Mühazirə Kimyəvi kinetikanın mahiyyəti. Kimyəvi reaksiyanın sürəti və ona təsir edən amillər

Məhlulun xüsusi elektrik keçiriciliyi 

 

Yuxarıda göstərilən səbəblərə görə elektrolit məhlullarda ionların hərəkət 

sürətinə və ya elektrik cərəyanının keçməsinə tormozlayıcı effektlər müqavimət 

göstərirlər. 

Elektrolit məhlulundan cərəyan keçərkən hər birinin sahəsi 1 sm

2

 olan və bir 

– birindən 1 sm məsafədə yerləşdirilmiş iki elektrod arasında məhlulun yaratdığı 

müqavimətə məhlulun xüsusi müqaviməti deyilir. Bunu 



 ilə işarə edirlər, ölçüsü 

Om



sm – dir. 

Xüsusi müqavimətin əksi xüsusi elektrik keçiriciliyi adlanır və Om

-1



sm

-1

 ilə 

ölçülür. 



 = 



1

 

Məhlulun elektrik keçiriciliyi onun qatılığından asılıdır. 

Aşağıdakı şəkil 3-də xüsusi elektrik keçiriciliyinin məhlulun qatılığından 

asılılığı bir neçə birləşmə üçün göstərilmişdir. 

Şəkil 3-dən göründüyü kimi aşağı qatılıqlarda məhlulun xüsusi elektrik 

keçiriciliyi aşağı olur. Çünki bu zaman vahid həcmə düşən ionların sayı da aşağı 

olur. Qatılığın artması ilə əlaqədar olaraq məhlulun vahid həcminə düşən ionların 

sayı çoxalır. Ancaq şəkildən göründüyü kimi qüvvətli elektrolitlərdə müəyyən 

həddən sonra xüsusi elektrik keçiriciliyi yenə azalır. Bu, onunla əlaqədardır ki, 

yuxarı qatılıqlarda relaksasiya və elektroforetik effektlərin tormozlayıcı təsiri 

güclənir və bu da elektrik keçiriciliyini aşağı salır. Zəif elektrolitlərdə isə 

dissosiasiya zəif olduğundan xüsusi elektrik keçriciliyi ümumiyyətlə aşağı olur və 

məhlulun qatılığından az asılıdır. 

Məhlulun xüsusi elektrik keçiriciliyinə temperaturun müsbət təsiri vardır. 

Temperatur artdıqca xüsusi elektrik keçiriciliyi də uyğun olaraq artır, çünki bu 

zaman məhlulun özlülüyü azalır və sürtünmə əmsalı aşağı düşür.