Tural c f rl əFƏRLİ ƏFƏRLİ İ maraqli faktlar baki-2019
Yüklə 316,99 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Türkl rin ilk m sk ni
- Mayya v Az rbaycan dilind ox ar sözl r
|
3. 50/50
4. 17 d qiq 5. 884 520 şar 6. 14 c hd 7. Bütün komandanın 51 %-ın arasında tam yarıya bölm kl 8.0,63 % 9. H r 40 fortepianoya 1 n f r 10. Dair formasında qapaq iç ri düş bilm z Paris Notr-Dam kils si haqqında maraqlı m lumatlar 1. Fransa paytaxtının simvollarından biri hesab olunan tarixi Paris Notr-Dam kils si v ya Paris M ry m ana kils si — Paris ş h rinin m rk zind , Sena çayı sahilind yerl şir.
2. O, Parisin ilk xristian kils si hesab edil n, Müq dd s Stefan bazilikasının yerind tikilib. T ssüf ki, bazilika Fransa razisini iş al ed n Normanlar t r find n m hv ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik edilib.
3. Notr-Dam kils sinin tikintisin 1163-cü ild kral VII Lüdovikin vaxtında başlanılıb. M b din tikintisi t xmin n iki sr davam edib. Qotik üslublu kils 1163-1345-ci
ill rd Paris yepiskopu Moris de Süllinin t ş bbüsü il ucaldılmışdır.
4. Kils nin tikintisind h m qotik, h m d roman memarlıq üslubunda elementl rd n istifad olunub.
5. Tikinti zamanı ideya olaraq kils nin bütün Paris halisinin yerl ş bil c yi böyüklükd olması planlaşdırılıb. O vaxt Parisin 10 min yaxın halisi olub.
6. Kils d böyük divar yoxdur. Bütün bünövr ni ta ları birl şdir n sütunlar t şkil ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik edir. Transeptin h r iki t r find ki qızılgül p nc r l ri öz h cml rin gör Avropada ilk sıradadır v onların diaqramları 13 metrdir.
7. Kils nin inşası tamamlandı ında kils q rbin n böyük kils l rind n biri olmuşdu. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik nqilabi mübariz d n sonra 1844 — 1864-cü ill rd arxitektor Violle-le-Dükün İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək r hb rliyi altında kils restavrasiya olunmuş v kils memarlı ına yeni motivl r ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik lav edilmişdir.
8. Özünd h m dini h m d tarixi motivl ri ehtiva ed n kils Fransa tarixinin mü yy n epizodları il yaxından laq lidir. Bel ki, 1239-cu ild Müq dd s Tacın orta srl r Kral kils sin g tirilm si burada baş verib. Krallar müharib l r getm zd n önc burada dua oxuyub. 1302-ci ild IV Filipp parlamentin ilk iclasını burada ça ırıb. VI Henrinin tacqoyma v 1804-cü ild Napoleonun mperator tacını ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək q buletm m rasimi bu kils d baş verib. Fransanın xalq q hr manı Janna Darkın ölümünd n sonra m hk m prosesi m hz bu kils d keçirilib v o b ra t alıb.
9. Fransa inqilabı zamanı xalq kral hakimiyy tinin simvolu hesab olunan kils y hücum ed r k, kralların fasadda qoyulmuş heyk ll rinin başlarını qoparıb. H mçinin hücum zamanı bir sıra tarixi h miyy tli şyalar m hv edilib. Yalnız inqilabçıların partlayıcı madd l ri bitdiyind n bina da ılmaqdan xilas olub. Kils d n rzaq anbarı ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik kimi istifad edilm sin başlanılıb.
10. Dahi fransız yazıçısı Viktor Hüqonun eyniadlı tarixi romanı say sind kafedral dünyanın n tanınmış abid sin çevrilib.
11. Kils il ba lı n m şhur film “Notr-Damdan olan qozbel” filmidir. Müxt lif ill rd ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik bu filmin müxt lif versiyaları v cizgi filmi ç kilib.
12. Bu kils ni il rzind 20 milyondan çox insan ziyar t edir. Bu ziyar tçi sayı kils ni Parisin v bütün Avropanın n çox ziyar t edil n m kanına çevirir.
13. Kils nin 850 illik yubileyi münasib til , kils nin XXI sr keçm sini bildirm k üçün böyük işl r görüldü. sas nefin işıqlandırılması restavrasiya edildi, axşam ziyar tl ri Əgər hər hansı insanla münasibət qurmaq v konsertl r üçün ş rait yaradıldı. 2013-cü ild ilk olaraq böyük orqanın idar
edilm si tamamil komputerl şdirildi.
14. Kils 1991-ci ild YUNESKO-nun Ümumdünya rsi siyahısına daxil edilib. İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək
15. Dünyanın m d niyy t incisi adlandırılan kils nin bir hiss si 2019-cu il 15 aprel tarixind yan ın n tic sind m hv olmuşdur. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik “Siam kizl ri” ifad sinin yaranma tarixi Siam kizl ri” ifad sinin yaranması tailandlı bitişik kiz qardaşların (Çanq v Enq Bunker (1811-1874) do um yeril ba ldır. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik
Qardaşlar 40 il yaxın ömürl ri boyunca bitişik yaşasalar da ayrılıqda bütün b d n üzvl rin sahib idil r.
1843-cü ild Çanq Adelaid Yates, Enq is onun bacısı Sara Enn il evl nmiş. Çanqın 10, Enqin is 11 uşa ı olmuşdu. Qardaşların övladlarının bugünkü davamçılarının sayı min beş ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik yüz çatır.
kizl r h mçinin, Amerika v t ndaşlı ına da q bul edilmişdil r. Darin Strauss onlar haqda Əgər hər hansı insanla münasibət qurmaq ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik kitab, Mark Tven qısa m qal yazıb, haqlarında d f l rl müzikllar yaradılıb v tamaşalar s hn l şdirilib.
1874-cü ild Çanq pnevmaniyadan dünyasını d yişir, bir neç saatdan sonra is Enq v fat edir.
Sonralar bitişik do ulan kizl r «Siam kizl ri» deyilm y başlayıb. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik Mahatma Qandi haqqında bilm dikl rimiz sl adı Mohandas Qandi olan, tarix adını ardıcıllarının verdiyi Mahatma Qandi l q bi il Əgər hər hansı insanla münasibət qurmaq “böyük ür k”, “ böyük mü llim” yazdıran Mahatma Qandi Hindistanın n yüks k kastası hesab edil n “ticar tçil r” t b q sin m nsub idi. Babası Ota Qandi Britaniya Hindistanının Qucarat knyazlı ında atası Karamcant Qandi is önc Porbandara sonra is ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik Radjkot knyazlı ında baş nazir v zif l rind çalışıb. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik
Qandi adının m nası “dükançı”, “ticar tçi” anlamını verir. Qandi 13 yaşındayk n ail si t r find n öz h myaşıdı il evl ndirilib.
Hindistanda şidd tsiz inqilab ed n Qandi ardıcılları t r find n veril n Mahatma l q bini heç zaman işl tmirdi. B zi ş xsiyy tl r haqqında fsan l r yayılır, bunlardan biri d Qandidir. Onun h r zaman köhn v cırıq-sökük paltar geyinib ayaqyalın g zm si d bu mifl rd n biridir. O ilk d f ngilt r y getdikd trafındakı h r k s sübut etm y çalışırdı İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək ki, bir hindli öz ad t- n n l rind n çıxmadan da avropalı kimi dünyagörüşlü, centlmen ola bil r.
