T. C. Ankara üN Đ vers đ tes

3.4.5
 
Orantılılık Đfade Eden Cümleler      
         
           HELBIG/BUSCHA’ya  (1994:687)  göre  “orantılılık  cümlesinde  (Proportional-
satz),  temel    cümle    olayına    bağlantılı    olarak    yan  cümle  olayı  tarafından 
somutlaştırılan aynı ölçüde birbirine uygunluğun kıyaslanması söz konusudur.”  

---

 
97 
a)
 
je +Komparativ….... , um so/ desto   
Yukarıda    söz  edilen  HELBIG,  BUSCHA’nın  (1994:687)  değindiği  gibi  bu 
yan cümledeki iş, oluş ve eylemde temel cümle iş, oluş ve eylemi ile bir orantılılık ve 
bir  paralellik  söz  konusudur.  ‘Orantılılık  yan  cümlesi’  aşağıdaki  bağlaçlarla  ifade 
edilir.  Bu  orantılılık  sıfat,  zarf  ve  ortaçların    daha  üstünlük  derecesi  (Komparativ) 
biçimleriyle ifade edilir. 
 
           Yan  cümle                              Temel cümle 
Je mehr  man  deutsche Bücher liest,   umso/ desto    besser vervollständigt man die Fremdsprache. 
Ne kadar çok Almanca kitap okunursa,  yabancı  dil o kadar  daha iyi geliştirilir.  
 
 
           Yukarıdaki  cümlede  je  yan  cümlesinde,    kitap  okuma  eylemi  daha  fazla 
gerçekleştikçe,  yabancı  dil  de  o  kadar  daha  iyi  geliştirileceği  ifade  edilmektedir. 
Burada    yan  cümle  eylemi  ile  temel  cümle  eylemi  arasında  bir  orantılılık  söz 
konusudur.  Bu  orantılılık  düzeyi  de  mehr  ve  besser    2.  derecede  (Komparativ) 
kullanılan    sıfatlarıyla    belirtilir.  Je  yan    cümlesi  “Auf  welche  Weise  vervollständigt 
man  die  Fremdsprache?”  sorusuna  yanıt  vermekte  ve  yabancı  dil  geliştirmenin  bir 
yöntemi olarak Almanca kitap okumayı işaret ederek kiplik bir anlam oluşturmaktadır.