Academic Research in Educational Sciences VOLUME 3 | ISSUE 1 | 2022 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF): 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor: 0.89 DOI: 10.24412/2181-1385-2022-1-1071-1078 Google Scholar Scientific Library of Uzbekistan Academic Research, Uzbekistan 1074 www.ares.uz Kompetensiya muammosining ta’lim sohasiga kirib kelishi va uning rivojlanish
tarixini shartli ravishda to’rtta bosqichga bo’lish mumkin (1-rasm).
1-rasm. Kompetensiyaning rivojlanish bosqichlari. 2006 yilda yevropa parlamenti va Kengashi tomonidan uzluksiz ta’lim uchun 8
ta tayanch kompetensiyalar tavsiya qilingan: o’z ona tilida muloqot qila olish; chet
tilida muloqot qila olish; matematik kompetentlilik hamda fan va texnika sohasidagi
asosiy kompetensiyalar; raqamli kompetentlik; o’qishni o’rganish; ijtimoiy va
fuqarolik kompetensiyasi; tadbirkorlik va tashabbuskorlik tuyg’usi; madaniyatdan
xabardor bo’lish va uni ifodalay olish.
Evropa
tajribasiga
tayangan
holda
O’zbekiston
ta’lim
tizimida
kompetensiyaviy
yondashuvning
joriy
etilishi,
shakllantiriladigan
ta’lim
kompetensiyalarini tanlash va ularni ta’lim tizimiga singdirish orqali respublikamizda
ta’lim tizimi samaradorligini oshirish mumkin.
Kompetentlik haqida gap ketganda «bilim darajasi» sifatida «u yoki bu
ob’yektning mohiyatan realligini tafakkur qila olish» masalasining nazariy jihatlarini
o’zlashtirishga qaratilgan faoliyat tushuniladi.
NATIJALAR VA MUHOKAMA Shaxsning kompetentligi qanday aniilanadi? A.V.Xutorskiyning ishlarida
kompetensiya va kompetentlik ta’riflari, xususan «...ma’lum bir sohada faoliyat
ko’rsatishga imkon beradigan zaruriy bilim va ko’nikmalarga ega bo’lgan shaxs –
kompetentli shaxs», degan fikri mos tushadi[3]. V.V.Serikovning ishlarida
kompetentlikka «o’qimishli, bilimli, ko’nikmali bo’lish usuli shaxsiy o’zligini
namoyon qilishga imkon beradigan tushunchalar jamlanmasidir» deb izoh beriladi[4].
•Компетенциявий
ёндашувни касбий ва
умумтаълим фанлари
стандартлари
мазмунига киритиш
билан боғлиқ.
•Компетенция ва
компетентликнинг илмий
категория сифатида
таълимга нисбатан
қўлланилиш даври.
•Компетенция ҳақида
турлича қарашларнинг
шаклланиши.
• Компетенция
терминининг
киритилиши ва
қўлланила бошлаши.
1-босқич:
1960-1970
й.й.
2-босқич:
1970-1990
й.й.
4-босқич:
2000 й.дан
бошлаб...
3-босқич:
1990-2000
й.й.
