O
rq
a
n
izm
in
b
io
lo
ji
a
k
tiv
li
y
i
C
1
Kimyəvi elementin qatılığı
II
II
III
I
III
Tolerantlıq intervalı
C
2
C
3
C
4
O
rq
a
n
izm
in
b
io
lo
ji
a
k
tiv
li
y
i
C
0
Kimyəvi elementin qatılığı
II
I
III
Tolerantlıq intervalı
C
1
C
2
Şəkil 1.
Şəkil 2.
Həyat üçün vacib olmayan elementlər üçün tolerantlıq əyrisi şəkil 2-də
göstərilmişdir. Əyridən göründüyü kimi orqanizmin qidalanma mühitində verilmiş
elementin olmaması və ya onun qatılığının az olması (C
1
) orqanizmin bioloji
aktivliyinə təsir etmir (I zona). Lakin verilmiş elementin qatılığının artması
qidalanma mühitinin çirklənməsinə səbəb olur ki, bu da orqanizmin təzyiq altında
olmasına (II zona) və letal (III zona) xarakter almasına gətirib çıxarır.
Baxılan tolerantlıq qanununa əsasən aşağıdakı fikiri söyləmək olar: kimyəvi
çirklənmə - kimyəvi elementlərin və birləşmələrin təbii mühitə (atmosfer, hidrosfer
və torpaq) elə daxil olmasıdır ki, kimyəvi elementin qidalanma mühitində qatılığı
tolerantlıq intervalı sərhəddindən kənara çıxır.
