Узбекистон республикаси кишлок ва сув хужалиги вазирлиги
Davlat urmon kadastrini yuritishning uslubiy masalalari
Yüklə 1,68 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
3. Davlat urmon kadastrini yuritishning uslubiy masalalari
Mustakil Uzbekiston Respublikasida tabiiy resurslarni baxolash va ulardan samarali foydalanishni boshkarish masalalari xozirgi kunning dolzarb muammolaridan xisoblanadi. Bu urinda “Yagona davlat kadastri tizimi” ning axamiyati katta. Ma’lumki, Uzbekiston Respublikasi vazirlar Maxkamasining 1996 yil 17 iyuldagi 255- sonli karori buyicha “Yagona davlat kadastri tizimi”nizomi kabul kilingan bulib, uning asosida 2000 yil 15 dekabrda “Davlat kadastri tugrisida”gi konun kabul kilindi. Ushbu konunning maksadi Davlat kadastrini yuritish, kadastrga doir axborotni tuplash va undan foydalanish soxasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iboratdir. Davlat kadastrining yagona tizimida Uzbekiston Respublikasi va uning ayrim xududlarining tabiiy-iktisodiy saloxiyatini yagona umum-davlat mikyosida xisob- kitob yuritish va baxolashni ta’minlashga muljallangan kup maksadli axborot manbai xisoblanadi. Davlat kadastrining yagona tizimi tarkibiga kuyidagilar kiradi; Davlat yer kadastri; Foydali kazilma konlari, belgilari va texnogen xosilalar davlat kadastri; Davlat suv kadastri; Davlat urmon kadastri; Usimlik dunyosi ob’ektlari davlat kadastri; Xayvonot dunyosi davlat kadastri; Aloxida muxofaza etiladigan tabiiy 91 xududlar davlat kadastri; Binolar va inshoatlar davlat kadastri; Davlat shaxarsozlik kadastri; Gidritexnika inshoatlari davlat kadastri; Tarixiy va madaniy yodgorliklar davlat kadastri; Avtomobil yullari davlat kadastri; Temir yullar davlat kadastri; Transport kuvurlari davlat kadastri; Aloka ob’ektlari davlat kadastri; Energetika ob’ektlari davlat kadastri; Ishlab chikarish va istemol chikindilarini kumib tashlash va utillashtirish joylari davlat kadastri; Tabiiy xavfi yukori bulgan tegralar davlat kadastri; Kartografiya va geodeziya davlat kadastri; Xududlar davlat kadastri. Davlat urmon kadastri Davlat kadastrlari yagona tizimining tarkibiy kismi xisoblanadi xamda u Davlat kadastri yuritiladigan tabiiy, xujalik ob’ekti yoki boshka ob’ekt muayyan turining geografik joylashuvi, xukukiy makomi, mikdor sifat tavsiflari va baxosi tugrisidagi yangilanib turiladigan ma’lumotlar va xujjatlar tizimidan iborat. Davlat urmon kadastrini yuritish buyicha 1998 yil 6 sentabrda aloxida nizom kabul kilingan. Ushbu nizom va Uzbekiston Respublikasining urmon konuni, Uzbekiston Respublikasining yer kodeksi, Tabiatni muxofaza kilish tugrisidagi konunlari asosida zarur meyoriy xujjatlar ishlab chikilgan. Davlat Urmon Kadastri - bu urmonlarning xukukiy nizomi xakidagi tuxtov , shu jixatdan xolati funksional xalk xujaligidagi axamiyati va iktisodiy baxo tizimidir. Davlat urmon kadastrini yuritish kuyidagi ma’lumotlarga asoslanadi: - Urmon xududidagi yerlarning xukukiy nizomi ; - Urmon xujaliklarini kayd kilish; - Urmonlarni yer turlarini ximoyalash kategoriyasi buyicha urmon fondi maydonlarining tarkibi; - Urmonlarning son va sifat xolati; - Urmonlarninig iktisodiy baxolanishi; - Urmonlarni kayta tiklash uchun muljallangan yer maydoni; - Davlat manfaati