166 3. Ortadan aşağı səviyyə (1 bal). Tələbə sualların bəzilərini bilmir, cavabları tam deyil.
Səciyyəvi xüsusiyyətləri qeyd etməkdə çətinlik çəkir. Heyvanlara, quşlara, həşəratlara öz
münasibətini bildirmir.
Ekoloji biliklərə və ekoloji davranış təcrübəsinə yiyələnməyə, ətraf aləmin, təbiətin
qorunmasına tələbat formalaşdırmaq üçün üçüncü qrupla məqsədyönlü işin aparılması lazım
gəlirdi.
Eksperimentin öyrədici mərhələsində əldə etdiyimiz nəticələrdən belə bir qənaətə gəl-
dik ki, hər üç qrupdan olan tələbələrdə ekoloji şüurun, ekoloji təfəkkürün, ekoloji davranış
təcrübəsinin inkişafında irəliləyişlər baş vermişdir.
Tədqiqat göstərmişdir ki, tələbələrdə ekoloji maariflənməyə və ekoloji tərbiyələnməyə
və özünü tərbiyəyə tələbat artmışdır. Belə ki, yüksək səviyyə ilə səciyyələn birinci qrup tələ-
bələrində ekoloji maariflənməyə, ekoloji tərbiyələnməyə və özünütərbiyəyə tələbat eksperi-
mentin sonunda 13 % artmışdır.
Orta səviyyəli qrup tələbələrində ekoloji maariflənməyə, ekoloji tərbiyələnməyə və
özünütərbiyəyə tələbatla bağlı faiz dəyişilmiş, 14 % artmış və onlar birinci qrupa; aşağı
səviyyəli qrupun tələbələrinin 17%-i isə orta qrupa keçmişlər. Lakin bu qrupdan olan
tələbələrin 15 %-i yenə də aşağı səviyyəli qrupu təmsil etmişlər. Bu, həmin tələbələrin ekoloji
maariflənməsinin və ekoloji mədəniyyətə yiyələnmə səviyyəsinin aşağı olmasını göstərir.
Araşdırmalardan görünür ki, ali məktəbdə təlim prosesində və auditoriyadankənar
tədbirlərdə yaradılmış şərait hər bir gəncə bu prosesin fəal iştirakçıları olmağa imkan verir.
Tələbələrin ekoloji təhsili və tərbiyəsinin pedaqoji diaqnostikası həyata keçirildi.
Ekoloji təhsil və tərbiyədə pedaqoji diaqnostikanın mahiyyətini və təyinatını aşağıdakı
məsələlər təşkil edirdi:
-ekoloji təhsil və tərbiyənin məqsədi kimi tələbələrin ekoloji mədəniyyətinin
inkişafının və vəziyyətinin necə dəyişildiyini müəyyən etmək;
-tələbələrin ekoloji təhsili və tərbiyəsinin nəticəsi kimi təşəkkül tapmış ekoloji
mədəniyyətin səviyyəsindəki müsbət və mənfi halları aşkara çıxarmaq;
- ekoloji təhsili və tərbiyənin inkişafı səviyyəsini öyrənmək;
-tələbələrin ekoloji mədəniyyətinin, həmçinin ekoloji təhsilinin inkişafına kömək edən
və mane olan halların səbəblərini müəyyənləşdirmək;
-nəticələrin təhlili;
-diaqnostikanın nəticələrinə əsasən, tələbələrin ekoloji maariflənməsinin və ekoloji
tərbiyələnməsinin inkişafı məqsədilə pedaqoji qarşılıqlı əlaqənin optimal yollarını müəyyən-
ləşdirmək, ekoloji təhsilin və ekoloji mədəniyyətin təkmilləşdirilməsi üçün tədbirlər görmək.