1. Pedaqoji ünsiyyət və onun növləri
Yüklə 1,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Stereotipləşdirilmə
şəxsiyyətlərarası düşüncənin, dərkin
ən mühüm
mexanizmlərindən biridir. Ətrafdakıların və onlarla qarşılıqlı əlaqənin təsiri nəticəsində hər bir insanda konkret fikirlər yaranır. İnsanlar adətən həmin fikirlərə əsaslanaraq başqalarına qiymət verir.Altı qrup sosial-qavrama stereotipləri fərqləndirilir: 1. Antropoloji; 2. Etnomilli; 3. Sosial-status; 4. Sosial-rol; 5. Ekspressiv-estetik; 6. Verbal-davranış. Antropoloji stereotiplər insanın
daxili psixoloji keyfiyyətlərinin, onun şəxsiyyətinin qiymətləndirilməsinin fiziki simasının xüsusiyyətlərindən asılı olduğu zaman özünü biruzə verir. Etnomilli stereotiplər insanın psixoloji dəyəri onun bu və ya digər irqə, millətə, etnik qrupa məxsus olması ilə müəyyənləşdiyi zaman özünü göstərir. Sosial-status stereotipi insanın şəxsi keyfiyyətlərinin dəyərindən, onun sosial statusundan asılıdır. Sosial-rol stereotipi insanın şəxsi keyfiyyətlərinin onun sosial rolundan, həmin rolun funksiyalarından asılı olaraq qiymətləndirilməsidir (məsələn, hərbçi – intizamlı, qəddar,
çevik qərarvermə bacarığına malik insan, professor stereotipi – ağıllı, dalğın şəxs və s.). Ekspressiv-estetik stereotip insan şəxsiyyətinin xarici görünüşünündən asılı olaraq qiymətləndirilməsidir (məsələn, “gözəllik effekti”: qiymətləndirilən insanın xarici görünüşü nə
qədər cəlbedici olarsa, onun
şəxsiyyətinin keyfiyyətlərində pozitiv cəhətlər o qədər çox ortaya qoyulur). Verbal-davranış stereotipi şəxsiyyətin xarici
xüsusiyyətlərinin qiymətləndirilməsindən asılı olaraq gedir (nitqin xüsusiyyətləri, mimikası, pantomimika və s.). Bu fikirlər əksər hallarda insan haqqında informasiya çatışmazlığı şəraitində istifadə olunur. Belə halda insanlar adətən ilkin təsəvvürə görə mühakimə yürüdürlər. Müəllim şagird şəxsiyyətinin vəziyyətini və davranışını dərk edərək onu qiymətləndirməlidir.
Yüklə 1,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|