Qandi Britaniyaya a flanel kostyumda daxil olsa da, qısa zaman rzind avropalılar kimi ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik geyinm yi, c miyy td özünü aparma ı öyr nir, h tta musiqi v r qs d rsl rin ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik yazılır. Qandinin Britaniyada daha bir k şfi is ingilis halisinin b zil rinin vegeterian olması olur. Buna o q d r t ccüb edir ki, ngilt r d vegeterian assosiasiyasının katibi İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək v zif sind d çalışır.
Britaniyada parlaq g l c yi olsa da Qandi v t nin dön r k v killikl m ş ul olur. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik Hindistanda azadlıq u runda şidd tsiz inqilaba başlayan Qandi haqqında Luis Fişer ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik “Qandi v Stalin” kitabında qeyd edir ki, 1938-ci ild Qandid n y hudil rin taleyi haqqında soruşduqda cavab verir ki, alman y hudil ri kütl vi ş kild intihar etm lidirl r. Bu h r k t “dünyada v alman xalqında Hitler rejimin qarş q z b yaradacaq”.
Tarixd tez-tez h bs olunması il d yadda qalan Qandi h bsxananı özünün evi adlandırırdı. 1931-ci ild yenid n Britaniya kraliçası t r find n ngilt r y d v t olunan İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək Qandiyl h min görüşü işıqlandıran jurnalist arasında maraqlı dialoq yaşanır. Bukinqam sarayına g l n Qandi Hindistanın milli geyimind , sandalda daxil olur. Bu zaman bir jurnalist “siz el g lmir ki, bu görüş üçün yet ri q d r paltar geyinm misiniz?” soruşanda Mahatma Qandi Kraliça h zr tl rinin üstünd ikimiz d yet c k q d r paltar var” deyib. H r zaman insanların b rab rliyi üçün mübariz aparan Mahatma Qandiy “N y gör üçüncü sinif s rnişin n qliyyatlarından istifad edirsiniz?” sualı verildikd “Çünki dördüncü sinif yoxdur” cavabını verirdi.
1948-ci ilin 30 yanvarında, saat 05:00 rad l rind dua etm k üçün “Birla House”a g l n Qandi at ş tutuldu. Ölümcül yaralanan Qandinin son sözl ri “Oh Ram!” oldu. Ölümünd n 5 ay vv ls arzusuna çataraq qan tökm d n Hindistana müst qillik qazandıra bildi. Qandinin do um günü ks r hindlil r t r find n “qeyri-zorakılıq” bayramı olaraq qeyd ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik olunur. Karlson kimin prototipidir? Cizgi filml rini kim sevmir ki… Hamımız sevirik, yaşımız neç olur-olsun, baxırıq. H l bu uşaqlı ımızın cizgi filmidirs , qaça-qaça g lirik ekran önün . ndi d onlardan birind n ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək danışaca ıq – “Balaca v Karlson” cizgi filmind n, daha do rusu onun q hr manı ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik Karlsondan.
Amma vv lc bir az cizgi filminin özü bar d . Bu ciz i filmini rejissor Boris Stepançev ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik Astrid Lindqrenin “Balaca v damda yaşayan Karlson” s ri sasında ç kib.
Filmd Karlson obrazını Vasili Livanov, uşa ı Klara Rumyanova s sl ndirib. Cizgi filmi ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik Soyuzmultfilm t r find n 1970-ci ild ç kilib. G l k Karlsona. Bu obrazın yaranma tarixc si, dem k olar, n a lası maz v mifik olanlardandır. Ola bilsin, onun prototipi ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik Herman Görinqdir. Astrid Lindqrenin qohumları, sözsüz ki, bu ehtimalı t kzib edirl r. Amma bu mövzu trafındakı müzakir v mülahiz l ri bu günün özünd d bitib-tük nm k bilmir.
Lindqrenl Görinqin tanışlı ı 20-ci ill rd Görinq sveçd aviaşou t şkil etdiyi vaxt ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək olub. Görinq o zaman “gücünün n çiç kl n n vaxtında” idi. Birinci Dünya müharib sind n sonra özün m xsus xarizmaya malik m şhur as t yyar pilotuna çevrilir, deyil n gör çox yaxşı da iştahası varmış. Karlsonun kür yind ki balaca motor da Görinqin pilotlu una ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik işar kimi q bul olunur.
