Geografiya darslarida amaliy mashg’ulotning o’rni va ahamiyati

5-amaliy mashg’ulot 
O'zbekiston tabiiy xaritasi yordamida Quyi Am udaryo okrugining geografik 
o'rnini aniqlang. Bunda okrugning eng chekka nuqtalarining geografik kenglik va 
uzunliklarini aniqlab, karta masshtabi va gradus yordamida shimoldan janubga 
necha km cho'zilganini hisoblab chiqing 
6-amaliy mashg’ulot 
Alijon uydan chiqib 900 azimut bo’ylab 40 metr yurdi va siyrak o’rmondan 
o’tib ibodatxonaga yetib keldi. U 1200 azimut bo’ylab 120 metr yurgach anhorga 
qo’yilgan yog’och ko’prikdan o’tib, yana 120 m janubdagi elektrostansiyaga 
so’qmoq yo’l orqali yetib keldi. Alijon yurgan yo’l marshrutini masshtab asosida 
shartli belgilar yordamida chizing. 
7-amaliy mashg’ulot 
Janubiy Amerikaning shimoldan janubga tomon 700 g’b.u. bo’ylab qancha 
kilometrga cho’zilganligini aniqlang. Yechish: Janubiy Amerikaning shimoliy 
chekka nuqtasi 110 sh.k. da joylashgan. Materikning janubiy chekka nuqtasi 540 
j.k.da joylashganligini kartadan aniqlab olamiz. Shu asosda 110 +540 = 650 1 0 
meridian yoyi 111 kmga teng ekanligi uchun 650 x 111km = 7215km 
 
8-amaliy mashg’ulot 
Supertanker ekvator bilan kesishgan 1200 g’arbiy uzoqlikdan 2700 azimut 
yo’nalishida 60 km/soat tezlik bilan harakat qilgan bo’lib, 9,5 soatdan so’ng 
to’xtagan. Supertanker necha km yo’l bosganligi va qaysi meridianga kelib 
to’xtaganligini toping. Yechish: Supertanker ekvator bilan kesishgan 120
0
g’arbiy 
uzoqlikdan 
270
0
azimut 
yo’nalishida, 
ya’ni 
g’arbiiy 
yo’nalishda 
harakatlangan.Uning qancha masofa bosganligini quyidagicha aniqlaymiz: 60 km/s 
x 9,5 s=570km 570 km : 111km = 5 120
0
+ 50= 125
0
g’b.u. da kema to’xtagan. 
 
9-amaliy mashg’ulot 
Velikan geyzeri Kamchatkadagi eng baland geyzer bo’lib, suv harorati 95
0
C 
ni tashkil etadi. Geyzer qancha chuqurlikdan otilib chiqishini aniqlang. Yechish: 
95
0
C x 33 m = 3135 m Javob: 3135 m 

---