Mühazirə Kimyəvi kinetikanın mahiyyəti. Kimyəvi reaksiyanın sürəti və ona təsir edən amillər

keçiriciliyinin ölçülməsi; 

•  təcrübələrin nəticələrinə görə xüsusi elektrik keçiriciliyinin titrantın 

miqdarından asılılıq qrafikinin qurulması; 

•  ekvivalent nöqtənin təyin edilməsi. 

Əvvəlcə qüvvətli əsasın (NaOH) qüvvətli turşu (HCl) ilə neytrallaşma 

reaksiyasını nəzərdən keçirək. Titrləmə zamanı əsasın elektrik keçiriciliyi 

azalacaq, çünki, mütəhərrikliyi çox olan OH

-

 ionları əvəzinə məhlula 

mütəhərrikliyi az olan xlor ionları daxil olacaq: 

Na

+ 

+ OH

‾

 + H

+ 

Cl

‾

 =H

2

O + Na

+

 + Cl 

Çox durulaşmış NaOH məhlulunun 25

0

C-də elektrik keçiriciliyi Na

+  

və OH

‾

 

ionlarının mütəhərrikliyinin cəminə bərabərdir. Tam neytrallaşma gedəndə 

məhlulun elektrik keçiriciliyi azalıb minimal qiymət alır və bu qiymət natrium 

---

xlorid məhlulunun elektrik keçiriciliyinə bərabər olur. Ekvivalent nöqtəsindən 

sonra əlavə olunmuş turşu məhlulda H

+

 və Cl

‾

 ionlarının ümumi sayını artırır.  

Xüsusən yüksək mütəhərrikli H

+

 ionlarının əmələ gəlməsi məhlulun 

elektrik keçiriciliyinin yenidən yüksəlməsinə səbəb olur. Əgər natrium 

hidroksidin elektrik keçiriciliyinin məhlula əlavə edilmiş xlorid turşusunun 

miqdarından asılılıq qrafiki qurulsa, bir nöqtədə kəsişən iki düz xətt alınar.   

Zəif turşunu qüvvətli əsas ilə titrləyəndə yaxşı dissosiasiya edən duz əmələ 

gəldiyindən (yəni,ionların sayı artdığından) elektrik keçiriciliyi artır. Ekvivalent 

nöqtə əmələ gələn duzun elektrik keçiriciliyinə uyğun gəlir   

Qələvinin artıq miqdarı məhlula əlavə ediləndə sistemin elektrik keçiriciliyi 

daha kəskin artır. 

Əyridə olan iki kəsişmə nöqtəsi müvafiq olaraq iki ekvivalent nöqtələrinə: 

birinci qüvvətli turşunun, ikinci isə zəif turşunun neytrallaşmasına uyğun gəlir. 

Ümumi halda titrləmə əyrisi və onun düz xətləri arasında olan bucaq 

maddənin dissosiasiya dərəcəsindən və məhlulda olan ionların ekvivalent elektrik 

keçiriciliyindən asılıdır. Elektrik keçiriciliyi temperaturdan asılı olduğu üçün 

konduktometrik titrləməni sabit temperaturda aparmaq lazımdır.