Sotilmasin!

4-kun. Aks-sado prinsipi 

 

“Siz hayotdan nimani olmoqchi bo`lsangiz,  

avvalo uni siz boshqa berishingiz kerak” 

Jey Rinpoche 

 

Ana  endi  butun  treningning  asosiy  yuragiga  ham  yetib  keldik. 

Aynan  shu  prinsip  sizning  100.000ta  maxsulotingizni  bir  hafta  ichida 

sotib  beradi.  Sizni  o`zingiz  tasavvur  qila  olmagan  cho`qqilarga  olib 

chiqadi. 

 

Demak,  boshladik.  Karma urug`larine  sepib o`stirishni xuddi aks-

sado  qaytishiga  o`xshatsa  bo`ladi.  Lekin  aks-sado  qachon  qaytadi? 

Qachonki,  siz  devorlar  bilan  o`ralgan  xonada  bo`lsangiz.  Katta  ocean 

bo`yiga chiqib, baqirsangiz, aks-sado qaytishi amri-mahol. 

 

Shu  sabab,  bizga  boshqa  insonlar  kerak  bo`ladi.  Karma  so`zini 

yanada  aniqlashtiradigan  bo`lsak,  biz  boshqalarga  nisbatan  nimaiki 

qilsak, ana shu karma hisoblanadi. Biz faqat boshqalarga yordam berish 

---

12 

 

orqaligina  ong  ostimizga  karma  urug`larini  ekishimiz  mumkin.  Aynan 

boshqa insonlar – bu yerda juda ham katta rol o`ynaydi. 

 

Karma  prinsipi  shundan  iboratki,  siz  muvaffaqiyatga  erishmoqchi 

bo`lsangiz,  biron  boshqa  insonni  muvaffaqiyatga  erishishiga  yordam 

bering. Ana shu holatda, siz g`alabaga erishishingiz 100% kafolatlanadi. 

 

Ya`ni,  biz  kimgadur  nimaiki  qilmaylik,  ayni  shu  narsa  o`zimizga 

qaytib keladi, xuddi aks-sadodek qaytib keladi. Demak, muvaffaqiyatga 

yo`l boshqalar orqali quriladi. 

 

Bu prinsip 100% ishlaydi. Hech qachon boshqalarni muvaffaqiyatga 

chiqarib  58%  odam  muvaffaqiyatga  erishib,  qolgan  42%  omadi  kelib 

muvaffaqiyatga  erishib  qolishi  mumkin  emas.  Qoida  ishlasa,  100% 

ishlaydi.  Agar  yuqoridagi  holat  ro`y  beradigan  bo`lsa,  biz  yana  o`sha 

“omad  kelib  qolar”  prinsipiga  qaytib  qolamiz.  Biz  esa  bu  o`yinda 

zerikdik.  Ya`ni,  muvaffaqiyatga  erishishning  birgina  yo`li  bor,  u  ham 

bo`lsa boshqalarni muvaffaqiyatga olib chiqish. 

 

Mana  shundagina  hayot  adolatli  bo`ladi.  Ayni  shu  adolatni  butun 

insoniyat qalbi xohlaydi. Endi to`g`risini, ayting, xuddi shunday adolatli 

hayotni orzu qilmaganmidingiz? 

 

Axir,  bu  zo`rku!  Kimgadir  zavq  ulashasiz,  unga  yordam  berasiz, 

evaziga  o`zingiz  baxtli  bo`lasiz  hamda  yutuqqa  erishasiz.  Demak, 

bugundanoq  muvaffaqiyat  sari  harakatimizni  boshlaymiz.  Bu  prinsipni 

eshitishdan  oldin,  Umar  Xayyomning  ruboisini  sevib  aytib  yurardim,  u 

ham  bu  prinsipni  bilgan  ekan:  “Bir  dilcha  turmas  u  loyxona  Kaaba, 

Kaabada nima bor, bir dilni ovla!” 

 

Barcha  dinlar,  falsafiy  qarashlar,  hammasini  asl  tag-tomirida  ayni 

shu qoida yotadi. Ekkaningni o`rasan. Hadislarda: “Kimki biron kishini 

og`irini  yengil  qilsa,  Xudo  uning  barcha  mushkullarini  yengil  qiladi. 

Kimki  biron  kishiga  yordam  bersa,  Xudo  unga  yordam  beradi.  Kimki 

saxovatli bo`lsa, Yaratgan ham unga saxovatli bo`ladi” deyishadi. Bunga 

oid  ko`plab  ibratli  voqealarni  qidirib  topishimiz  mumkin.  Xuddi  shu 

jumlalar qolgan dinlarda ham jaranglaydi. 

