Şİrketlerin süRDÜRÜlebiLİR Çevre poliTİkalari ve rekabet avantajlari
Yüklə 1,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
52 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ŞİRKETLER İÇİN BİR REKABET AVANTAJI OLARAK SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVRE POLİTİKALARI 1. REKABET AVANTAJI KAVRAMI VE GELİŞİMİ Rekabet avantajı kavramı; sektördeki rekabet güçleriyle olan ilişkilerde rakiplere karşı kazanılan üstünlük olarak tanımlanmaktadır (Baş,2012: 13-14). Bu üstünlüklerin neler olduğuna bakıldığında işletmelerin kendi sektöründeki rakiplerine göre performans farkı oluşturmaları ile yaratılmaktadır. İşletmelerin performans farkı oluşturmaları; kar farkları, pazar payı, yenilikte öncülük, varlığını sürdürebilme, müşteri tatmini ile olmaktadır (Barca,1989:7). Aynı zamanda rekabet avantajı bir strateji elemanı olmaktadır. Sektöre hakim bir durum kazanmak, ürünlerde üretim yöntemlerinde satış yöntemlerinde ve sunulan servislerin kalitesinde yapılacak yeniliklerle kazanılacaktır. Rekabet avantajının stratejik olması için ‘‘ uzun vadeli’’ veya ‘‘sürdürülebilir’’ olması gereklidir. Rekabete stratejik olarak yaklaşılmasının nedenleri ise; karşılıklı bağımlılık ilişkisi, menfaat çatışması, sürdürülebilirlik açısından gerekmektedir. İlk çıktığı yıllarda (1930) rekabet kavramı ile ilgili saptamalarda, alıcıların talebindeki farklılıklarla baş edebilmek için satıcıların ihtisaslaşması ve işletmelerin alıcıların gözünde kendilerini rakiplerinden ayırmak için teknolojik yasal veya coğrafi eşsiz bazı özellikler edinmeleri gerektiği üzerinde durulmuştur (Sakarya, 2006:3). 1980’lerde işletmelerin rekabet avantajı elde edebilmesinin ölçüsünün rakiplerine göre düşük maliyet ve uygun konum gibi eşsiz avantajlara sahip olmaları gerektiği aynı zamanda bu avantajları en hızlı benimseyen ya da en iyi yapan şirketlerin rakiplerine göre avantajlı olacakları kabul edilmiştir. Rekabet avantajı kavramı ile ilgili yapılan birçok araştırma vardır. İşletmenin endüstri yapısı ve pazar konumu üzerinde duran, “endüstri analizi” yaklaşımını (Porter, 2000) geliştirmiştir. Küreselleşme ile hızla değişen ve büyüyen pazarda işletmenin temel yeterlilikleri ve kendi iç dinamik yeteneklerini vurgulayan kaynak temelli yaklaşımı (Barney, 1991) yapmıştır. Bilgi temelli yaklaşımın ise rekabet 53 avantajı elde etmenin öğrenen örgütlerin, bilgi üretmenin, bilgi kullanımının önemini vurgulamaktadır (Sakarya, 2006: 853). Rekabet üstünlüğü günümüzde benzer ürün ve hizmetleri rakiplerden farklı yapabilme teknolojiyi ve teknolojinin getirdiği yenilikleri kullanma becerisiyle beraber şekillenmektedir (Aydemir, 2008: 5). Farklı ürün ve hizmetlerin diğer şirketlerce taklit edilmesinin zorlaşması ve tüketiciler tarafından değer olarak algılanması rekabet üstünlüğü olarak firmalara yansımaktadır. Rekabet avantajı için öncelikle şirketlerin temel yeteneklerine, organizasyon el öğrenme süreçlerine, teknolojinin takip edilmesine, stratejik ve fonksiyonel kararlarında isabetli davranmaya, çalışanların iyi motive edilmesine odaklanmaları ile gerçekleşmektedir. Bu temel bileşenleri çok iyi kavramış ve uygulamayı başarmış işletmeler sürdürülebilir rekabet avantajı yolunda birçok engeli aşmış sayılabilmektedirler. Yüklə 1,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|