maksadlari uchun muljallangan urmon maydonlari (massivlari) maydoni; - Urmon maydonlarini taksimlash; - Urmon usimliklarining turi, xolati; - Bonitet klassi va tuliklik guruxi buyicha urmon maydonlarini taksimlash; - Urmon xujaligi fondida joylashgan aloxida ximoya kiluvchi tabiiy xudud; - Urmon resurslarini ijtimoiy ekologik baxolash; - Davlat urmon kadastriga urmon resurslarining baxo tavsifi, ularni kompleks baxolash uchun kerak bulgan barcha zarur tavsiflari. Yukoridagi bandlar Davlat urmon kadastrining mazmunini belgilaydi. Uning asosiy vazifalariga esa kuyidagilar kiradi: Respublika urmon fondining tabiiy va iktisodiy imkoniyatlarini baxolash va xisoblashda yagona umum davlat kompleks ta’minlash; Urmon xujaligini kayd etish, urmon resurslarini, nasldorlik tarkibini, urmonlarni saklash va ishlab chikarishni xisoblash va baxolash; Urmonlarni ekologik, iktisodiy va ijtimoiy axamiyatini baxolash; Urmonlardan 92 ratsional foydalanish xamda ximoyalash, ishlab chikarish, shuningdek urmon xujaligini rivojlantirishni oldindan aytib berish ma’lumotini ta’minlash. Davlat xukumat organlarining yuridik va jismoniy shaxslarning urmon fondi maydoni, urmonlarning strukturasi, xosildorligi va ularning baxosi sanitar- ekologik xolatini ta’minlash maksadida Davlat urmon kadastri kiritilgan. Davlat urmon kadastri kiritilishining sabablari Uzbekiston Respublikasinig barcha urmonlarini kamrab olishga karatilgan bulib, markazlashgan boshkaruv texnologiyasi va ishlab chikarish texnologiyasini birlashtirish va urmon resurslari xakida ma’lumotni takdim kilishga karatilgan. Uzbekiston Respublikasining Davlat kadastrini urmon kadastr ma’lumotlari talablarini xisoblash urmon kadastr ma’lumotlarining xakikiyligi xozirgi zamon darajasida kullab kuvvatlash xamda urmon fondi yerlariga karashli yerlarda usayotgan urmon bilan koplangan va koplanmagan davlat urmon xujaligi uchun muljallangan urmon kadastrining ob’ekti xisoblanadi. Urmon xujaligi davlat organlari, korxona, muassasa va tashkilotlariga kuyidagilar kiradi: urmon xujaligi korxonalari, davlat kurikxonalari, buyurtmachi, milliy tabiiy parklar, irrigatsion urmon xujaliklari, kishlok xujaligi korxonalari, ilmiy tekshirish institutlari va boshka urmonga ega bulgan yer uchastkalaridan foydalanuvchilar va egalari davlat yer kadastrining sub’ektlari xisoblanadi. Urmon xujaligi sub’ektlari yer uchastkalarini kayd kilish yer turlari buyicha yer tarkibi va umumiy maydonini aniklash, shuningdek urmon fondi yerlarini baxolash davlat urmon kadastrining kushimcha aloxida talablariga kura xududiy yerdan foydalanishni nazorat kilish organlari tomonidan amalga oshiriladi. Davlat urmon kadastrini asosiy xujjatlariga kuyidagilar kiradi: Urmon kadastr kitobi; Urmon xujaligini rivojlantirish loyixasi; Xar bir urmon uchastkasining soni va sifat jixatidan xolati xakidagi ma’lumotga ega bulgan ruyxatlash xujjati; Urmon usimliklari kitobi; Urmon pitoleniklari kitobi; Kesish, parvarishlash, sanitar va urmonni tiklash kitobi; Yer uchastkasiga doimiy egalik kilish xukukini beruvchi dalolatnoma (akt) yoki boshka xujjat; Kulaylik buyicha urmon fondi yerlarini nakdga olish va ularni baxolash xakida jurnal; Urta kengliklarda urmonlarning yoshiga karab tarkibi, urtacha boniteti, 1ga yer maydoni daraxtlarining urtacha usishi xakidagi ma’lumotlarga ega bulgan xujjatlar; Zaxira va yoshiga karab guruxi, turi buyicha urmonlarning taksimlanishi xakida xujjat; Urmon kadastr plan-kartografik materiallari, xarita-plan sxemalari; Yer kadastr tarxi (plani). 