3-mavzu. Kasbiy ma’naviyatning o’ziga xos prinsiplari reja: Madaniyat va uning kasbiy faoliyatga ta’siri

Quyida  e’tiboringizga  havola  qilinadigan  tavsiyalar  qo’l  berib  so’rashishning 

odobiga tegishlidir: 

  uzatilgan qo’l albatta muallaq qolmasligi kerak, bu – insonni yerga urish bilan barobar 

bo’lib qoladi. 

  ikki  qo’l  bilan  qo’lni  siqib  so’rashish  haddan  tashqari  xursand  holatda, 

minnatdorchilik belgisi sifatida qabul qilinadi. 

  ikki qo’l berib so’rashish paytida albatta so’z bilan ifodalanadi, bunda minnatdorchilik 

so’zlari va boshqa iliq so’zlar qo’llash mumkin. 

  qo’l berib so’rashish tez va qisqa bo’lishi lozim. 

  qo’l berib so’rashish davomida ozgina egilib qo’yish, so’rashayotgan insonga nisbatan 

hurmatni belgilaydi. 

  ostonada, stol ustidan qo’l berib so’rashish xunuk ko’rinadi. 

  tanishini  ko’rib  qolgan  taqdirda  ham  binoning  boshidan  bu  boshiga  qo’lni  cho’zib 

kelish insonni kulgili holatga solib qo’yadi. 

  ayol  kishi  bilan  uchrashib  qolganda,  ayol  birinchi  bo’lib  qo’l  uzatmaguncha 

erkak qo’l uzatmaydi. 

  ayol kishini qo’lini ko’p ushlab turish mumkin emas, bu uni noqulay vaziyatga solib 

qo’yishi mumkin. 

Salomlashganda  jargon,  ko’cha  so’zlarini,  buzib  talaffuz  etiladigan  “privetik”, 

“salyutik”,  “chao”,  “poka”kabi  so’zlarni  ishlatmaslik  maqsadga  muvofiq.  Odatda,  ro’paradan 

keluvchi kishiga u yetib kelguncha, ya’ni orada 3-4 qadam qolgach salom beriladi. 

Sizga  mutlaqo  tanish  bo’lmagan  kishi  salom  bersa,  albatta  “alik”  olish  va  uning 

yanglishganligini  sezdirmaslik  kerak.  Bunday  holatda  yelka  qisish  yoki  hayron  bo’lib  qarash 

odobsizlik hisoblanadi. 

Umuman,  o’zbekchilikda  salomlashishni  o’zi  hamsuhbatingizning  sizga  bo’lgan 

munosabatini 

shakllantiradi. 

G’arb 

odatiga 

ko’ra 

yoshi 

katta 

ayollar 

bilan 

ko’rishayotganda  o’rnidan  turib,  tavoze’  bilan  boshni  silkitib  salomlashiladi.  Bizda 

esa bu nafaqat katta yoshlilar, balki umuman xotin-qizlarga nisbatan ham qo’llaniladi. Zero, har 

bir qiz yoki ayol o’sha xonadon egasining nomusi hisoblanadi. 

---

Bu  bilan  erkak  boshqa  bir  erkakni  oriyati  va  hurmatini  o’z  joyiga  qo’yayotgan  hamda 

boshqalardan  ham  o’ziga  nisbatan  shuni  talab  qilayotgan  bo’ladi.  Agar  ayollar  qurshovida 

bo’lsangiz,  unda  umumiy  ravishda  bir  marta  salomlashib  qo’yiladi.  Etiketni  buzilishi 

ko’rishuvning  shovqinli  tarzi  hisoblanadi.  Odamlar  oldida  hozir  bo’lishingiz  bilan 

salomlashuvingiz  u  darajada  o’zingizga  qaratadigan  tarzda  bo’lmasligi  lozim.  Salomlashuv, 

tanishuv yoki suhbatdoshlik uchun eng qulay madaniyatli usuli hisoblanadi.