 

---

13 

 

Endi  fan  tomon  nazar  solamiz.  Fanda  shunday  bir  teorema  borki, 

hayotda  nimadir  harakatga kelishi uchun, unga  boshqa  bir  obyekt  ta`sir 

ko`rsatish kerak. Bu teoriyani hatto-ki fan ham tasdiqlaydi. Va biz yashab 

turgan  dunyo  100%  adolatli.  Siz  dunyoga  nimaiki  bersangiz,  u  uni 

o`stirib, 100 barobar qilib qaytaradi.  

 

Endi  turli  xil  sohalar  uchun,  turli  xil  uslublar  qo`llaymiz.  Misol 

uchun, biznes. Siz biron proyektni boshlamoqchisiz. Deylik, siz 100.000 

mahsulotingizni  oy  oxirigacha  sotib ulgurishingiz kerak. Bu holatda  siz 

o`z karmik biznes-hamkorlaringizni  qidirib topishingiz kerak.  Ana  endi 

eng  muhimi,  ushbu  100.000  mahsulot  sotilmay  ham  qolishi  mumkin, 

sotilishi  ham  mumkin,  bu  yana  omad  o`yini.  Lekin  muvaffaqiyat  – 

shunchaki omadni kelib qolishi emas, hayot ham lotoreya yutug`I emas. 

Yuqoridagi  holat  eski  yashash  tamoilida  edi.  Unda  mag`lubiyat  ham, 

g`alaba  ham  bo`lishi  mumkin  edi.  Endi  esa  yangi  prinsipga  ko`ra,  bu 

safardan boshlab aniq 100% g`alaba qozona boshlaymiz va hech qanday 

mag`lubiyatga imkon ham yo`q. 

 

Biznes-hamkorlaringizni  aniqlab  olamiz.  Ular  –  hamkasblar 

(ishchilar), mijozlar, do`stlar va oila hamda Olam. Har biri bilan alohida-

alohida ishlab chiqamiz. 

 

1.  Hamkasblar  (ishchilar).  Oldinlari  siz  hamkasblaringizga  xuddi 

qullarga muomala qilgandek, muomala qilardingiz. Agar yaxshi ishlay 

olsa,  ishda  olib  qolasiz,  agar  yomon  ishlasa,  haydaysiz.  Qancha  ish 

qilib  tugatishidan  qat`iy  nazar,  ularga  mayda-chuyda  oylik  berasiz. 

Ana  endi  esa,  yangi  taktika,  hamkasblaringizni  muvaffaqiyatga  olib 

chiqishingiz 

kerak, 

chunki 

aynan 

ular 

sizning 

100.000ta 

mahsulotingizni  sotib  beradi.  Aynan  ular  hammasini  sababchisi 

hisoblanadi.  Ularsiz  ish  bitmaydi.  Demak,  yangi  taktika:  Siz  ularni 

muvaffaqiyatga  olib  chiqasiz  hamda  o`zingiz  kafolatlangan  100%lik 

muvaffaqiyatga  erishasiz.  Ular  holidan  har  kuni  xabar  olasiz,  ular 

mehribonchilik qilasiz, ularga xuddi o`z farzandlaringizga qaragandek 

qaraysiz, so`ng ular o`sib, sizga minnatdorchiliklarini qaytarishadi; 

 

2.  Mijozlar. Mijozlar – har qanday biznesning asosi hisoblanadi. Chunki, 

biznes  aynan  kimgadur  qandaydir  xizmat  ko`rsatish  yoki  nimadir 

yaratib berish, degani. Biznesda mijozlar asosiy rolni o`ynaydi, yo`qsa, 

siz ishlab chiqargan 100.000ta mahsulotni kim ishlatadi? Endi fikrlash 

---

14 

 

