Madde 98
1.
Büyük Daire Başkanı, yazılı yorumlar ve diğer belgelerin sunulması için süre sınırları belirler.
2.
Büyük Daire, duruşma yapmaya karar verebilir.
Madde 99
Büyük Daire, son karar şeklinde kararını verir. Son kararın örnekleri, Bakanlar Komitesi ve ilgili tarafların
yanı sıra İnsan Hakları Komiseri dâhil üçüncü taraflara iletilir.
Mahkeme İç Tüzüğü – 1 Haziran 2015
Bölüm XI – Adli Yardım
Madde 100
(eski 91. madde)
1.
Daire Başkanı, Sözleşme'nin 34. maddesine göre başvuru yapan başvuranın talebi üzerine veya re’sen,
İçtüzüğün 54 § 2 (b) maddesi uyarınca, davalı Sözleşmeci Taraftan başvurunun kabul edilebilirliği hakkında
yazılı görüşlerin alındığı veya sunuş yapmaları için belirlenen sürenin dolduğu durumda, başvurana
davasını sunmasıyla bağlantılı olarak ücretsiz adli yardım sağlanmasına karar verebilir.
2.
İçtüzüğün 105. maddesi uyarınca, başvurana davasını Daire önünde sunması için adli yardım
verilmesi durumunda, bu yardım, kendisinin Büyük Daire önünde temsil edilmesi amacıyla devam eder.
Madde 101
(eski 92. madde)
Adli yardım sadece, Daire Başkanının aşağıdaki noktalarda ikna olması halinde verilir:
(a)
Daire önünde davanın gereği gibi görülmesi için gerekli olması;
(b)
yüklenilen masrafların tamamını veya bir kısmını karşılamak için başvuranın yeterli mali imkânının
bulunmaması.
Madde 102
(eski 93. madde
1
)
1.
Yüklenilen masrafların tamamının veya bir kısmının karşılanması için başvuranların yeterli mali imkânın
bulunup bulunmadığını belirlemek amacıyla, başvuranlardan gelirlerini, mal varlıklarını ve bakmakla
yükümlü oldukları kimseler adına üstlendikleri mali taahhütleri veya diğer mali yükümlülüklerini beyan
edecekleri bir form doldurmaları istenir. Bu beyan yetkili yerel makam veya makamlar tarafından tasdik
edilir.
2.
Daire Başkanı, ilgili Sözleşmeci Devletten bu konuda yazılı görüş bildirmesini isteyebilir.
3.
1. fıkrada bahsedilen bilgiler alındıktan sonra, Daire Başkanı adli yardım sağlanıp sağlanmaması
konusunda karar verir. Yazı İşleri Müdürü tarafları durumdan haberdar eder.
Madde 103
(eski 94. madde)
1.
İçtüzüğün 36 § 4 maddesine göre atanmış avukatların ve diğer kişilerin ücretleri ödenir. Uygun görülen
durumlarda, birden fazla temsilciye ücret ödenir.
2.
Adli yardım yalnızca temsilcilerin sadece ücretlerini değil, aynı zamanda başvuran veya
görevlendirilmiş temsilci tarafından yüklenilen yolculuk ve geçim masraflarını ve gerekli diğer
masrafları da kapsar.
Madde 104
(eski 95. madde)
Adli yardım verilmesi kararıyla ilgili olarak Yazı İşleri Müdürü
(a)
yürürlükteki adli yardım tarifesine göre ödenecek ücretin oranını;
(b)
ödenecek masraf düzeyini belirler.
Madde 105
(eski 96. madde)
Daire Başkanı'nın, İçtüzüğün 101. maddesindeki şartların artık yerine getirilmediğine kanaat getirmesi
durumunda, adli yardım verilmesi kararını kaldırabilir veya değiştirebilir.