Daha bir maraqlı m qam is Karlsonun da Görinq “Boş şeydir, olur bel şeyl r”, “Gücünün n çiç kl n n vaxtınd olan kişi” ifad l rini tez-tez işl tm sidir. slind kür kd motorun Əgər hər hansı insanla münasibət qurmaq olması fikri d Görinqin özün m xsusudur. O, kür yind bel motorun olmasını arzulayırmış. Arzusunu dostlarıyla olanda dilin g tirib. Bu dostların arasında Astrid d varmış.
ndi çox az adam bilir ki, Görinq alman AFMSP-nin analoqu olan sveçin Milli-sosialist İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək partiyasının idar edicil rind n biri, üçüncü Reyxin ikinci adamı olub. Karlson haqqında kitabsa müharib d n sonrakı dövrd , 1955-ci ild işıq üzü görüb. Ona gör d bu q hr manların bir-biri il laq sinin d qiqliyini israr etm k bir az a ılsızlıqdır. Amma bu ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik m şhur, xarizmatik pilotun obrazının yazıçının yaddaşında iz salması, sonra is onu bu obrazda canlandırması ehtimalı da yox deyil.
B zil ris bunu ümumiyy tl , yalan, rus t f kkürünün uydurması oldu uunu hesab edirl r. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik Bu bar d fsan nin 2008-ci ild MBP-nin Nijeqorod şöb sinin q zeti t r find n adı ç kilm y n d biyyatşünasa istinad n uyduruldu unu deyirl r. Guya, burada üçüncü ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik Reyxin t şkil edilm sinin süjeti varmış (bel çıxır ki, Hitler uşaqdır, freken Bok – Rem, uşa ın anası is — n üçüns Gindenburq). Bunu ardınca is başqa uydurulma t fsilatlar ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik meydana çıxıb, guya Astrid g ncliyind faşist olub, bu s b bd n d Görinq Stolkholmda yaşayıb Svensk Luftrafik-d pilot işl y nd onunla görüşüb ( g r do rusuna qalsa, 20-ci ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik ill rin n başlan ıcında Görinq h l faşist deyildi, Astrid is q s b m kt binin 8-ci ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik sinfind oxuyurdu).
Gücünün n çiç kl n n çaa ında olan, yaraşıqlı, orta köklukd , eleqant bı ı v saqqalı ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik olan kişini 1901-ci ild , Karlsonun yaranmasından yarım sr vv l fransız karikaturaçısı Karan D`Aş ç kib.
Kür yind h min motor, üst g l, dirijabl siqar. Bu ş kli Lindqren görmüşdü, ya kür yi motorlu kişi obrazını özü fikirl şib tapmışdı, dem k ç tindir. Amma tarixd bir ideyanın bir neç adamın a lına g lm si faktları b s q d rdir. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik
Haqqında n l rin yazılmasından, deyilm sind n asılı olmayaq bu s r v cizgi filmi bu gün d hamı t r find n sevilir, oxunur, baxılır. Y qin ki, bundan ill r sonra da bel olacaq... Poçtla gönd ril n uşaqlar XX srin vv ll rind ABŞ-da uşaqları poçtla gönd rirdil r. Buna s b b h min xidm tin d y rinin bir dollardan az olması v qatar qiym tind n 10 d f ucuz başa g lm si idi.
Gönd ril c k uşa ı xüsusi poçt çantasına qoyur, paltarına möhür vurur v n z rd ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik tutulan ünvana çatdırılırdı. Yol boyu is poçt kuryerl ri uşaqların qay ısına qalırdı. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik
1913-cü ild ABŞ-da “Poçt haqqında qanun” qüvv y mindi. Bu qanun ölk iqtisadiyyatı üçün yaxşı stimul oldu. Amerikalılar poçt vasit sil rzaq, paltar, bu da, tütün v d rman ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik ala bilirdil r. Amma qanunvericilik h r şeyi düşünm diyi üçün hiyl g r iqtisadçilar bundan istifad etdil r.
