Bilgisayara Giriş Ders Notları I. GİRİŞ
Yüklə 4,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1
I. GİRİŞ İçinde bulunduğumuz yüzyılın beraberinde getirdiği çok hızlı bilimsel teknolojik ve ticari faaliyetlerin yoğunluğu bilgisayarların kullanılmasını kaçınılmaz hale getirmiştir. Bu sayede, amansız bir yarış içinde mücadele eden sanayi ve bilim sektörlerinin en büyük destekçilerinden biri de bilgisayarlar olmuştur. Genel anlamı ile bilgisayarlar, veri diye tanımlanan bilgi parçacıklarını girdi olarak kabul edip, belleğindeki programa göre işlendikten sonra sonucu bize çıktı olarak veren elektronik cihazlardır. Bu tanımdan da anlaşılabileceği gibi bilgisayarlar, ne yapacakları kendilerine tanımlanmadığı sürece hiçbir işe yaramazlar. Yani bilgisayarlar yazılımlar sayesinde işlev kazanırlar.
Kullanıcıdan aldığı veri yada bilgilerle kullanıcının isteği doğrultusunda işlem ve karşılaştırmalar yapabilen, veri yada bilgileri hard disk, disket, CD, DVD gibi dış belleklerde istenilen sürece saklayabilen, istenilen şekilde yazılı, ses, görüntü olarak çıktı verebilen elektronik makinelerdir.
soyadı, sicil numarası birer veridir. Benzer şekilde bir ürünün üretim tarihi, fiyatı vb bilgileri de birer veridir.
kullanılan rakamlar veridir, hesaplamanın kendisi ve sonucu bir bilgidir.
Bit : Bilgisayardaki en küçük veri birimine bit adı verilir. Değeri 0 yada 1 olabilmektedir. Byte : 8 bitten oluşan bir veri büyüklüğüdür. Kilo Byte (KB) : 1024 byte Mega Byte (MB) : 1024 KB Giga Byte (GB) : 1024 MB Tera Byte (TB) : 1024 TB
Büyüklük dönüşümlerinde, küçük veri büyüklük birimden büyük olana dönüşüm için değer 1024’e bölünür (Örneğin 15.286 byte = 15.286 / 1024 = 14,928 KB). Büyük veri büyüklük birimden küçük olana dönüşüm için değer 1024 ile çarpılır (Örneğin 4,72 GB = 4,75 x 1024 = 4.864 MB).
Bilgisayarların temel olarak 5 işlevi vardır : girdi işlemleri, aritmetik işlemler, çıktı işlemleri, veri saklama, program çalıştırma.
Girdi İşlemleri : Bilgisayara verilerin girilmesini sağlayan işlemlerdir. Genelde klavye gibi girdi aygıtları vasıtasıyla veri girişi gerçekleştirilir. Girdi aygıtlarının yerine getirdiği bir işlevdir.
işlemleri kapsar. Ayrıca bir sayının diğer bir sayıyla karşılaştırılması gibi işlemler de aritmetik işlemler kapsamındadır. Bilgi işlem aygıtlarının yerine getirdiği bir işlevdir.
formatta görüntülerinin oluşturulması işlemidir. Bilgisayarda işlenen verilerin ekranda 2 görüntülenmesi veya yazıcıdan çıktı alınması örnek olarak gösterilebilir. Çıktı aygıtlarının yerine getirdiği bir işlevdir. d) Veri Saklama İşlemleri : Bilgisayara girilen verilerin daha sonra kullanılmak üzere hard disk, disket vb depolama aygıtlarına kaydedilmesi işlemidir. Programların veya verilerin depolama aygıtlarına kaydedilmesiyle daha sonra kullanılması mümkün olabilmektedir. Depolama (Dış bellek) aygıtlarının yerine getirdiği bir işlevdir. e) Koordinasyon ve Kontrol İşlevi: Donanımlar ile yazılımlar arasındaki veri alış verişini düzenleme ve kontrol işlemleridir. Bilgi işlem aygıtlarının yerine getirdiği bir işlevdir. XI. Bilgisayarların Tarihçesi : Bilgisayarların gelişimi 5 kuşakta gerçekleşmiştir. Her yeni kuşakta boyutların küçülmesi, performansın artması, çevre donanımların gelişmesi gibi teknolojik yenilikler görülmektedir. • 1.Kuşak Bilgisayarlar (1946-1959): Vakumlu tüp teknolojisiyle geliştirilen ENIAC, EDVAC ve UNIVAC.
