Laqablar Og'abek



Yüklə 440,08 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə20/35
tarix22.09.2022
ölçüsü440,08 Kb.
#63927
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   35
ozbek tilida laqablarning tuzilishi va leksik-semantik tavsifi badiiy asarlar misolida

A p t e k a ch i - so‘zi aptekada dorilar tayyorlaydigan hodim ma’nosida 
ishlatilib, shu kasbdagi kishilarga nisbatan laqab bo‘lib ham ishlatiladi. 
A p t e k a ch i Dadamat puchuqning uyi obis qilinganda devor oshirib 
o‘tkazilgan ikki korobka noyob dorilarni podvaliga yashirib qo‘ydimi-qo‘ydi. 
B a l i q ch i - laqabi baliq tutuvchi, baliq ovlovchi kishilarga nisbatan 
ishlatiladi. Badiiy uslubda ham so‘zlashuv nutqida ham baliq tutuvchi kishilarga 
nisbatan bu laqab qo‘llaniladi. Badiiy asarlarda bu laqab formani ixchamlashtirish 
uchun obrazning xarakterli xususiyatlarini ochib berish uchun xizmat qiladi. 
Joni b a l i q ch i Mati b a l i q ch i g a ko‘z qiri tushishi bilan tanidi. 
D a r g‘ a – so‘zi eskirgan so‘z bo‘lib kema boshqaruvchisi, kapitan degan 
ma’noni bildiradi. 
-Elga bersang oshingni, bir umr silar boshingni! - dedi Ajiniyoz darg‘a. 
K o‘ n ch i – ko‘n ishlash maxsuloti bilan shug‘ullanuvchi shaxs. Ba’zan 
butun maxallaga ushbu nom beriladi. Ko‘nchilar maxallasidan chiqqan polvon. 
Badiiy asarlarda rus tilidan o ‘zlashgan so‘zlar ham kasbga xos laqab 
sifatida ishlatiladi. Misollar: p r o v o d n i k, p a r a v o z, b u x g a l t e r va 
boshqalar. 


30 
P r o v o d n i k - bu so‘zning asl ma’nosi o‘zbek tilining izohli lug‘atida 
passajirlar vagoniga xizmat qiluvchi temir yo‘l xodimi ma’nosida berilgan. Bu so‘z 
shunday temir yo‘l xodimiga nisbatan laqab sifatida ham ishlatiladi. 
- Dunyoni kezish bilan shoir bo‘ladigan bo‘lsa, unda Ali p r o v o d n i k 
shoir bo‘lishi kerak edi. Chunki butun mamlakatni kezib chiqqan. 
Bu laqabdan tashqari yana poyezdda ishlovchi kishiga nisbatan p a r a v o z 
laqabi ham qo‘llanadi. 
-Bizning tashqari hovlimiz bo‘ib, kitobxonliklar ko‘pincha shu yerda o‘tardi. 
Bir kuni otamning yaqinlari-usta Maqsud, Karim qori, temiryo‘lchi Zokir
p a r a voz o‘rtasida bo‘lib o‘tgan suhbat hali ham yodimda. 

Yüklə 440,08 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   35




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin