1.
İnzibati kargüzarlıq
2.
Xüsusi kargüzarlıq;
İnzibati kargüzarlıq bütün idarələrdə idarənin fəaliyyətindən asılı olmaraq eyni formada təşkil
olunur. Eyni formada dedikd
ə vahid qəbul edilmiş normativ qanunlar çərçivəsindən kənara
çıxmamaq nəzərdə tutulur.
Xüsusi kargüzarlıqda idarənin öz sahəsinə və iş xüsusiyyətinə uyğun olaraq sənədləşmə
aparılır. Bura mühasibat, notariat, maliyyə, məhkəmə
4.
Vahid dövlət kargüzarlıq sisteminin yaradılması
Kargüzarlıq prosesinin hüquqi reqlamentləşməsi sənədlərin tərtibi və
rəsmiləşdirilməsindən ibarətdir. Bunun üçün də idarəetmə sahəsində sənədlərin
rəsmiləşdirilməsi, hazırlanması qaydası, sənədlərlə işləmə, ümumilikdə kargüzarlıq
prosesi hüquqi cəhətdən tənzimlənməlidir, j Buna görə də idarələrdə, müəssisələrdə
və təşkilatlarda kargüzarhğın apaniması qaydaları qanunlara, qərarlara, dövlət
standartlanna, kargüzarhğa dair təlimatlara və digər normativ hüquqi aktlara cavab
verməlidir. “Normativ hüquqi aktlar haqqında” AR Qanununun tələblərinə uyğun
olaraq sənədləşmə prosesi apanhr. Bu Qanun Azərbaycan Respublikasının
qanunlarının və başqa nonnativ hüquqi aktlanmn hazırlanması, qüvvəyə minməsi,
şərhi və bunlarla əlaqədar müvafiq dövlət orqanlannın qarşılıqlı fəaliyyət qaydalarını
müəyyən edir. Normativ hüquqi aktlar səlahiyyətli dövlət orqanı tərəfindən qəbul
edilmiş, göstərişləri ümumi məcburi xarakter daşıyan, hüquq normalarını müəyyən
edən, dəyişdirən və ya ləğv edən, dəfələrlə tətbiq olunmaq üçün nəzərdə tutulmuş
rəsmi yazılı sənəddir. Azərbaycan Respublikasının normativ xarakterli aktlan
aşağıdakılardır:
1. Konstitusiya Məhkəməsinin qərarları;
2. Mərkəzi Seçki Komissiyasının qərarlan, təlimatları və izahlan;
3. Yerli icra hakimiyyəti orqanlannın, yerli özünüidarə orqanlannın qərarlan;
4. Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının qərarları;
5. Milli Televiziya və Radio Şurasının qərarlan;
6. Məhkəmə-Hüquq Şurasının qərarları.
Normativ hüquqi aktlar qəbul etmək səlahiyyəti olan orqanlar və bu səlahiyyətlərin
hüdudlan AR Konstitusiyası və digər qanunlar ilə müəyyən edilir. Normativ hüquqi
aktlar Konstitusiyaya və onlardan daha yüksək hüquqi qüvvəsi olan başqa normativ
hüquqi aktlara uyğun olmalıdır. Bu zamanı müxtəlif hüquqi qüvvəyə malik olan
normativ hüquqi aktlar arasında ziddiyyət olduqda daha yüksək hüquqi qüvvəyə
malik olan akt tətbiq olunur. Eyni hüquqi qüvvəyə malik olan normativ hüquqi aktlar
arasında ziddiyyət olduqda isə daha sonra qüvvəyə minmiş normativ hüquqi akt
tətbiq olunur. Qanunvericilik işləri üzrə planlanmn təsdiqi Milli Məclisin Daxili
Nizamnaməsi ilə tənzimlənir. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanlan özlərinin
hazırlayacaqlan normativ hüquqi aktların layihələrinin hazırlanması haqqında planlan
təsdiq edirlər. Normativ hüquqi akt layihələri razılaşdınimaya və ya təsdiq olunmağa
göndərildiyi andan onu hazırlayan orqanın internet informasiya ehtiyatında açıqlanır.
Vahid dövlət kargüzarlıq sisteminin yaradılması indi və gələcəkdə idarəetmə
işlərinin və onlann təşkilatı fəaliyyətinin sənədləşdirilməsinin təkmilləşdirilməsidir.