İnsanlık tarihinde genel amaçlı ilk bilgisayar, 1946 yılında tamamlanan ENIAC’tır (Electronic Numerical Integrator And Computer).
Ağırlık : 50 ton Vakumlu Tüp Adeti : 18.000 Veri Giriş Aygıtı : IBM 405 Kart Okuyucu Kapladığı Alan : 167 m² Yaptığı İşlemler : Toplama, Çıkarma, Çarpma, Bölme, Karekök Hesaplama Saniyede Yapılan İşlem Adeti : 5.000 adet toplama işlemi
1.
İşlemci olarak çok büyük vakum tüpleri kullanılırdı 2.
Fazla enerji harcarlardı 3.
Çevreye fazla ısı yayarlardı 4.
Veri programlarını ana belleklerinde tutarlardı 5.
Saklama aracı olarak manyetik teyp kullanılırdı 6.
Programlar fazla detay gerektiren makine dilinde yazılırdı.
• 2. Kuşak Bilgisayarlar (1959-1964): Transistör teknolojisiyle üretilen bilgisayarlar. Transistör teknolojisinin kullanıldığı ilk bilgisayar IBM’in 1401 modelidir. Bu bilgisayarların boyutu 1. kuşak bilgisayarlarla kıyaslanamayacak kadar küçüktü. Performans açısından da kıyaslanamayacak bir gelişim sağlanmıştır.
2.Kuşak Bilgisayarlar’ın Temel Özellikleri
1. İşlemci olarak transistör kullanılırdı 2. Ortalama 10.000 transistör ile çalışırlardı
3. Az enerji kullanırlardı 4. Daha az ısı yayarlardı
5. Transistörler tablolar üzerine el ile monte edilirdi 3 • 3. Kuşak Bilgisayarlar (1964-1970): Entegre devre teknolojisi kullanılarak üretilen bilgisayarlar. Bu kuşaktaki bilgisayarlarda da boyutlar önemli ölçüde azaltılmıştır ve önemli düzeyde performans gelişimi sağlanmıştır. Entegre devre teknolojisiyle üretilen ilk bilgisayar IBM’in 360 modelidir.
1. İşlemci olarak entegre devreler kullanılırdı 2. Düşük maliyet ile yüksek güvenirlik sağlanmaya başlandı
3. Manyetik diskler kullanılmaya başlandı 4. Program ve veriler ihtiyaç duyulduğu sürece saklanabiliyordu
• 4. Kuşak Bilgisayarlar (1970- …): Silikon yonga teknolojisiyle üretilen bilgisayarlar. Mikro işlemci yada yonga teknolojisi sayesinde bilgisayarlar avuç içine sığacak kadar küçültülebilmiştir. Ayrıca güç tüketimi azaltılmış ve performans ciddi boyutta iyileştirilmiştir. Geliştirilen ilk mikro işlemci Intel 4004 işlemcisidir.
1. Mikroişlemcilerle daha hızlı işlemler yapılmaktadır 2. Daha fazla bilgi ve program saklanabilen disk ve CD'ler kullanılabilmektedir
3. Yapay zekâ kavramı hayata geçirilmiştir 4. Ağ sistemleri oluşturulup bilgisyarlar arasında iletişim sağlanabildi
5. Bilgisayarlar fiziksel olarak küçülerek kullanışlı ve taşınabilir hale geldi • 5.Kuşak Bilgisayarlar (1990- …) : Yapay Zekâ teknolojileri kullanılan bilgisayarlardır. Kasparov ile satranç maçı yapan Deep Blue isimli bilgisayar örnek gösterilebilir. Kullanılan yapay zeka teknikleri sayesinde Kasparov’la yaptığı maçlardan ilkini kaybederken, sonraki maçlarında Kasparov’u yenmeyi başarmıştır.