1
29 Mayıs 2006 tarihinde Mahkeme tarafından değiştirilen şekliyle.
Mahkeme İç Tüzüğü – 1 Haziran 2015
Başlık III – Geçici Maddeler
Eski 97. ve 98. maddeler yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 106 ‒ Mahkeme ve Komisyon Arasındaki İlişkiler
(eski 99. madde)
1.
11 no'lu Protokol'ün 5 §§ 4 ve 5. maddeleri uyarınca Mahkeme önüne getirilen davalarda Mahkeme
Komisyon'dan, davanın görülmesinde yer alması amacıyla bir veya birden fazla üyesini temsilci olarak
görevlendirmesini isteyebilir.
2.
Yukarıdaki fıkrada sözü edilen davalarda Mahkeme, Sözleşme'nin eski 31. maddesine göre Komisyon'un
kabul ettiği raporu dikkate alır.
3.
Daire Başkanı aksine karar vermedikçe, davanın Mahkeme önüne getirilmesinden sonra en kısa süre içinde,
sözü edilen rapor Yazı İşleri Müdürü aracılığıyla aleni duruma getirilir.
4.
Daire Başkanı aksine karar vermedikçe, 11 no'lu Protokol'ün 5 §§ 2-5 maddeleri uyarınca, Mahkeme
önüne getirilen davalarda bütün dilekçeler de dâhil olmak üzere, Komisyon'un dava dosyasının geri kalan
bölümü gizliliğini sürdürür.
5.
Komisyon'un delilleri topladığı ancak Sözleşme'nin eski 31. maddesine göre bir raporu henüz kabul
edemediği davalarda, Mahkeme tam kayıtları, belgeleri ve Komisyon delegelerinin yaptıkları soruşturmadan
edindikleri görüşleri dikkate alır.
Madde 107 ‒ Daire ve Büyük Daire yargılamaları
(eski 100. madde)
1.
Sözleşme'ye ekli 11 no'lu Protokol'ün 5 § 4 maddesi uyarınca Mahkeme önüne getirilen davalarda,
İçtüzüğün 24 § 5 maddesi uyarınca oluşturulan bir Büyük Daire kurulu, sadece dava dosyalarının var
olan içeriğine dayanarak, dava hakkında bir Dairenin veya Büyük Dairenin karar vereceğini tespit eder.
2.
Dava hakkında Daire tarafından karar verilmesi halinde, karar 11 no'lu Protokol'ün 5 § 4 maddesi
uyarınca kesinleşir ve İçtüzüğün 73. maddesi uygulanmaz.
3.
11 no'lu Protokol'ün 5 § 5 maddesi uyarınca Mahkeme'ye gelen davalar, Mahkeme Başkanı tarafından
Büyük Daire'ye gönderilir.
4.
11 no'lu Protokol'ün 5 § 5 maddesi uyarınca Büyük Daire'ye gönderilen her bir dava için Büyük Daire,
İçtüzüğün 24 § 3
1
maddesinde sözü edilen grupların birinden rotasyonla görevlendirilen yargıçlarla
tamamlanır. Davalar gruplara dönüşümlü olarak tahsis edilir.
Madde 108 ‒ Adli yardım verilmesi
(eski 101.madde)
96. maddeye bağlı olarak, Sözleşme'ye ekli 11 no'lu Protokol'ün 5 §§ 2- 5 maddeleri uyarınca Mahkeme
önüne getirilmiş davalarda Komisyon veya eski Mahkeme önündeki yargılamada başvurana adli yardım
sağlanmasına dair verilmiş bir karar, başvuranın Mahkeme önünde temsil edilmesi amacıyla devam eder.
Madde 109 ‒ Son kararın düzeltilmesi talebi
(eski 102.
madde
2
)
1.
Taraflardan birinin eski Mahkeme tarafından verilmiş olan bir kararın düzeltilmesi talebinde bulunması
halinde, Mahkeme Başkanı duruma göre İçtüzüğün 51 veya 52. maddelerinde belirtilen koşullar
doğrultusunda Bölümlerden birini bu taleple görevlendirir.
