O'ZBEKISTON EKOLOGIYASI
O'zbekiston ekologiyasini yaxshilash uchun, jumhuriyatimizdagi
iqtisodiy ahvolni yaxshilash, ekologik tanazzulning oldini olish uchun
xalqimiz orasida qadimda ma`lum bo'lgan ekologik madaniyatni
tiklashimiz, tarixni yaxshilab o'rganishimiz hamda undan hozirgi
sharoitda foydalanish imkoniyatlarini qidirib topishimiz kerak. Inson
faoliyati ta`sirida beosferaning o'zgarishi juda tezlik bilan borayapti.
Insoniyatning tabiiy jarayonlarga ana shunday ta'sirda yoki munosabatda
bo'lishi natijasida XX asr o'rtalarida ekologik muammolar juda avj olib
ketdi. Ekologik muammo deganda insonning tabiatga ko'rsatayotgan
ta`siri bilan bog'liq. Inson sivilizasiyasining rivojlanishi va uning tabiat
bag`riga tobora chuqurroq kirib borish oqibatida ahvol tubdan o'zgardi.
Bugungi kunda ibtidoiy sof tabiat haqida gapirmasa ham bo'ladi. Chunki
yer yuzidagi o'rmonlar qirqildi, katta - katta hududlar dehqonchilik qilish
maqsadida o'zlashtirildi, dorilar bilan o'g'tlandi, har xil chiqindi hamda
gazlar bilan toza havo va tabiat ifloslandi. Bundan tashqari tabiatda
toshqinlar, o'rmon yoginlari, chang bo'ronlari va boshqa tabiiy
jarayonlar yuz beradi. Bularning barchasi tabiatning tabiiy muvozanatiga
putur yetkazadi. Dunyo bo'yicha kuzatiladigan tabiiy, antropogen yoki
sof antropogen hodisalar umumbashariy muammolar deb qaraladi. Ana
shunday ekologik muammolarga ba`zi bir misollarni keltirib o'tamiz:
1. "Atmosferaning dimiqishi" hodisasi.
2. "Ozon qatlamining siyraklanishi" hodisasi.
3. "Chuchuk suv" muammosi .
4. "Tirik tabiatdagi o'simlik va hayvon turlari sonining qisqarishi"
muammosi.
5. "Pestisetlardan foydalanish" muammosi. Mintaqaviy ekologik
muammolar. Yer yuzasining muayan mintaqasi o'ziga xos tabiiy iqlim,
ijtimoiy - ekologik, etnogirafik xususiyatlari uni tabiat bilan inson
o'rtasidagi o'zaro aloqa munosabatlari harakterini belgilab beradi.
Dostları ilə paylaş: |