1) Evlerde : Çeşitli programlar vasıtasıyla tablolar, belgeler, grafikler vb oluşturmak; Internet’e ulaşmak, oyun oynamak gibi amaçlarla bilgisayarların evlerde kullanımı mümkündür. 2) Eğitimde : Yabancı dil öğreniminden, fen bilimlerine ve sosyal bilimlere kadar pek çok alanda verilen eğitimler günümüzde bilgisayarlarla desteklenmektedir. Eğitimlerde çeşitli tablo ve grafiklerin, çeşitli simülasyonların, Sesli ve görüntülü medyanın kullanımı mümkün olmaktadır. 3) Bilimsel Araştırmalarda : Günümüzde her bilim dalında yapılan araştırmalar bilgisayarlarla desteklenebilmektedir. Çeşitli verilerin toplanması, işlemlerden geçirilerek analiz edilmesi ve sonuçların raporlanması için bilgisayarlar kullanılmaktadır.
çalışmalarında bilgisayarlar kullanımaktadır. 5) Kamusal Hizmetlerde : Devlete bağlı sağlık, eğitim, bankacılık, denetim vb alanlarda faaliyet gösteren kuruluşlarda 6) İletişimde : Internet vasıtasıyla gerçekleştirilen e-posta, sohbet, görüntülü sohbet uygulamaları için bilgisayarlar sıkça kullanılmaktadır. 4
Ticaret ve Yönetimde : Muhasebe, bordro, satış, rezervasyon, stok kontrolü vb. 8) Yayıncılıkta : Kitap, dergi, gazete vb yayınların yazılmasında bilgisayarlar yaygın olarak daktilo vb cihazların yerini almıştır. 9) Ofis Otomasyonunda : Bir işletmenin ofis hizmetlerinin yerine getirilmesi için bilgisayarlar kullanılmaktadır. Bilgisayarların kullanım alanları çok fazla olduğu için belirli başlıklar halinde gösterilmeye çalışılmıştır. İşletmelerin yada kurumların büyümesi ve sorunların karmaşıklaşması nedeniyle günümüzde birçok meslek alanında bilgisayar kullanımı zorunlu bir hale gelmiştir.
olarak en yaygın bilgisayarlardır. Evlerde ve işyerlerinde yaygın olarak kullanılırlar. Hızları, işlevleri, kapasiteleri her geçen gün artmakta ve yeni özellikler eklenmektedir. Bu gün bir kişisel bilgisayar çok sayıda işleve sahiptir. CD-ROM ve ses kartı sayesinde CD-çalar, TV kartı sayesinde Televizyon, Klavye sayesinde daktilo, radyo kartı sayesinde radyo işlevleri yerine getirebilirler. Kişisel bilgisayarlar masaüstü, diz üstü ve el yada cep bilgisayarı olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır.
bilgisayarlarla yapılamayacak nitelikte ve karmaşıklıkta işleri yapmak için kullanılırlar. Bugün yerlerini kişisel bilgisayarlara bırakmışlardır.
üstün bilgisayarlardır. Birden çok işlemci ve çok geniş hafıza ve depolama aygıtlarına sahiplerdir. Çok kullanıcı tarafından aynı anda kullanılabilirler. Bu sistemlerde yazılımlar hemen hemen tümüyle ana bilgisayarlarda yer alır. Ana bilgisayara “Dummy terminal/ Aptal Uç” adı verilen bilgisayarlar bağlanırlar ve ana bilgisayardaki yazılımları kullanırlar. Günümüzde artık bu yapı kullanılmamaktadır. Artık ana bilgisayarın yaptığı işler, kişisel bilgisayarlarla yapılabilmektedir. Ancak günümüzde Sunucu/ İstemci sistemleri ile bazı bilgisayarlara özel görevler yüklenmektedir. Sunucu bilgisayarlar çok sayıda istemciye hizmet veren güçlü bilgisayarlardır. İstemciler ise bazı işlevleri kendi başlarına yapabilirken, bazı işlevler için sunuculara başvururlar.
4) Süper Bilgisayarlar : Bunlar, çok sayıda işlemcisi olan ve aynı anda birçok işlem yapabilen, kapasite, hız ve başarım açısından çok ileri bilgisayarlardır. Genellikle, fizik, meteoroloji, astronomi, büyük veri ambarları, karmaşık bilimsel hesaplamalar alanında kullanılırlar.