93 Korakolpogiston respublikasi va viloyatlar mikyosida davlat urmon kadastrining asosiy xujjatlariga kuyidagilar kiradi: Korakolpogiston Respublikasi va viloyatlarining davlat urmon kadastr kitobi; Xar bir urmon xujaligi korxonalarining son va sifat jixatidan ma’lumotga ega bulgan xar yilgi inventarizatsiya xujjat; Urmon xujaligi korxonalari, bulimlari, urmon usimliklari turi va sifati buyicha taksimlash kitobi; Shaxar (tuman) yer kadastrlari kitobidan yozilgan kulaylik va ularning baxosi buyicha urmon fondining nakd maydonlari xakida; Urmon xujaligi korxonalari, bulimlarida urmonni tiklash sanitar kesish; Urmon bilan koplangan maydonlarning turi, guruxi, yoshi va zaxirasini kayd kilish jurnali; Urmon kadastr xaritasi; Yer kadastri xaritasi. Uzbekiston Respublikasi Davlat urmon xujaligi kumitasining urmon kadastri xizmati vazifalari kuyidagilardan iborat: Korakolpogiston o‘rmon xo‘jaligi boshqarmasi va viloyatlar urmon xujaligi boshkarmalari urmon kadastrini muvofiklashtirishni amalga oshirish, urmon xujaligi ilmiy tekshirish institutlari bilan birga urmon usimliklarini iktisodiy xolatini baxolash, xisob-kitob kilish buyicha me’yoriy uslubiy xujjatlarni ishlab chikarishni ta’minlash. Foydalanuvchilarga urmon kadastri axborotlarini sistemalashtirish, analiz kilish, saklash, yangilash va ta’minlashni amalga oshirish. Urmon kadastri xaritasini tuzish. Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasiga xar yili 1 martga Davlat urmon kadastri buyicha xisobot takdim kilish belgilangan. Barcha korxonalar, yetakchi urmon xujaliklarini Davlat urmon kadastr xujjatlariga kiritish maksadida xujalik faoliyati natijasida urmonlarda sodir bulayotgan son, sifat va narx uzgarishlari xakidagi ma’lumotlar tezkorlik bilan takdim etiladi. Urmon kadastri axborotlarining mazmuni, shakli, shuningdek uning Uzbekiston Respublikasi yagona davlat kodi tizimiga “Uzgeodezkadastr” bilan kelishilgan xolda Davlat o‘rmon xo‘jaligi boshqarmasi tomonidan urnatiladi. Urmon xujaligi korxonalari xar yili urmon fondi yer turlari buyicha xududiy yer tuzish tashkilotlari tomonidan urmon kadastri xujjatlariga kura uzgarishlarni kiritish uchun ma’lumotlar takdim kilinadi. Urmon xujaliklari ma’lumotlarini kiritish topshirilgan urmon xujalik korxonalari, davlat kurikxonalari, milliy tabiiy boglar va boshka korxona raxbarlari, Korakolpogiston o‘rmon xo‘jaligi boshqarmasi va viloyatlar urmon xujaligi boshkarmalariga kiritilgan ma’lumotlar va uz vaktida kiritilgan yangilanishlarni xakikiyligiga javob beradilar. Davlat urmon kadastri ma’lumotlari yaxlit kadastrlar tizimiga kiritiladi va Davlat organlari xamda yuridik shaxslar tomonidan foydalaniladi. 94 Yukorida keltirilgan Davlat urmon kadastrining maksadi, vazifalari, xujjatlari va uning yuritish tartiblarini urganish Yer tuzish va kadastr yunalishi buyicha mutaxassislarni malakasini oshirishda katta axamiyat kasb etadi. Yüklə 1,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|