2.
İlgili Bölüm Başkanı, İçtüzüğün 80 § 3 maddesine bağlı olmaksızın, bu talebi incelemek üzere yeni bir
Daire oluşturur.
3.
Oluşturulacak Daire'de aşağıdaki kişiler re'sen (ex officio) yer alır:
(a)
Bölüm Başkanı;
1
13 Aralık 2004 tarihinde Mahkeme tarafından değiştirilen şekliyle.
2
13 Aralık 2004 tarihinde Mahkeme tarafından değiştirilen şekliyle.
Mahkeme İç Tüzüğü – 1 Haziran 2015
ve ilgili Bölümün üyesi olup olmadıklarına bakılmaksızın,
(b)
ilgili Sözleşmeci Taraf ile ilgili olarak seçilmiş yargıç veya, bu yargıç bulunamıyorsa,
İçtüzüğün 29. maddesi uyarınca atanmış bir yargıç;
(c)
eski Mahkeme'de kararı veren ilk Daire'nin üyesi olan Mahkeme yargıcı.
4.
(a) Dairenin diğer üyeleri, ilgili Bölümün üyeleri arasından kura çekmek suretiyle Bölüm Başkanı
tarafından görevlendirilir.
(b) Bu suretle görevlendirilmemiş olan Bölüm üyeleri, yedek yargıçlar olarak davada yer alır.
Mahkeme İç Tüzüğü – 1 Haziran 2015
Başlık IV – Son Hükümler
Madde 110 ‒ Bir maddenin değiştirilmesi veya ertelenmesi
(eski 103. madde)
1.
İçtüzüğün bir maddesi, Mahkeme genel kurulunda ele alınması için verilen bir önerge üzerine, bu
önergenin Mahkeme'nin bütün üyelerinin üçte ikisi tarafından kabul edildikten sonra değiştirilebilir. Bir
önerge, Mahkeme'nin bu önergeyi tartışacağı oturum tarihinden en az bir ay önce Mahkeme Yazı İşleri
Müdürüne yazılı olarak verilir. Yazı İşleri Müdürü böyle bir önergeyi aldıktan sonra mümkün olan en kısa
süre içinde bütün Mahkeme üyelerini bilgilendirir.
2.
Mahkemenin iç işleyişi ile ilgili bir maddenin uygulanması, önceden bildirilmeyen bir önerge
üzerine, ilgili Dairenin oybirliği ile alacağı bir kararla durdurulabilir. Bir maddenin uygulanmasının
durdurulması, bu durdurma ile gözetilen belirli bir amacın elde edilmesiyle sınırlı tutulur.
Madde 111 Maddelerin yürürlüğe girmesi
(eski 104.
madde
1
)
Bu maddeler 1 Kasım 1998 tarihinde yürürlüğe girer.
1
8 Aralık 2000 tarihinde kabul edilen değişiklikler derhal yürürlüğe girmiştir. 17 Haziran 2002 ve 8 Temmuz 2002
tarihlerinde kabul edilen değişiklikler 1 Ekim 2002 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 7 Temmuz 2003 tarihinde kabul edilen
değişiklikler 1 Kasım 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 13 Aralık 2004 tarihinde kabul edilen değişiklikler 1 Mart 2005
tarihinde yürürlüğe girmiştir. 4 Temmuz 2005 tarihinde kabul edilen değişiklikler 3 Ekim 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
7 Kasım 2005 tarihinde kabul edilen değişiklikler 1 Aralık 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 29 Mayıs 2006 tarihinde kabul
edilen değişiklikler 1 Temmuz 2006 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 14 Mayıs 2007 tarihinde kabul edilen değişiklikler 1
Temmuz 2007 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 11 Aralık 2007, 22 Eylül ve 1 Aralık 2008 tarihlerinde kabul edilen değişiklikler
1 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 29 Haziran 2009 tarihinde kabul edilen değişiklikler 1 Temmuz 2009 tarihinde
yürürlüğe girmiştir. 13 Kasım 2006 ve 14 Mayıs 2007 tarihlerinde kabul edilen, Sözleşme’nin 14 no.lu Protokolüne ilişkin
değişiklikler 1 Haziran 2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 21 Şubat 2011 tarihinde kabul edilen değişiklikler 1 Nisan 2011
tarihinde yürürlüğe girmiştir. 16 Ocak 2012 tarihinde kabul edilen değişiklikler 1 Şubat 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
20 Şubat 2012 tarihinde kabul edilen değişiklikler 1 Mayıs 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2 Nisan 2012 tarihinde kabul
edilen değişiklikler 1 Eylül 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 14 Ocak ve 6 Şubat 2013 tarihlerinde kabul edilen
değişiklikler 1 Mayıs 2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 6 Mayıs 2013 tarihinde kabul edilen değişiklikler 1 Temmuz 2013
ve 1 Ocak 2014 tarihlerinde yürürlüğe girmiştir. 14 Nisan ve 23 Haziran 2014 tarihlerinde kabul edilen değişiklikler 1
Temmuz 2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 1 Haziran 2015 tarihinde kabul edilen belirli değişiklikler derhal yürürlüğe
girmiştir.
Mahkeme İç Tüzüğü – 1 Haziran 2015
İçtüzük Eki
1
(Soruşturmalara İlişkin)
Ek Madde A1 ‒ Soruşturma Tedbirleri
1.
Daire,
kendiliğinden
veya
taraflardan
birinin
talebi
üzerine, davanın olaylarına açıklık
getirebileceğini düşündüğü soruşturma tedbirlerini alabilir. Daire, diğer şeylerle birlikte, taraflardan yazılı
delil sunmalarını isteyebilir; ifadelerinin veya beyanlarının Dairenin görevlerini yerine getirmesine
yardımcı olacağını düşündüğü bir kişiyi tanık, bilirkişi veya başka sıfatla dinlemeye karar verebilir.
2.
Daire ayrıca, istediği bir kişi veya kurumdan, olayla ilgili herhangi bir konuda, bir görüş belirtmesini
veya yazılı bir rapor vermesini isteyebilir.
3.
Daire, davanın kabul edilebilir olduğu beyanından sonra veya istisnai olarak kabul edilebilirlik
kararından önce, üyelerinden birini veya birkaçını veya Mahkeme'nin diğer yargıçlarını, yerinde inceleme
veya soruşturma yapmaları veya başka bir biçimde delil toplamaları için görevlendirebilir. Daire uygun
gördüğü takdirde ayrıca, bu heyete yardımcı olması için herhangi bir kişi veya kurum atayabilir.
4.
Bir heyet tarafından soruşturma tedbirleriyle ilgili bu Kısım hükümleri, gerekli değişikliklerle birlikte
(mutatis mutandis), Dairenin bizzat yaptığı işlemlerde de uygulanır.
5.
Bir Daire veya heyet soruşturmasının bir parçasını oluşturan işlemler, Daire Başkanı ve heyet başkanı
aksine karar vermedikçe, gizli olarak yürütülür.
6.
Daire Başkanı, uygun gördüğü takdirde, soruşturma işlemine katılması için üçüncü bir tarafı davet
edebilir veya katılmasına izin verebilir. Başkan bu katılımın koşullarını belirler ve bu koşullara uyulmadığı
takdirde katılımı kısıtlayabilir.
Ek Madde A2 ‒ Soruşturma tedbirleri konusunda tarafların yükümlülükleri
1.
Başvuran ve ilgili Sözleşmeci Taraf, soruşturma işlemlerinin yürütülmesinde Mahkeme’ye yardımcı olur.
2.
Ülkesinde heyet tarafından yargılama işlemi yapılacak olan Sözleşmeci Taraf, yargılamanın düzgün bir
şekilde yapılması için heyete gerekli kolaylıkları sağlar ve işbirliği yapar. Bu işbirliği ve kolaylıklar
arasında, heyet, başvuran ve bütün tanık ve bilirkişiler ile heyet tarafından dinlenebilecek diğer kişilerin
ülke içinde serbestçe dolaşabilmeleri ve güvenliklerinin yeterli ölçüde ve tam olarak sağlanması yer
alır. Bir kişi veya kuruluşun heyete verdiği bir ifade veya sağladığı yardım hususunda herhangi bir
olumsuz sonuçla karşılaşmaması için gerekli tedbirleri almak, ilgili Sözleşmeci Tarafın sorumluluğundadır.
Ek Madde A3 ‒ Heyet karşısına çıkmama
Heyetin karşısına çıkması gereken bir taraf veya diğer kişinin bunu yapmaması halinde, heyet, yargılamaya
devam etmenin adaletin usulüne göre uygulanmasıyla bağdaşabilir olduğuna kanaat getirilmesi şartıyla,
yargılamaya devam edebilir.
Ek Madde A4 ‒ Heyet önünde yargılamanın yürütülmesi
1.
Delegeler, Sözleşme veya bu İçtüzük ile Daireye verilmiş olan yetkileri kullanırlar ve önlerindeki
yargılamanın kontrolünü ellerinde tutarlar.
2.
Heyet başkanı, heyet önünde yargılamaya başlanmadan önce, taraflarla veya onların temsilcileriyle bir
hazırlık toplantısı yapılmasına karar verebilir.
Ek Madde A5 ‒ Tanık, bilirkişi ve diğer kişilerin heyet önüne çağırılmaları
1.
Heyet tarafından dinlenecek olan tanıklar, uzmanlar ve diğer kişiler, Yazı İşleri Müdürü tarafından davet
edilirler.
2.
Davette şunlar belirtilir:
a)
davet ile bağlantılı olan dava;
b)
tahkikatın, bilirkişi görüşünün ve Daire veya Daire Başkanı tarafından karar verilen diğer soruşturma
tedbirinin konusu;
c)
davet edilen kişiye ödenecek ücretle ilgili hükümler.
1
7 Temmuz 2003 tarihinde Mahkeme tarafından eklenmiştir.
Mahkeme İç Tüzüğü – 1 Haziran 2015
3.
Taraflar, tanıkların, bilirkişilerin ve davet edilecek diğer kişilerin kimlikleri ve adresleri hakkında
mümkün olduğunca yeterli bilgi verirler.
4.
İçtüzüğün 37 § 2 maddesi doğrultusunda, kendi ülkesinde tanığın ikamet ettiği bir Sözleşmeci Taraf,
Dairenin kendisine gönderdiği daveti tanığa tebliğ etmekle yükümlüdür. Tebligatın mümkün olmaması
halinde, Sözleşmeci Taraf bunun sebeplerini yazılı olarak bildirir. Sözleşmeci Taraf, kendi otoritesi veya
kontrolü altında bulunan davet edilmiş kişilerin katılımlarını sağlamak için gerekli tüm diğer tedbirleri alır.
5.
Heyet başkanı, heyet önündeki yargılama işlemleri sırasında tanıkların, bilirkişilerin veya diğer kişilerin
katılımlarını talep edebilir. Böyle bir talebin olması durumunda, ülkesinde yargılama işlemleri yapılan
Sözleşmeci Taraf, katılımı kolaylaştırmak adına tüm makul adımları atar.
6.
Sözleşmeci Tarafın talebi üzerine veya onun namıma davet edilen bir tanığın, bilirkişinin veya diğer
kişinin gelme masrafları, Daire tarafından aksine karar verilmediği takdirde, ilgili Tarafça karşılanır. Kendi
ülkesinde heyet önünde yargılama işleminin yapılacağı Sözleşmeci Devlette tutuklu bulunan bir kişinin
gelme masrafları, Daire aksine karar vermediği takdirde ilgili Tarafça karşılanır. Diğer bütün hallerde Daire,
masrafların Avrupa Konseyi tarafından mı karşılanacağına, yoksa başvuranın mı veya kişinin gelmesini talep
eden üçüncü tarafın mı üzerinde bırakılacağına karar verir. Her türlü durumda, bütün masrafların miktarı
Daire Başkanı tarafından belirlenir.
Ek Madde A6 ‒ Heyetin dinleyeceği tanıkların veya bilirkişilerin yeminleri
1.
Bir tanığın kimliği tespit edildikten sonra ve ifadesi alınmadan önce, her bir tanık aşağıdaki şekilde yemin
eder veya ant içer:
“Gerçeği, tüm gerçeği ve sadece gerçeği söyleyeceğime”, “şerefim ve vicdanım üzerine yemin ederim”
veya “yemin ederim.”
Bu işlem zapta geçirilir.
2.
Her bilirkişi, kimliği tespit edildikten sonra ve heyet için görevini yerine getirmeden önce, aşağıdaki
şekilde yemin eder veya ant içer.
“Bir bilirkişi olarak görevimi şerefimle ve vicdanımla yerine getireceğime yemin ederim” veya “ant
içerim”
Bu işlem zapta geçirilir.
Ek Madde A7 ‒ Heyetin tanık, bilirkişi veya diğer kişileri dinlemesi
1.
Herhangi bir delege, tarafların temsilcilerine, avukatlarına ve danışmanlarına, başvurana, tanıklara ve
bilirkişilere ve heyet önüne çıkan herhangi bir diğer kişiye soru sorabilir.
2.
Tanıklar, bilirkişiler ve heyet önüne çıkan diğer kişiler, heyet başkanının kontrolüne tabi olarak,
tarafların temsilcileri, avukatları ve danışmanları tarafından sorgulanabilirler. Yöneltilen bir soruya itiraz
edilmesi halinde, heyet başkanı karar verir.
3.
İstisnai durumlar dışında, heyet başkanı rıza göstermedikçe, tanıklar, bilirkişiler ve heyet tarafından
dinlenecek diğer kişiler, ifade vermeden önce duruşma salonuna alınmazlar.
4.
Adaletin usulüne göre uygulanmasının gerektirmesi halinde, tanıkların, bilirkişilerin veya diğer kişilerin,
tarafların yokluğunda dinlenmeleri için heyet başkanı özel düzenlemeler yapabilir.
5.
Herhangi bir tanık veya bilirkişiye itiraz edilmesinden doğan bir uyuşmazlık halinde, heyet başkanı karar
verir. Heyet, bir tanık veya bilirkişi niteliğine sahip olmayan bir kişiyi, bilgi edinmek amacıyla
dinleyebilir.
Ek Madde A8 ‒Heyet önündeki yargılama tutanakları
1.
Heyetin bir soruşturma tedbiriyle ilgili olarak Yazı İşleri Müdürü tarafından tutanak düzenlenir.
Tutanakta şunlar yer alır:
a)
heyetin oluşumu;
b)
heyet önüne çıkanların, yani yer alan tarafların temsilcilerinin, avukatlarının ve danışmanlarının bir
listesi;
c)
her bir tanığın, bilirkişinin veya dinlenen diğer kişinin adı, soyadı, eşkali ve adresi;
Mahkeme İç Tüzüğü – 1 Haziran 2015
d)
verilen ifadenin, sorulan soruların ve verilen cevapların metni;
e)
heyet önündeki yargılama işlemleri sırasında verilen veya heyet başkanı tarafından verilen herhangi bir
kararın metni.
Dostları ilə paylaş: |