Poçt ç kisi 22.68 kq-a q d r olan canlıları da çatdıra bilirdi. Bu ona gör edilmişdi ki, k nd sakinl ri poçtla ev quşları gönd r bilsinl r. Amma formal olaraq ş rtl r balaca uşaqlara da uy un g lirdi. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik
1913-cü ilin yanvar ayında Biql ail si k nd poçtu il övladlarını n n l rinin yanına gönd rdil r. Xidm td n istifad onlara 15 sent başa g ldi. Yük is 50 dollara sı ortalanmışdı. Bu, poçt vasit sil gönd ril n ilk uşaq idi. 27 yanvar tarixind is Savis ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik ail si d Pensilvaniyadan qızlarını Şarpsvill ş h rin gönd rdil r. Bu xidm t onlara 45 sent başa g ldi.
1913-cü ild bu halı qada an etm k ist dil r v uşaqların heyvan olmadı ını bildirdil r. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik Amma yen d valideynl r uşaqlarını poçtla gönd rm y davam edirdil r.
1914-cü ild ABŞ-ın baş poçtmeysteri general Albert Sidney Berlizon poçt işçil rin uşaq daşıma ı qada an ed n qanunu q bul etdi. Gönd rişin qanunla qada an olunmasına ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik baxmayaraq, amerikalılar 1920-ci il q d r uşaqlarını poçt vasit sil gönd rm y davam etdil r.
Göz llik yarışmaları haqda 11 fakt 1. Dünyada ilk “Göz llik yarışması” üç ilah nin – Hera, Afrodita v Afinanın mifik r qab ti hesab olunur. Onlar münsif qismind insan o lu Parisi seçibl r. Paris sas ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik mükafat olan almanı v n göz l adını Afroditaya verib. Q dim Troyada da lion İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək göz li yarışmasının keçirildiyi haqda faktlar var. Jüri qismind heyk lt raşlar, mü nnil r v h rbçil r t msil olunurmuş. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik
2. Az rbaycanda ilk göz llik yarışmasına qatılan xanım inqilabdan vv l, 1912-ci ild Tiflisd “Qafqaz göz li” müsabiq sin qatılan Tu ra xanım Talışinskaya olub. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik Bu ilki Göz llik müsabiq sinin qalibi is iqtisad Universitetinin m zunu Melisa Nuriyevadır.
Kainat göz li, Miss nterneşinel v Yer göz li. İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək
İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək imtinaçı sayılır – 1952-ci ild keçiril n ilk yarışmanın qalibi Arni tacını t hvil ver r k ail qurması il çoxunu t cübl ndirmişdi.
t yin olunur. Yarışmanın qaydalarına uy un olaraq, qalibl rin seçilm si üçün boy, ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik b d n proporsiyaları v s. göz llik standartları sas götürülür. Bundan başqa bir çox beyn lxalq yarışmalarda t l bl rd n biri müsabiq iştirakçısının ail qurmaması v uşaq dünyaya g tirmiş olmamasıdır. H mçinin iştirakçı savadlı v m d ni olmalıdır.
dünyanı s yah t etm li, Nyu Yorkda yaşamalı v r getm m lidir. Bundan başqa o, Q ÇS-l v süd v zi x rç ngi il mübariz ni populyarlaşdırmalıdır. İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək
7. 2012-ci il q d r transseksuallara yarışmada iştirak etm k qada an edils d , ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik bu tarixd n sonra qada a götürülür. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik
maraq o q d r çoxdur ki, insanlar qızlarını bura gönd rirl r. n pisi 18 yaşına Əgər hər hansı insanla münasibət qurmaq çatmayan qızların müxt lif kosmetik prosedurlar v boy uzatmaq üçün hormonal terapiyalar keçm sidir. B z n qızların bo azına b rk qidalar q bul etm sin dey ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik
xüsusi tor tikirl r. Bütün bunların say sind dir ki, beyn lxalq göz llik yarışmalarında Venesuaela nümay nd l ri daha çoxdur.
xüsusi yapışqanlı lentl rd n istifad edirl r.