Müasir şəraitdə kargüzarlıq prosesinin qanunauyğunluqla gedişi sənədləşdirmənin
bilavasitə optimallaşdınlmasıdır. Karğüzarlıq sisteminin əsas qaydalannm aparılması
üzrə normativlər kargüzarlığın kompleks qaydalan və idarəetmə sənədlərinin
hazırlanması, onlann arxivlərə verilməsi prosesini müəyyən edir. Vahid dövlət
kargüzarlıq sisteminə dair qanunlann və təlimatlann məqsədi xidməti məlumatlann
hazırlanma forma və metodlanm təcrübədə özünü doğmltmuş ümumi normalara
çatdırmaqdan ibarətdir. VDKS, Beynəlxalq Yazışmalar Sistemi ilə birlikdə tətbiq
olunmalıdır. Burada ümumi dövlət sisteminə uyğun olaraq Beynəlxalq Yazışmalar
Sistemi qarşılıqlı apanimah, milli kargüzarlıq prosesi pozulmamalıdır. BYS və VDKS
ümumi hissədən, ayn-ayn mövzu bölmələrindən ibarətdir. BYS və VDKS tətbiq
etməzdən əwəl dövlət aparatının ayn-a}^^ sahələrini, idarəetmə sənədlərinin ümumi
qanunauyğunluğunu bilmək lazımdır. BYS və VDKS-nin ümumi hissəsində
kargüzarlıq haqqında məlumatlar verilmişdir. Burada qeyd olunur ki, kargüzarlıq -
idarəetmə prosesində idarəetmə funksiyasını yerinə yetirən sənədləşdirmə və
sənələrlə işin təşkilidir. BYS və VDKS-nin ümumi qaydalan bütün idarələrdə
hazırlanan təşkilati-sərən- camverici sənədlərin hazırlanmasına tətbiq edilir. İnzibati
və xüsusi kargüzarlığın apanlma- sında birincidən fərqli olaraq, xüsusi kargüzarlıq
üçün a5mca normalar, qaydalar, təlimatlar işlənilir. BYS və VDKS-nin başlıca
məqsədi sənədləşmə əməliyyatının təkmilləşdirilməsinin aşağıdakı formalarda
apaniması təklifləridir. Bunlara aiddir: - sənədlərlə işləmənin forma və metodlannın
təkmilləşdirilməsi; - sənədlərin vahid forması və standartlaşdmlması; - kargüzarlıq
prosesinin mexanikləşdirilməsi və avtomatlaşdıniması. Təlimatlar və VDKS
idarələrdə sənədlərlə işin təşkilini, kargüzarlıq xidmətinin birtipli qumluşunu və
funksiyasını, işçilərin vəzifə nomenklaturasını, kargüzar heyətinin sayım, iş
normalanm, əmək şəraitini və təşkilati texnika sistemlərinin ümumi qaydalanm
müəyyən edir. Təlimatlar və Vahid Dövlət Kargüzarlıq Sistemi əsasında sənəd
dövriyyəsi təşkil edilir. Sənəd dövriyyəsinə uyğun olaraq idarələr dörd dərəcəyə
bölünür. İdarələr texniki baxımdan sənədləşdirmə işlərinin həcmindən və ərazi bölgü
sahəsindən asılı olaraq kargüzarlıq prosesi bütöv və hissə ilə mərkəzləşdirilir.
Nazirliklər və digər baş idarələr qanunlar və VDKS əsasında özlərinin idarəetmə
xüsusiyyətinə uyğun olaraq kargüzarlığın apanimasına dair təlimatlarını hazırlayırlar.
Bu təlimatda konkret qaydalar əks olunur. İdarənin xüsusi kargüzarlığma aynca yer
verilir. Kargüzanğa dair təlimatın və VDKS-nin mövzu bölmələri aşağıdakılardan
ibarətdir: - xidməti sənədlərin hazırlanması qaydalan; - sənəd dövriyyəsinin təşkili; -
sənədlərin qeydiyyatı və məlumat aparatının qurulması; - sənədlərin icrasına
nəzarətin təşkili; - işlərin formalaşdmlması və nomenklaturasınm təşkili;
Dostları ilə paylaş: |