Microsoft Word Dialekt Majmua

 

II. 

AMALIY MASHG‘ULOTLAR (18 soat) 

 

 

 

№ 

 

Amaliy mashg‘ulotlar nomi va mazmuni 

Foydalaniladigan 

axborot va 

pedagogik 

texnologiyalar

 

soat  Foydalani

l adigan 

adabiyotl

ar

 

 

 

1 

Transkripsiya. Shevaga oid matnlarni 

transkripsiyada yozish va o‘qish 

1.  Transkripsiya haqida 

2.  Transkripsion belgilarning o‘ziga xos 

xususiyatlari 

3. Ayrim so‘zlarni Transkripsiyada yozish  

 

“Skarboy” 

texnologiyasi 

Slaydlar. 

“Debat”

 

 

 

2 

1,4,5,8 

17, 18 

 

 

2 

Fonetik tahlil. Shevalarga oid matnlarning 

fonetik xususiyatlari  

1. Shevalarda vokalizmlar va konsonantizmlar 

masalasi. 

2. Dialektizmlarda bo‘g‘in va urg‘uning . 

3. Shevalarda tovush hodisalari talqini masalasi. 

“Klaster” 

texnologiyasi 

“Aqliy hujum”

 

 

 

2 

2,4,8, 

12,13, 

16,18 

---

21 

 

 

3 

Fonetik tahlil. O‘zbek shevalarida 

uchraydigan fonetik qonuniyatlar ustida 

ishlash 

1. Qipchoq shevalaridagi fonetik qonuniyatlar 

2. O‘g‘uz shevalaridagi fonetik qonuniyatlar 

3. Qarluq shevalaridagi fonetik qonuniyatlar

 

“Aqliy hujum” 

“Debat” 

 

 

2 

 

1,6,8, 

9, 17, 

20 

 

 

4 

Leksik tahlil. Shevalarga xos matnlarning 

leksik xususiyatlari  

1. O‘zbek shevalarida omonim, sinonim va 

antonimlar. 

2. O‘zbek shevalarida paronim va dubletlar. 

3. Shevaga oid matnlarda polisemantik so‘zlar.

 

 

Muloqot 

“Bumerang”

 

 

 

2 

 

1,6,8, 

9, 17, 

20 

 

 

5 

Shevalarga xos so‘zlarni mavzuiy guruglarga 

bo‘lib o‘rganish 

1. Etnonimlarni va kishi nomlarini o‘rganish  

2. Joy nomlarini guruhlab o‘rganish so‘zlar 

3. Maishiy leksikaga oid so‘zlarni o‘rganish va 

tahlil qilish 

“Debat” 

Slaydlar. 

 

 

 

2 

 

4,5,7, 

8,16 

 

 

 

6 

Morfologik tahlil. Shevalarda turlanish 

1.  O‘zbek shevalarining morfologik 

xususiyatlari 

2.  O‘zbek tilining O‘g‘uz, Qipchoq shevalarida 

turlanish 

3. O‘zbek tilining Qaluq shevalarida turlanish

 

FSMU 

texnologiyasi 

B-B-B

 

 

 

2 

 

1,5,8, 

11,12, 

16,19 

 

 

7 

Morfologik tahlil. O‘zbek shevalarida 

fe’lning o‘ziga xos xususiyatlari 

3.  O‘zbek shevalarining morfologik 

xususiyatlari 

4.  O‘zbek tilining O‘g‘uz, Qipchoq shevalarida 

fe’l turkumi 

3. O‘zbek tilining Qarluq shevalarida fe’l 

turkumi

 

“Debat” 

Slaydlar. 

 

 

 

 

 

 

8 

Shevalarda so‘z yasalishi  

1. Shevalarda affiksatsiya usulida so‘z yasalishi. 

2. Shevalarda  kompozitsion so‘z yasalishi. 

3. Shevalarda kalkalash va boshqa usullarda 

so‘z yasalishi.

 

Muloqot 

“Bumerang”

 

 

 

2 

 

1,2,5, 

8,11,12, 

16,19 

 

 

9 

Shevalardaga xos matnlardagi sintaktik 

xususiyatlarni tavsiflash  

1. Qipchoq shevalarining sintaktik 

xususiyatlari. 

2. O‘g‘uz shevalarining sintaktik xususiyatlari. 

3. Qarluq shevalarining sintaktik xususiyatlari.

 

FSMU 

texnologiyasi 

B-B-B

 

 

 

 

---

22 

 

III.  SEMINAR MASHG‘ULOTLARI (18 soat) 

 

 

 № 

 

Seminar mashg‘ulotlar nomi va mazmuni 

Foydalaniladigan 

axborot va 

pedagogik 

texnologiyalar

 

soat  Foydalanil 

adigan 

adabiyotlar

 

 

 

1 

Sheva, dialekt, lahjalarning xususiyatlari, 

ularni o‘rganish metodlari 

1.  Dialektologiya fani haqida umumiy 

ma’lumot. 

2.  Sheva, lahja va dialekt tushunchalari. 

3. O‘zbek xalq shevalari leksikasi 

materiallarini o‘rganish usullari.

 

 

 

“Skarboy” 

texnologiyasi 

Slaydlar. 

“Debat”

 

 

2 

1,4,5,8 

17, 18 

 

 

2 

Dialektlarni tadqiq qilish usullari 

1. Qiyosiy-tarixiy tekshirish metodlari 

2. Tasviriy va savol-javob metodi 

3. Areal o‘rganish metodi

 

 

“Klaster” 

texnologiyasi 

“Aqliy hujum”

 

 

2 

2,4,8, 

12,13, 

16,18 

 

 

 

3 

O‘zbek shevalarining o‘rganilishi tarixi 

1. Shevalarni o‘rganish tarixidan 

2. O‘zbek shevalarini o‘rganishda rus-yevropa 

olimlarining xizmatlari 

3. Shevalarimizni o‘rgangan o‘zbek 

olimlarining tadqiqotlari haqida 

 

 

“Aqliy hujum” 

“Debat” 

 

 

2 

1,6,8, 

9, 17, 

20 

 

 

4 

O‘zbek shevalarining fonetikasi, uning 

hozirgi o‘zbek adabiy tiliga munosabati 

1. Qipchoq shevalaridagi fonetik qonuniyatlar 

2. O‘g‘uz shevalaridagi fonetik qonuniyatlar 

3. Qarluq shevalaridagi fonetik qonuniyatlar 

 

Muloqot 

“Bumerang”

 

 

2 

1,6,8, 

9, 17, 

20 

 

 

 

5 

O‘zbek adabiy tilining tayanch dialekti 

1. Farg‘ona-Toshkent shevalari 

2. Xorazm shevalarining o‘rganilishi 

3. Qo‘shni hududlardagi o‘zbek shevalari

  

 

“Debat” 

Slaydlar. 

 

 

2 

4,5,7, 

8,16 

 

 

 

6 

Shevalar lug‘ati. Dialektal leksikografiya 

masalasi 

1. Lug‘at tuzish prinsiplari 

2. Shevalar bo‘yicha tuzilgan lug‘atlar haqida 

3. Dialektal frazeologizmlar va shevalarda 

onomastik birliklar lug‘atlarini tuzish 

 

FSMU 

texnologiyasi 

B-B-B

 

 

2 

1,5,8, 

11,12, 

16,19 

 

 

 

7 

Shevalardagi mustaqil va yordamchi 

so‘zlar 

1. O‘zbek shevalarida mustaqil so‘zlar 

2. O‘zbek shevalarida yordamchi so‘zlar  

3. O‘zbek shevalarida alohida turkum so‘zlari