10. Kainat göz linin il tacı min beş yüzd n artıq brilyantla b z dilib v yarım milyon dollara sı orta olunub. Tac yalnız bir nüsx d xüsusi sifarişl hazırlanır v h r il ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik keçmiş göz lin lind n yeni qalib t qdim olunur.
11. ndoneziyada müs lman qadınlarının da göz llik yarışması keçirilir. Burada İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək meyarlar başqadır. Qızlar s hn y hicabda çıxır, jüri hey tind is ata-anasız uşaqlar yl şir.
ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik d , qızlardan m rh m tli q lb sahib olmaq, Qurandan parçalar söyl m k, dini baxımdan qadınlara n y icaz verilm si v ya qada a qoyulması haqda bilgil r ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik sahib olmaq t l b olunur. Qalib müs lman göz lin tac v Quran h diyy olunur.
Ortodoks (v ya pravoslav) y hudil r gün rzind Tövratın minimum 613 qaydasına m l etm lidirl r. T kc qara şlyapanın 34 növü vardır ki, bu da öz sahibi haqqında h r hansı bir informasiyanın daşıyıcısı hesab olunur. M lumatlı adamlar — baş örtüyünün formasından, corabının r ngind n anlayır ki, bu adam yerus limlidir, hansı admorun h sididir v ya artıq evlidir.
“ ncil” dövrl rind y hudil r olduqca f rqli geyinir, geyiml rin gör dig r xalqlardan İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək seçilirdil r. Y hudi müdrikl rinin fikrinc , srail xalqı öz milli geyiml rin x yan t İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək etm dikl rin gör Misird n çıxarılmışlar. O zamandan b ri y hudi xalqı bütün dünyaya s p l nmişl r. Dini nümay nd l r qarşılaşark n, öz qan qardaşlarını qara paltarın xarakterik formasına gör tanıya bilirl r.
Y hudil rd dini-milli t l bl r gör , bütün y hudil rin istifad etdiyi “alaha” t m li geyim forması mövcuddur. Bu, başın örtülm sind n z rd tutulan dördkünc formalı geyim növüdür. Başdan keçirilm si üçün deşiyi olan dördkünc v h r küncünd qotazın olması, dördkünc bürünc k –“ponço”nun sas elementl ri sayılır. Ümumilikd bu bürünc k “talit katan” (v ya “arbekanfec”) adlanır v paltarın altından v ya köyn yin üstünd n geyinilir. Amma qotazlar mütl q şalvarın üstünd n atılmalıdır. Geyim, sas n, a yun parçadan ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik hazırlanır, b zi hallarda qara zolaqlar da qoyulur.
Y hudil rin n n vi kişi geyimi – frak v sürtükdür (uzun t kli kişi penc yi). Frakın cibl ri olmur v bütün n n vi y hudi kişi geyiml rind oldu u kimi, sa dan sola düym l nir ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik (qeyri-y hudi standartlarında qadın paltarları bu cür düym l nir). Frak v sürtükd arxadan d rin k sik v k siyin sonunda iki düym olur.