borasida biroz o`zgartirishlar yasab ko`ring. Barcha narsani tagida ayni 

shu  karma  yotadi.  Misol  e`tibor  qiling,  kuzating.  O`qituvchilar  dars 

o`tishadi,  ya`ni  nimadir  berishadi,  evaziga  pul  olishadi.  U  bilimlarni 

egallab, bolalar ulg`ayib hayotda nimagadir erishishadi. Haydovchilar 

kimnidir  uzog`ini  yaqin  qilishadi,  ya`ni  xizmat  qilishadi,  so`ng 

mehnatlariga  yarasha  haq  olishadi.  E`tibor  bersak,  xuddi  shu  qoida 

kelib chiqadi, oldin beriladi, so`ng olinadi. Badavlat insonlarda sog`lik 

yo`q, kambag`al  odamlarda esa  boylik yo`q. Bir kam dunyo.  Sababi, 

nimadir  oldingizmi,  siz  nimanidir  berishingiz  shart.  Lekin,  karma 

yordamida siz boylikka ham, sog`likka ham, sevgiga ham, bir gap bilan 

aytganda  mukammal  baxtga  erishish  imkoniyati  mavjud.  Demak, 

mijozlarga qo`shimcha bonuslar hadya etamiz, ularga yaxshi muomala 

qilamiz,  ularga  sifatli  mahsulotlar  hadya  etamiz,  ular  haqida 

qayg`uramiz, so`ng o`zimizga kerakli daromadga ega bo`lamiz. 

 

3.  Do`stlar,  oila.  Ular  bu  ishda  eng  katta  hamda  eng  muhim  rolni 

o`ynashadi.  Do`stlaringiz  qanday  bo`lsa,  siz  ham  shundaysiz.  Va 

ko`plab  qo`yilgan  maqsadlar  tagida  siz  o`zingizni  aynan  ularga 

ko`rsatib qo`yishga harakat qilasiz. Ichingizga qarab ko`ring, oilangiz 

hamda  do`stlaringiz  sizni  maqtashlarini,  sizga  havas  qilishlarini  va 

ulardan o`zib ketishni xohlamaysizmi? Aslida, insonlar bu ikki tarafga 

xuddi mehribondek qarashgandek ko`rinishadi. 

 

Yaxshilab  fikrlab  ko`rilsa,  do`stlar  hamda  oila  a`zolari  bilib-bilmay 

yosh  bolaning  ko`ngliga  ozor  berib  qo`yishadi.  Bolaning  ichida  esa 

quyidagicha  fikrlar  o`tadi:  “Hali  ulg`ayib,  kim  ekanimni  ko`rsatib 

qo`yaman” deydi. Va shu shior bilan yashashni boshlaydi. Endi qarang, 

ong ostiga shunday dastur yozilgach, davomi qanday bo`ladi? Siz aslida 

do`stlaringiz 

hamda 

oilangizni  yaxshi  ko`rmaysiz, 

siz  ularni 

yoqtirmaysiz.  Tilingizda  yoqtiraman,  deyishingiz  mumkin,  bu  jarayon 

o`zini  sizga ko`rsatmaydi, lekin aslida  yoqtirmaysiz.  Sabab?  Ular  sizga 

ozor  berishkan  va  siz  buni  ichingizga  yutgansiz.  Endi  ularga  nimanidir 

isbotlab qo`yishga harakat qilasiz. Kimga o`zingizni ko`rsatgingiz keladi? 

Kim sizga hasad qilishini xohlaysiz? Bir paytlar sizni pastga urgan, sizga 

ozor bergan insonlarga.  Ularni  siz  qo`pol  qilib ataganda,  dushman, deb 

ataysiz.  Endi  nima  qilamiz?  Shunchaki,  yoshlikda  bo`lgan  voqealarni 

eslang,  ularni  tushunishga  harakat  qiling,  so`ng  hammalarini  kechirib 

yuboring, ana shunda ancha yengil tortasiz. Sababi, ikki toifa ham nimaiki 

---

15 

 

qilishgan  bo`lsa,  sizga  yaxshi  bo`lsin,  deb  qilishgan.  To`g`rimi?  Qaysi 

ota-ona  o`z  farzandiga  yomon  bo`lishini  xohlaydi  yoki  yomon  bo`lsin 

deydi?  Hech  biri!  Shunday  ekan,  u  paytlarda  to`g`ri  tushunmagan 

bo`lishingiz  mumkin,  biroq  hozir  siz ancha katta  bo`lib qolgansiz,  endi 

tushunishga harakat qiling hamda kechirib yuboring. Sizdan nima ketdi?  

 

Bir  shu  ishni  qilib  ko`ring,  tezda  xotirjamlikka  ega  bo`lasiz.  Ancha 

yengil  tortasiz.  Ishlar  yurishgandanda  yurishib  ketaveradi.  Hammani 

sizga bo`lgan muomalasi o`zgara boshlaydi.  

 

Endi  esa,  do`stlar  hamda  oilaga  to`xtalsak.  Do`stlaringizning 

holidan vaqti-vaqti bilan xabar olib turing, ularga yaxshi gaplar gapiring, 

ularni  xursand  qiling.  Sovg`alar  bering,  ko`rgani  boring.  O`tirishlar 

uyushtiring. Tug`ilgan kuni bilan tabriklang. Foydali maslahatlar bering 

va ularni ham muvaffaqiyatga olib chiqing. 

