Microsoft Word mumtoz faylasuflar hikmati ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
15
— Sen esa qiz qiyofasidagi kaltakesakni ko‘rding, — dedi ikkinchi talabaga. — Va to‘lqinlarni 
baliqchilarning qirg‘oqdagi qayiqlarini yuvib ketishga majbur qilding. Sen ham yordamga shoshil! 
Uchinchi shogirdiga yuzlandi: 
— Sen parvoz etayotgan lochinni ko‘rding va kuchli dovul dehqonlarning hosilini uchirib ketdi. Endi 
sen borib, ularga tovon to‘lamog‘ing lozim! 
Shogirdlarim! Ayting-chi, siz atrofdagilarga qanday naf keltirdingiz. Zero, kavakdagi boyqush ham 
vaqtini sizdan ko‘ra foydaliroq narsalarga sarflaydi! Siz yo ter to‘kib, yerda mehnat qilmog‘ingiz yoxud 
yolg‘izlikda yerdan yuksaklikka ko‘tarilishga o‘zingizda ruhiy quvvat topmog‘ingiz darkor. Donishmand 
odam bema’ni fikr to‘lqinini qo‘zg‘atishdan doimo saqlanmog‘i zarur. 
Shu narsa haqiqatki, mittigina qushning qanotidan tushgan patning zarbidan uzoqlarda 
momaqaldiroq hosil bo‘ladi. Inson nafas olganda butun olam bilan qorishib ketadi. 
Donishmand doimo yuksaklik sari intiladi. Zero, odamlar doimo bir-biriga donolik sifatlarini 
ochgusidir. 
* * * 
Budda Qonun g‘ildiragi haqida shunday rivoyat qiladi: 
Bir mohir xattot huzuriga muhtaram zot kelib, Tan-griga murojaatnoma yozib berishni so‘raydi. Va 
shunga loyiq teri (qadim zamonda qog‘oz o‘rnida ishlatilgan) tashlab ketadi. U ketgach, yana bir 
odam kelib, tahdid va g‘azabga to‘la maktubini zudlik bilan ko‘chirib berishni buyuradi. Xattot uning 
hojatini chiqarish maqsadida maktubni ko‘chirishga kirishadi va shoshilinchda adashib, birinchi kishi 
keltirgan terini ishlatib yuboradi. Janjalkash odam quvonib, maktubni olib ketadi. So‘ngra birinchi 
buyurtmachi keladi-da, terini ko‘rib: 
— Men tashlab ketgan teri qani? — deb so‘raydi. Xattotdan yuz bergan anglashilmovchilikni 
eshitib, shunday dedi: 
— Ezgu tilaklar bitish uchun senga keltirilgan teriga oq fotiha berilgandi. Tahdid va ig‘vo bitilishi 
lozim bo‘lgan teri esa o‘z ta’sir kuchidan mahrum etilgandi. 
Sen muddatlar qonunini insofsizlarcha buzib, bir bemorga yordam beruvchi duoning kuchini 
yo‘qotding. Buning ustiga ko‘z ko‘rib, quloq eshitmagan, og‘ir oqibatlarga olib kelishi mumkin bo‘lgan 
yovuzlikni, zug‘umni harakatga keltirding. Men keltirgan teriga oq fotiha bergan avliyoning mehnati 
bir pul bo‘ldi. Yovuzlikning kuchini kesgan avliyoning mehnati zoe ketdi. Sen olamga yovuz duoibadni 
«chiqarib» yubording va u bir kun albatta o‘zingga qaytib kelajak. Sen Qonun g‘ildiragini izdan 
chiqarding. Endi sen unga chiqa olmaysan, u yo‘lingni kesib o‘tadi. 
Bu voqeadan xulosa shuki, qonunlarni birinchi duch kelgan o‘g‘ri olib ketadigan o‘lik teriga 
yozmang. Qonunlarni qalbingizda saqlang. Ana shunda baxt-saodat sizga yo‘lingizni 
yengillashtirguvchi Qonun g‘ildiragini hadya etadi. 
* * * 
Bir sofdil odam Buddani ko‘rmoqlik niyatida atrofdagi turfa buyumlarga bir-bir nazar soldi. Biroq 
uning qo‘llari dono timsollarni tuta olmadi, ko‘zlari esa mo‘‘tabar buyumlarni teshib o‘tishga ojizlik 
qildi — u Buddani ko‘rolmadi. 
Nihoyat, ibodat qilayotgan chog‘ida peshonasiga o‘rgimchak ini tegayotganini sezib, uni qo‘li bilan 
sidirib tashladi. Shunda g‘oyibdan dona-dona ovoz keldi: 
— Nega mening qo‘limni itarayapsan? Mening nurim seni quchishiga ijozat ber. 
So‘ng atrof birdan yorishib ketdi. Haligi odam o‘zi sidirib tashlagan o‘rgimchak ipini qo‘liga oldi. Ip 
har birida Budda siymosi aks etgan qirqta marvarid dona-siga aylandi. Marvarid donalarining o‘rtasida 
bir tosh bo‘lib, unga: «Jasorat, umidsizlik, shodlik», degan so‘zlar bitilgandi. Budda muhibi shodlikni 
tanladi. Negaki, u shodlikka olib boruvchi yo‘lni topgandi. 
* * * 

---

Haqiqat manzaralari 96 mumtoz faylasuf