Xalatlar, bir qayda olaraq, xüsusi t dbirl r üçün n z rd tutulur. M s l n, bayramlarda qara ip kd n tikilmiş qara naxışlı xalat, bayram naharında kiş-xalat, yeşive v ya koylele m ş
l l ri üçün astarsız v n ucuz parçadan tikilmiş yeşive-xalat geyinilir. Şabbat v ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik Yom Tov günl rind bir çox h sidl r “bekeçe” adlanan xüsusi qara atlas plaşlar geyinirl r. H sidl rin geydikl ri bütün paltarlar (sürtük, xalat v s.) qara ip k sapla v ya parça il toxunmuş k m rl rl dartılıb ba lanmalıdır. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik
Şalvarlar, ad t n, qara v adi olurlar, b zi hallarda is diz q d r olan ealb-qoyen şalvarlar. Qısa-göd k şalvarları macar h sidl ri geyirl r. Bu şalvarlar dizd n qaytanlarla ba lanılır v altından da “zokn” adlanan qara r ngli qolflar (uzun corablar) geyinilir. B zi ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik icmalarda, c miyy tl rd is bayramlarda v Şabbatda qara qolfları a larla v z edirl r. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik B zi h sidl r is şalvarın ayaqlarını qolfun için qoyurlar, buna kazak qolfları deyilir (kozak- zokn).
ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik Suriyada istehsal olunur v kontrabanda yolu il Qüds g tirilir. Şabbat v bayram günl rind h sidl r gümüşü r ngli kaftandan tikilmiş paltarlarını qızılı r ngl v zl yirl r. B z n kaftanların üstünd n (Şabbat v bayram günl rind mütl q olmalıdır) q hv yi atlasdan tikilmiş, yaxalı ı sökülmüş bekeşa atırlar. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik Su altında qalmış qit : Mu Bir zamanlar Sakit okeanda mövcud olmuş Mu qit si 12–14 min il vv l yeraltı t kanlar n tic sind okeanın d rinlikl rind qeyb olan sivilizasiyanın adıdır. F rziyy l r gör , Mu qit si Avstraliya materikind n iki d f böyük olub. Bu qit d 50–70 min il vv l sivilizasiya n yüks k h dd çatıb. XX yüzilliyin vv ll rin q d r Mu qit si il ba lı bütün ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik bilgil r folklor müst visind idi v onun haqqında deyil nl r mif v fsan hesab olunurdu. lk d f ingilis alimi Ceyms Çörçvard bu qit haqqında elmi araşdırmalara başladı v 50 illik İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək t dqiqatlardan sonra, n hay t, itmiş qit v onun qeyb olmuş m d niyy ti haqqında elmi d lill rl çıxış etdi. Bel likl , Mu mövzusu ciddi elmi araşdırmaların obyektin çevrildi.
Sonralar bu araşdırmaların davamçısı kimi türkiy li T hsin Mayat p k Meksikada maraqlı faktlarla qarşılaşır. O, burada on min ill rl yaşı olan lövh üz rind ki yazılar v işar l rl tanış olur. Mayyaların ay-ulduz simvolundan istifad etdikl rini, m d niyy tl rind şamanizmin izl rinin oldu unu görür v çox t ccübl nir. Meksikada çalışdı ı 3 il (1935– ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik 1938) rzind T hsin Mayat p k gördükl rini v araşdırmalarını münt z m olaraq raport ş klind h m Atatürk , h m d Türk Dil v Tarix Qurumuna gönd rir. Onun raportları 3 cildlik kitab halında toplanır. Amma gönd rdiyi 3 cildlik lyazmanın 3-cü cildinin d taleyi Mu qit sinin taleyi kimi olur. 1970-ci ild lyazmanın 3-cü cildi Türk Dil v Tarix Qurumunun arxivind n yoxa çıxır. Bu cildd ski Mayya inancları, ibad t v etiqadlarının q dim türk inancları il oxşarlı ından b hs olunurdu. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik
Bununla bel , Meksikada tapılan lövh l r Mu qit sinin sirrini çözm k üçün T hsin Mayat p k yardımçı olmuşdu. Amma amerikalı geoloq Vilyam Niven 1920-ci ill rd n başlayaraq Meksikada axtarışlar aparsa da, uzun ill r keçm sin baxmayaraq lövh l rin üz rin yazılanların sirrini çöz bilm mişdi. Q dim m d niyy tin sirl rini özünd gizl y n lövh l rin b zil rinin 22 min yaşı vardı.
