıq  Qarabağ  bölgəsi  və  ətraf  ərazilərinin 
işğalı zamanı minlərlə insan əsir və girov götürülmüş və ya it-
kin düşmüşdür. Məlum olduğu kimi, girovlar və hərbi əsirlər 
beynəlxalq humanitar hüququn müdafiəsi altında olan şəxslər 
kateqoriyasına aid edilirlər. Beynəlxalq humanitar hüquq bu ka-
teqoriyadan olan insanlara qarşı repressiv zorakılıq üsullarının 
tətbiqini qadağan edir, girovların və əsirlərin təhlükəsizliyinin 
təmin olunmasını tələb edir. Azərbaycan Respublikasının Əsir, 
İtkin düşmüş, Girov götürülmüş Vətəndaşlarla əlaqədar Dövlət 
Komissiyasının məlumatlarına görə müharibə qurbanı olan mül-
ki əhali və hərbi əsirlər arasında qeyri-insani rəftara, müxtəlif 
zorakılıq növlərinə, fiziki və mənəvi işgəncələrə, qətllərə, tibbi 
eksperimentlərə  məruz  qalanlar  olmuşdur.  Girovlar  və  hərbi 
əsirlər işgəncə verilməklə öldürülür, yaxud dözülməz şəraitdə 
saxlanma nəticəsində həlak olur, əsirlikdən azad edilənlər isə 
ömürlük əlilə çevrilirlər. Əsir, İtkin düşmüş, girov götürülmüş 
vətəndaşlarla əlaqədar Dövlət Komissiyasının 1 yanvar 2011-ci 
il tarixinə olan məlumatlarına əsasən, əsir, itkin düşmüş və gi-
rov götürülmüş şəxslərin sayı 4049 nəfər təşkil etmişdir. Onlar-
dan 3273 nəfər hərbçi, 771 nəfər mülki şəxsdir, 5 nəfərin hərbçi 
və ya mülki olduğu məlum deyil. Mülki şəxslərdən 47 nəfəri 
itkin düşərkən yetkinlik yaşına çatmamış uşaq (17 nəfər azyaş-
lı  qız),  247  nəfər  qadın,  347  nəfər  yaşlı  şəxsdir  (149  nəfər  qa-
dın). İndiyədək əsir və girovluqdan 1399 nəfər azad edilmişdir. 
Onlardan 343 nəfəri qadın, 1056 nəfəri kişidir. Eyni zamanda, 
onlardan 170 nəfəri uşaq (65 nəfər azyaşlı qız), 289 nəfəri yaşlı  
şəxsdir (112 nəfər yaşlı qadın). Bundan əlavə, Dövlət Komissi-
yasına daxil olmuş materialların təhlili zamanı 553 nəfərin əsir 
və girovluqda qətlə yetirildiyi və ya müxtəlif səbəblərdən vəfat 
etdiyi müəyyən edilmişdir. Onlardan 104 nəfər qadın, 448 nəfər 
kişidir, 137 nəfərin yalnız adı məlumdur, 74 nəfər isə naməlum 
şəxslərdir [52].
Qeyd  edilənlərlə  yanaşı,  Ermənistan  işğal  etdiyi  ərazilərdə 
azərbaycanlılara qarşı etnik təmizləmə siyasəti həyata keçirmiş 

---