Amerikalıların gördükləri və yazdıqları
•
Amerika Birləşmiş Ştatları Loisville Universitetinin müəllimi, tarixçi yazar Prof.
Dr. Justin Mccarthy: "Erməni soyqırımı” deyilən bir şeyin olması mümkün deyil. O
dövrdə yaşayan 1,5 milyon erməni yox idi. Bu rəqəmin cəmi erməni əhalisindən
daha çoxdur. Bu tamamilə səhv. Bu “soyqırım”ın həqiqət olması vəziyyətində hər
bir erməninin iki dəfə ölmüş olması lazımdır. 1912 - 1921 illər arasında 3 milyon
müsəlman və 100 min erməni ölüb. Aclıqdan, susuzluqdan və ya xəstəlikdən
ölənlər də oldu. Bütün ölənlərin türklər tərəfindən öldürüldüyü deyilir, amma bu
xəstəlik ayrı-seçkilik etmədən hər kəsi öldürdü….Tarixçilərin araşdırmalarını
sərbəst şəkildə etmələri, mübahisələrin, tapıntıların müqayisə edilməsi lazımdır.
Ancaq bu şəkildə tarixi məlumatın doğruluğuna əmin ola bilərik."
•
1898-ci ildə Doğu Anadolunu gəzən Amerikalı qəzetçi George H. Hepwort,
ermənilərin bu sözlərini eşidib qələmə almışdı: "Ah!... Biz öncələrdə çox xoşbəxt
bir xalq idik. Vergilərimizi ödər, işimizlə, gücümüzlə ilgilənir, huzur və rifah
içərisində yaşardıq... Fəqət Berlin Anldlaşması, İngiltərənin işi qarışdırması bizi pis
günlərə qoydu, əgər Avropa bizi öz halımıza buraxsaydı, yaxşı bir gələcəyə sahib
ola bilirdik. Fəqət xalq olaraq pis günə düşdüyümüz görünür, zavallı ermənilər...
Avropalılar bizi türklərə qarşı pis rəftara təhrik etdilər!... Yazıqlar olsun,
məmləkətimiz xarab oldu."
•
25 sentyabr 1919-cu ildə Ərzuruma Amerikadan general Harbord başqanlığında
bir incələmə heyəti gəlmişdi. Bu ABŞ heyət Yanıkdərədə Karskapısında, Ezirmikli
Osman Ağa və Mürsəl Paşa Konaklarında türklərə yönəlik qətliamlara şahid
olduqlarında yazmışdılar: “Hz. İsanın qulları necə belə bir qətliam törədə
bildilər!!!" General Harbord Ərzurum və çevrəsində gördüyü vəhşət qarşısında
dəhşətə düşmüş və o qədər üzülmüşdür ki, İrəvanda daşnak qatillərinin ona
uzatdıqları əllərini boş buraxma cəsarətini göstərmişdir.”.
•
Amerikalı general Harbordun Ərzurumdakı dialoqu həmin günlərdə çox sayda
şahidlərin də gündəliklərinə düşmüşdü. O, türklərdən soruşur:- "Daha öncədən
Ərzurumda erməni çoxluğu varmıdı?" Bu soruyu alan Ərzurum Bələdiyyə Başqanı
Zakir Gürbüz bəy Amerikalı generalı pəncərə önünə çağıraraq açıq görünən Gez və
Kavak məzarlıqlarını göstərib deyir: "Bunlar gördüyünüz kimi müsəlman-türk
məzarlarıdır. Şəhərin ötəki yerlərində də bunların on qatı türk məzarlığı daha vardır.
İndi yaxşı baxın, çevrəsi divarlarla hörülü o kiçik məzarlığı da görürsüzmü? Bax o
da ermənilərin məzarlığıdır. Özünüz deyin, ermənilərmi, ya türklərmi çoxluqda?
Ermənilər ölülərini yemədilər ki! Əzurumun ölüsü də Türk, dirisi də Türk!" deyə
tarixi cavab vermişdir.”
