O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi



Yüklə 1,14 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə23/78
tarix02.01.2022
ölçüsü1,14 Mb.
#38202
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   78
Mikrobiologiyadan amaliy va laboratoriya qollanma

Segmentatsiya usulida spora hosil bo`lganda, nukleoid  atrofida sitoplazma to`plana boshlaydi, so`ng nukleoid va 

tsitoplazmani  ayrim  hujayralarga    bo`ladigan  ko`ndalang  to`siqlar  hosil  bo`ladi.  Spora  etilgandan  so`ng  sporangiy 

ayrim segmentlarga-sporalarga bo`linadi. Har bir sporadan yangi organizm paydo bo`ladi. 

 

Oziqa muhitlarida aktinomitsetlar momiqsimon, duxobasimon, unsimon yoki terisimon substrat bilan birga o`sgan 



koloniyalar  hosil  bo`ladi.  Ular  pigmentlar  hosil  qiladi  va  koloniyalar  havo  rang,  ko`k,  siyoh  rang,  pushti,  qo`ng`ir, 

jigarrangga  bo`yaladi.  Ba'zi  aktinomitsetlar  vakillari  kamfara,  iodoform,  ammiak,  meva  hidlarini  ajratadi  hamda 

geosmin  deb  ataladigan  maxsus  moddaning  borligi  tuproq  hidini  beradi.  Aktinomitsetlar  orasida  dorivor  moddalar-

antibiotiklar hosil qiladiganlari ham  topilgan. Streptomitsetlar oziqa  manbalariga  juda  ham talabchan emas,  shuning 

uchun  ular  tabiatda  keng  tarqalgan.  Ular  organik  murakkab  moddalarni  minerallashtirish  jarayonida  ishtirok  etadi. 

Odamlarda aktinomikoz kasalliklarini tarqatuvchi patogen formalari ham bor.  

 

1. Artrobakterlar bilan tanishish uchun agarli Chapek ozuqa muhitida o`stirilgan 1 va 7 sutkalik Arthrobacter 



globiformis kulturasidan "ezilgan tomchi" usulida preparat tayyorlanadi. Bu organizm tuproq biotasining vakili bo`lib, 

murakkab  organik  birikmalarni  minerallashtirish  jarayonlarida  ishtirok  etadi.  Bir  sutkalik  Arthrobacter  globiformis 

preparatida mikroskopda uning hujayralari ayrim tayoqchalar ko`rinishida va "qisqich" ko`rinishida bo`lib, uzunligi 

1,2 - 2,0 mkm atrofida bo`ladi.  

Etti sutkalik kulturada esa 0,6 - 0,7 mkm diametrli kokk formali hujayralar ko`rinadi. 

 

2.Mikobakteriyalarning  preparatlarini  ham  yuqorida  ko`rsatilgan  usullardagidek  1-  3  sutkalik  Chapek  ozuqa 



muhitidagi Mycobacterium lacticolum kulturasidan tayyorlanadi. Bu bakteriya tuproqda  keng tarqalgan bo`lib, ozuqa 

muhitlarida  yumshoq,  momiqsimon,  pastasimon  olov  rangli  koloniyalar  hosil  qiladi.  Preparatda  qiyshaygan,  yon 

tomonida o`simtali formadagi hamda ancha qisqargan hujayralar ko`rinadi. Yosh hujayralar 0,6 - 0,7 x 2 - 8 mkm ga 

yaqin bo`ladi. 

 

3.  Chin  aktinomitsetlar  –  streptomitsetlar  -    koloniyalarining  morfologiyasi  bilan  tanishish  uchun  agarli  oziqa 



muhitida  (suv  agari  vodoprovod  suvi  -  1  litr,  agar-agar  -  20  g)  bir  tekis  o`sgan  yoki  ayrim  koloniyalardan  tig` 

yordamida kichik-kichik bo`lakchalar (mikroorganizmlarning ustki tomoni tepaga qaragan holda) kesib olinib buyum 

oynasiga  qo`yiladi.  Preparatni  7  sutkalik  to`g`ri  va  spiralsimon  sporabandlik    Streptomyces  sp.  kulturasidan 

tayyorlanadi.  Avvalo,  quruq  tizimli  obyektivlar  bilan  -  8  va  40  taliklarda  ko`riladi,  sporabandlilari  rasmga  solinadi. 

Sporalarini ko`rish uchun yuqorida ko`rsatilgandek qirqib tayyorlangan aktinomitset  koloniyalarga qoplagich oynani  

pinset yordamida koloniya ustiga ohista tekiziladi va qayta ko`tarib olinadi. Buyum oynasiga bir tomchi suv tomizib 

unga  shu  qoplag`ich  oynani  koloniya  izi  tushgan  tomoni  bilan  yopiladi,  va  mikroskopni    90  obyektivida  ko`riladi. 

Preparatda zanjir bo`lib yoki ayrim-ayrim joylashgan sporalar ko`rinadi. 

 

Adabiyotlar 



1.  

Бабъева И.П., Зенова Г.М. Биология почв. М.: Изд-во МГУ, 1983. С. 69-79 

2.  

Егорова Н.С. Руководство к практическим занятиям по микробиологии. М.: Изд-во МГУ, 1983. С. 55 - 56. 




Yüklə 1,14 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   78




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin