Microsoft Word mumtoz faylasuflar hikmati ziyouz com doc

hukmni mardona qarshi olib, tomirini kesadi va dunyodan ko‘z yumadi. 
* * * 
Seneka shunday deb yozadi: «Odamlar menga ta’limotim va dunyoqarashlarim bilan hayotim 
o‘rtasida tafovut borligi haqida so‘zlab, ta’na qiladilar. Ular bir vaqtlar Aflotun, Epikur va Zenonga 
ham shunday ayb taqagandilar. Lekin barcha faylasuflar o‘zlarining qanday yashashlari xususida 
emas, balki qanday hayot kechirish lozimligi borasida fikr yuritadilar. Men ham o‘zim haqimda emas, 
ezgulik xususida mushohada qilib, uni izohlashga urinaman. Turli illatlarga, shu bilan birga o‘zimdagi 
kamchiliklarga qarshi kurashaman». 
* * * 
Odamlar ko‘pincha men haqimda: «Nima uchun u falsafani sevadi-yu, ammo badavlatlikni kasb 
etgan? Nega u odamlarni boylikdan nafratlanishga undaydi-yu, o‘zi mol-davlat to‘playdi? U quvg‘inni 
pisand etmaslikni maslahat beradi-yu, ammo vatanida hayot kechirib, vafot etmoqlikni afzal ko‘radi?» 
— deyishadi. 
Men ularga javoban shunday deyman: «Sanab o‘tilgan narsalardan nafratlanish — ulardan butkul 
voz kechish degani emas. Men aynan ana shu narsalar xususida g‘am-zahmat chekib, o‘zni behuda 
qiynamaslik darkor, demoqchiman. Dono odam boylikni sevmaydi, qashshoqlikni afzal ko‘radi. U 
boylikni qalbiga yo‘latmaydi, boshpanasiga esa...» 
* * * 
Falsafa muhokamani emas, balki amalda bajarishni o‘rgatadi. So‘z bilan amalning mushtarakligini 
saqlab qolish uchun esa har bir kishi falsafa qonunlariga amal qilishi lozim. Falsafa beqarorlik va so‘z 
bilan amaliyotning tarqoqligini yoqtirmaydi. 
* * * 
Falsafa olomonga ko‘z-ko‘z qilish uchun ayyorlarcha o‘ylab topilgan ermak emas. Uning mohiyati 
og‘izda emas, amalda namoyon bo‘ladi. Falsafa kunni zavq bilan o‘tkazishda yoki bekorchilikdan 
zerikish chog‘ida qo‘l keluvchi oddiy vosita ham emas. Falsafa ruhni shakllantiradi, hayotni tartibga 
solib, xatti-harakatlarimizni boshqaradi va yo‘l-yo‘riq ko‘rsatadi. U kema boshqaruvini qo‘lga olib, uni 
asov to‘lqinlardan eson-omon olib o‘tadi. Falsafa — xotirjamlik manbai. Turmushda soat sayin 
shunday behisob voqea-hodisalar yuz beradiki, biz maslahatga muhtoj bo‘lib qolamiz. Ana shunda 
falsafa yordamga keladi. 
* * * 
«Lutsilliy! — deb yozadi Seneka o‘z maktubida. — Sayyohning yuki qanchalik qimmatli bo‘lsa, u 

---

Haqiqat manzaralari 96 mumtoz faylasuf