Qeyd etdiyimiz kimi, bu lövh l ri ilk oxuyan Ceyms Çörçvard idi. O bu m nb l r istinad n q tiyy tl söyl yirdi ki, q dim dünyada bizd n daha üstün insanlar v daha yüks k m d niyy t olub. Bu lövh l r, slind , biz m lum olan q dim hind, Babil, Şumer, Misir, Mayya v türk m d niyy tl rinin Mu m d niyy tinin varisi oldu unu göst rirdi. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik
Tapıntılar Mu m d niyy tinin bütün m d niyy tl rin anası, beşiyi oldu unu t sdiq edirdi. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik T hsin Mayat p kin qarşısında dayanan sas sual da m hz bu idi: n q dim m d niyy tin – Mu m d niyy tinin q dim türk m d niyy ti il n kimi laq si var?
O, Türkiy y gönd rdiyi raportların birind yazırdı: “70 min il önc Munu t rk edib yola çıxan yüks k elm sahibi olan insanlar üç müxt lif istiqam t seçdil r. Onlar Asiya, Avropa v Afrika qit l rin yayıldılar v yüks k m d niyy tl rini d özl ri il bu yerl r daşıdılar. lk yola çıxanlar Mu qit sind n Mayya İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək adıyla çıxaraq Asiyanın ş rqind Uy ur adı alan Mu övladları idi”. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik
Ceyms Çörçvard da mayyaların v uy urların kökl rinin Mu qit sind n g lm si v ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik dünyaya m d niyy tin ilk d f onlar t r find n yayılması ehtimalı il razılaşır.
T hsin Mayat p k raportuna davam ed r k yazırdı: “Uy urlar Asiyanın ş rqind n g mil rl çıxaraq oradan Orta Asiyaya, Balkanlara v ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik n hay t, Britaniyanın, spaniyanın şimalına q d r yayılıblar. Bel c , Asiyadan Avropanın İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək q rbin q d r Mu m d niyy tini, d qiq des k, q dim türk m d niyy tini yayıblar”.
T hsin Mayat p k öz raportlarında t kc Ceyms Çörçvardın araşdırmalarına saslanmırdı. O, Mayya dilini araşdırır v bu dill türk dili arasında oxşar v ya eyni olan yüzl rl sözü nümun g tirirdi.
Türkl rin ilk m sk ni T hsin Mayat p k Ceyms Çörçvardın araşdırmalarına, yazdıqlarına v arxeoloji qazıntılar zamanı üz çıxan lövh l rd n alınan bilgil r saslanaraq yazırdı: “Q dim türkl rin ilk v t ni v kökü indiy q d r bildiyimizin ksin olaraq Orta Asiya deyil, Sakit okeanda 200 min il öz mövcudlu unu qoruyub-saxlamış v sonra su altında qalmış Mu qit si olub. Mu ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik qit sinin halisi Orta Asiyaya, Mesopotamiyaya, Misir köç etmiş v burada yüks k m d niyy tl rini, dill rini v inanclarını yaymışlar. Bu insanların bir qismi Hindistanın q rbind n g mil rl B sr körf zinin şimalındakı F rat çayının m nb yin çataraq sonralar bu yerl rd Akkad v bir q d r şimalda Şumer halisi kimi tanındılar”.
Sonralar da Türkiy aliml ri Sinan Meydan, Muazzez lmiyy Çı v başqaları bu yönd İspanlar bunu daha da müasirləşdirərək ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik t dqiqatları u urla davam etdirdil r. ğı araşdırmalarda 60-90 dəqiqəlik
Mayya v Az rbaycan dilind ox ar sözl r Yüklə 316,99 Kb. Dostları ilə paylaş:
|