Bilgisayarlar, donanım ve yazılım adı verilen iki temel öğeden oluşurlar. Bilgisayarı oluşturan tüm aygıtlara donanım adı verilir. Donanımlar, girdi aygıtları, işlemciler, depolama aygıtları, çıktı aygıtları olmak üzere dört grupta sınıflanabilirler. Bilgisayarları kullanabilmek için tek başına donanımlar hiçbir şey yapamazlar. Bir bilgisayara istediğimiz bir işlemi yaptırabilmek için, ona “onun anlayacağı dilde” komutlar vermek gerekir. Bu işlevi de bilgisayarın yazılım adı verilen bileşeni yerine getirir. Yazılımları sistem yazılımları ve uygulama yazılımları olmak üzere iki gruba ayırmak mümkündür. Sistem yazılımları bilgisayarı oluşturan parçalar arasındaki iletişimleri sağlarlar. Bu yazılımların en önemlisi işletim sistemleridir. İşletim sistemi, komutların yerine getirilmesini, programların birbiri ile uyum içinde ve sorun çıkarmadan çalışabilmelerini, kullanacakları disk alanını ve donanımların paylaşımını düzenleyen, kısaca bilgisayarın temel işlevlerini yerine getirmesini sağlayan yazılımlardır. Uygulama yazılımları ise kullanıcı ile bilgisayar arasındaki iletişimi sağlarlar. Yazı yazmak, Tablolar oluşturmak, sunu hazırlamak, hesaplamalar yapmak gibi özel işlevleri yerine getiren uygulama yazılımları vardır.
5 Bilgisayarlarda bilgiler sayılarla temsil edilirler. Kullanılan sayı sistemi ikili sayı sistemidir. Bu sayı sistemi, 0’lardan ve 1’lerden oluşur. Tek bir ikili basamak bit olarak adlandırılır ve en küçük veri birimidir. Bu bit’lerden 8 tanesi 1 byte’lık veriyi oluşturur. 1 byte’lık verilerin 1024 tanesi 1 kilobyte olarak isimlendirlir. Daha büyük veri birimleri 1024 ve katları olarak devam eder ( 1 Megabyte = 1024 Kilobyte, 1 Gigabyte = 1024 Megabyte vb).
klavye, sabit disk, disket sürücü, CD-ROM’lar, yazıcılar, ekran, klavye, mouse bu donanımlardan bazılarıdır. İşlevlerine göre 4 ana grupta toplanırlar : girdi aygıtları, işlemciler, depolama aygıtları, çıktı aygıtları. Her bir donanım farklı bir işlevi yerine getirmek üzere tasarlanmış olup, diğer donanımlarla iletişim içerisinde çalışlırlar.
yazılımdır. Uygulamaların bir arada uyum içinde, sorunsuz çalışmalarını, bilgisayarla kullanıcıların iletişim kurabilmelerini, verilerin işlenmesini, saklanmasını ve çıktı aygıtlarına gönderilmesini sağlar. Donanımlar arasındaki bilgi akışını denetler ve düzenler.
Kullanıcıların özel bazı işlemleri yapmasını sağlar. Örneğin kelime işlemciler : kullanıcıların yazı yazmasını, yazılanları kaydetmesini veya yazıcıdan çıktı almasını sağlarlar.
Bir kişisel bilgisayarın, işlev ve fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için gerekli olan her türlü elektronik ve elektromanyetik parçaların bütünüdür. Donanımlar “Bilgi Giriş Elemanları”, “Bilgi İşlem Elemanları”, “Bilgi Çıkış Elemanları”, “Dış Bellek Elemanları” olmak üzere dört ana grup altında sınıflandırılabilir.
aygıtlardır. Klavye, mouse, scanner, webcam, digital kamera vb bu grupta yer alırlar. Teknolojik gelişmeler her geçen gün bu grupta yeni donanımlar ortaya çıkarmaktadır. Örneğin, artık dijital fotoğraf makineleri ve telefonlarımızda artık girdi aygıtları arasındadır. Bazı aygıtlarda hem veri girişi, hem veri çıkışı için kullanılırlar. Örneğin, modemler, Ethernet olarak bilinen ağ arabirimleri, bazı tarayıcı (scanner) özellikli yazıcılar bilgisayarımızın hem veri almasını, hem de veri göndermesini sağlarlar.