 

Oila deganda, birinchi bo`lib ota-ona ko`z oldimizga keladi. Ota-ona 

masalasi  –  eng  qudratli  masala.  Agar  butun  kitobni  shunchaki  o`qib 

chiqib, hech bir qoidaga amal qilmay, faqat shunisigagina amal qilsangiz, 

ushbu dastur o`z vazifasini bajardi, deb bemalol aytishimiz mumkin. 

 

Qadim zamonda, Yaratgan bir va`da bergan. Ushbu va`dani istagan 

muqaddas kitobdan topishingiz mumkin. Yaratgan aytganki: “Kimki ota-

onasini xizmatini qilib, ularni rozi qilsa, ularga yaxshi muomalada bo`lsa, 

uni  bilimsiz  olim  qilaman,  mehnatsiz  boy  qilaman”.  Va  Yaratgan  hech 

qachon  o`z  va`dasini  buzmaydi.  Ko`pincha,  ota-onalarimizga  uncha 

e`tibor  qaratmaymiz,  mana  shuning  o`zi  hamma  ishlarni  orqaga 

ketkazuvchi asosiy faktor. 

 

Sizga  bir  eksperiment  hadya  etaman.  Har  oy  ishlab  topgan 

pulingizni, atiga 10%ini ota-onangizga olib borib bering. Shunchaki 10%, 

bu hech qancha bo`lmaydi. Boshqa hech qayerga ehson qilish ham shart 

emas. Atiga 10%ini olib borib berasiz va hech qachon bankrot bo`lmaslik 

haqidagi  sertifikatga  ega  bo`lasiz.  Tushunish  qiyin  bo`lgan  jarayon 

shundaki, ota-ona karmasi har  qanday karmadan  million barobar kuchli 

hisoblanar ekan. 

 

Bu  yerda  tushunib  bo`lmas,  qandaydir  qoida  ishlaydi.  Bir  guruh 

olimlar  juda  katta  muddat  ichida  muvaffaqiyatli  insonlar  hamda 

---

16 

 

muvaffaqiyatsiz insonlarning farqi  nimada ekanini bilish uchun tadqiqot 

olib  borishkan.  Borib  surishtirishkan,  izlashkan,  suhbatlashishkan. 

Ma`lum  bir  qonuniyatni,  ya`ni  barchalarinikida  bir  xil  bo`lgan  qoidani 

qidirib topmoqchi bo`lishkan. 

 

Va qoilmaqom fenomenga duch kelishkan. Barcha hayotida yuksak 

muvaffaqiyatga  erishgan  insonlarning  hammasi  ota-onasi,  aka-ukalari 

bilan  muomalasi  a`lo  darajada  bo`lgan.  Barchalari  ota-onasini  xursand 

qilgan  va  ularning  gapidan  chiqmagan  insonlar  ekan.  Endi  omadsiz 

insonlarda  bo`lsa  g`irt  teskarisi,  ota-onasini  qariyalar  uyiga  olib  borib 

tashlagan,  10  yildan  bir  marta  holidan  xabar  oladigan,  ularga  yomon 

muomala  qiladigan  va  Xudo  asrasin  ota-onasiga  ovoz  ko`taradigan 

insonlar  ekan.  Bu  qoida  100%  ishlaydi  va  hech  qanday  istisno  mavjud 

emas.  Umuman  mavjud  emas.  100%  holatni  barchasi  bizga  shunday 

natijani ko`rsatdi.  

 

Hoziroq ota-onamizni holidan xabar olamiz, ularni xursand qilishga 

kirishamiz. Vazifa fikrimcha tushunarli bo`lgan bo`lsa kerak. 

 

4.  Olam. Olam – bu sferaning eng yuqori nuqtasi. Siz boshlagan proyekt 

nafaqat oilangizga, do`stlaringizga, mijozlarga, hamkasblarga, balkim 

butun  Olamga  ma`lum  bir,  kichik  foizda  bo`lsa  ham  foyda  keltirishi 

kerak.  Siz  misol  uchun,  biron  bir  fondga  pul  ajratishingiz  mumkin, 

qolaversa  keksalarga  yordam  yoki  shunga  o`xshash  jamoat  ishlarida 

faol  bo`lishingiz  ham  mumkin,  bu  ham  yuqori  nuqtada  karmalarni 

ekishka yordam beradi.  

 

Mana ushbu to`rtta biznes hamkorlarimizni ko`rib chiqdik, endi tezda ular 

bilan ish boshlashga kirishish kerak.