•
Amerikalı məşhur tarixçi və Osmanlı mütəxəssisi professor Justin McCarthy
Londonda (Scholl of Oriental and African Studies) verdiyi konfransda “erməni
soyqırımı” ilə əlaqədar bu sözləri demişdir: "Birinci Dünya müharibəsi baş
verdiyində 12 sentyabr 1914-cü ildə Wellington Houseda gizli bir təbliğat vahidi
quruldu. Bu bölmənin məqsədi, İngiltərənin düşmənlərini qaralamaq və Amerika
nəzdində,İngilis görüşünə dəstək təmin edə bilmək, və İngiltərədə döyüş əsnasında
əhvalları yüksək tutmaq idi.
Wellington Housedaki təşkilatın başında Charles Msterman adlı bir liberal millət
vəkili və türk düşməni Lloyd Corc vardı. Bu büroda çalışanlar arasında İngiltərənin
ABŞ-dakı səfiri işləyən və ABŞ-da çox sayda tərəfdarı olan Viscount Bryce adlı
bir intellektual da vardı.Onun köməkçilərinin biri də Arnold Toynbee adında gənc
bir tarixçi idi.Döyüş sonunda Wellington Housenin iş qeydləri məhv edildi və hətta
20
belə bir quruluşun var olduğu belə 1935-ci ilədək gizli qaldı. Ancaq həmin
qaynaqlarla əlaqədar bir dəftərin məhv edilməsi unuduldu. Bu günümüzə gəlib çata
bilməsi sayəsində biz bu həqiqətləri öyrənə bildik.Ayrıca burada emal edilən yalana
söykənən çoxlu nəşrlərin olduğu və o zamanın texnologiyası ilə inanılmaz bir səylə
ABŞ-a göndərilən 7 milyon ədəd sənədin varlığını ortaya çıxardıq."
•
ABŞ-ın Prinston Universitetindən məşhur tarixçi Bernard Levis və Norman
İtzkovits, Kaliforniya Universitetindən Stenford Şav, Lusvill Universitetindən
Justin Makkarti, Massaçusets Universitetindən Günter Levi və Brayan Uilyams,
Boston Universitetindən David Fromkin, Brandis Universitetindən Aviqdor Levi,
Tennessi Texniki Universitetindən Maykl Günter, Corc Vaşinqton Universitetindən
Roderik Davidson, “Hunter” Kollecindən Pyer Oberlinq, Xarici Siyasət
Araşdırmaları İnstitutundan Maykl Radu və hərbi tarixçi Edvard Erikson kimi elm
adamları, bir sıra nüfuzlu alimləri də apardıqları araşdırmalardan sonar 1915-ci ildə
baş vermiş faciəvi hadisələr üçün “soyqırım” ifadəsinin istifadəsinin doğru
olmadığını bəyan ediblər.
•
ABŞ-ın İstanbuldakı səfiri Morgentaunun general Harborda yazdığı
məktubundan: “750 min erməni faktiki olaraq Zaqafqaziyada yerləşdirilmişdir.”
•
Konyadakı Amerika yardımı direktoru Meri Küşmən: “1915-ci ildə yarım milyon
erməni köçkün sağ-salamat bu şəhərdən keçib getdilər.”
•
Amerika konsulu Cessi B.Cəkson Kilikiya katalikosu II Sakal-Xakayanın və
arxiyepiskop Muşeq Serokyan və digər yerli erməni icması üzvlərinin ifadələrinə
əsaslanaraq yazırdı: “Cənuba köçürülmüş bir milyon erməninin təxminən 100 mini
Suriya və Mesopotomiyanın ərazisində yaşayır”.
•
Doktor Henri Riqqz: “Türkiyənin Xarput vilayətində yaşayan 175 min erməninin
25 mini yerlərindən tərpənməmişlər, hazırda da burda yaşamağa davam edirlər.”
•
Dostları ilə paylaş: |