•
Klavye : Klavye bilgisayarın, yazı yazmak ve komutlar vermek gibi işlemlerin yapılabilmesini sağlayan daktiloya benzer parçasıdır. Klavyeler genellikle bilgisayara bir kablo ile bağlıdırlar. Ancak günümüzde kablosuz, kızılötesi ışınlarıyla çalışan türleri de vardır. Klavyeler, üzerine basıldığında bilgisayara belirli bir işaret gönderen tuşlardan oluşur. Bilgisayarlar “0” ve “1”lerden oluşan ikili sayı sistemi kullanırlar. Bu yüzden bilgisayara girilen karakterlerin de iki sayı sistemiyle kodlanması gerekir. Bunun için farklı karakter kodları geliştirilmiştir. Bunlardan en yaygını ASCII karakter kümesidir. ASCII, harflere, sayılara ve simgelere kod numaraları atayan bir sistemdir. ASCII’nin yanı sıra, ANSI ve Unicode kodlama sistemleri de vardır. ASCII 128 karakter tanımlar. ANSI, ASCII’ye göre iki misli karakter tanımlayabilir. Unicode ise 65.536 adet karakter,sayı ve sembol tanımlayabilmektedir. Klavyenin mikro denetimcisi basılan tuşu belirler ve bilgisayara uygun olan kodu gönderir. Klavyeler harflerin dizilişine göre “F” yada “Q” klavyeler olarak ikiye ayrılır. Bu iki klavyenin tuşları aynı işleve sahiptir, farklı olan sadece harflerin yerleşimidir.
Aşağıdaki Şekilde Klavyelerin genel görünümü ve tuş takımları gösterilmekte ve sonrasında ise tuş takımlarının işlevleri açıklanmaktadır :
6
Daktilo Tuşları : Klavyenin ortasında harfleri, sayıları ve noktalama işaretlerini yazmaya yarayan tuşlardır.
bırakmak için kullanılır.
Harf Kilitle (CapsLock) : Klavyenin sağ üst köşesinde “Caps lock” ışığı yanıyorsa (ortadaki ışık) büyük harf, aksi durumda küçük harf yazılmasını sağlar. “Caps Lock” tuşuna basıldıkça ışığın durumu değişir ve büyük harf-küçük harf arasında geçiş sağlanır.
İmlecin bir karakter gerisindeki harfi silmeyi sağlar.
Gezinti Tuşları : Bir pencere yada belgede gezinmemizi sağlarlar. ¬
Ok Tuşları : Sağ,Sol, Yukarı ve Aşağı ok şeklindeki tuşlardır. Bir belge içinde sağa, sola, yukarı ve aşağı yönde hareketi sağlar.Her basışta bir karakterlik hareket sağlanır. ¬
Home : Satırın başına gidilmesini sağlar. Bazı uygulama yazılımlarında, “CTRL” tuşu ile beraber kullanılınca ilk sayfanın başına gidilmesini sağlar.
7 ¬ End : Satırın sonuna gidilmesini sağlar. Bazı uygulamalarda, “CTRL” tuşu ile beraber kullanıldığında son sayfanın sonuna gidilmesini sağlar. ¬
¬
Araya Sıkıştır Tuşu (Insert) : Var olan karakterler arasına yeni karakterler yerleştirmek için kullanılır. Varsayım olarak başlangıçta aktiftir. Belgede sonraki karakterler silinmeden araya veri girilebilir. Bu konumdayken “Insert” tuşuna basılırsa, bundan sonra yeni karakterler eklenirken imlecin sağındaki karakterler silinerek yeni karakterler eklenir.
Silme Tuşu (Delete) : İmlecin sağındaki karakterin silinmesini sağlar.
Sayısal Tuş Takımı : Daktilo kısmındaki sayıları kullanmak istemezsek bu tuş takımından faydalanabiliriz. Sayıların ve aritmetik işlem operatörlerinin (/, *, -, +) birbirine yakın olması nedeniyle kullanımı daha rahattır. Klavyenin sağ köşesindeki ışıklardan “Num Lock” Işığı ( En sağdaki Işık) yanık ise Num Pad’deki rakamlar aktif olur, aksi durumda ise bu tuşlar gezinti tuşlarının işlevine sahip olurlar.
NumLock : Sayısal tuş takımın aktifleştirilip, pasifleştirilmesi için kullanılır. Klavyenin sağ üst köşesindeki “Num Lock” ışığı yanıyorsa sayısal tuş takımı aktiftir, aksi durumda bu tuş takımı gezinti tuşları gibi işlev görür.
Esc (Kaçış) : Yapılmakta olan işlemin iptal edilmesi için kullanılır.
Sekme Tuşu (Tab ) : İmlecin belirtilen miktarda sağa götürülmesini sağlar. Word gibi uygulamalarda paragraf başı yaparken kullanılabilir.
Yüklə 4,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|