##book id= 191//book name= Mülki Müdafiə

kim
ə
q
ə
d
ərki yardım hansıdır
?  
1 - 
süni tə
n
əffüs və
 
ürəyin qapalı masaji
  
2 - antibiotikl
ə
r vurmaq  
3 - t
ə
n
əffüsü yaxşılaşdırmaq üçün analeptiklə
r vurmaq  
4 - 
yanıq sahə
sind
ən yuxarıda turna qoymaq
  
5 - x
ə
st
ə
nin v
ə
ziyy
ə
ti imkan ver
ə
rs
ə
 20 - 30 d
ə
qiq
ə
 
soyuq su altında saxlamaq 
(
ə
traflarda)  
6 - 
aseptik sarğı qoymaq
  
A) 4, 2 
B) 2, 3  
C) 1, 4  
D) 3, 5  
E) 5, 6  
10. Qida borusunun kimy
ə
vi madd
ə
l
ə
rl
ə
 
yanığında ilk tibbi yardım kimi nə
 etm
ə
k 
lazımdır
?  
1 - 
heç nə
 edilmir  
2 - z
ə
r
ərçə
k
ə
n qusdurulur  
3 - 
süd içirdilir
  
4 - 
ilıq su içirdilə
r
ə
k m
ə
d
ə
 yuyulur  
5 - 
şoka qarşı ağrıkə
sici preparat vururlur  
A) 1, 2 
B) 4, 5  
C) 3, 4  
D) 2, 5  

 
117 
E) 1, 4  
11. 
Yanıq sə
thini t
ə
xmini olaraq nec
ə
 t
ə
yin edirl
ə
r?  
1 - "
ə
lin - 
içi" ilə
  
2 - d
ə
r
ə
c
ə
l
ə
rl
ə
  
3 - 
"doqquzluq" qaydası ilə
  
4 - c
ə
dv
ə
ll
ə
  
5 - 
gözəyarı
  
A) 2, 4 
B) 2, 5  
C) 3, 4  
D) 1, 3  
E) 4, 5  
12. Yan
ğının hansı növlə
ri var?  
1 - 
termiki yanıqlar
  
2 - 
aşağı temperaturun tə
sirind
ə
n  
3 - kimy
əvi yanıqlar
  
4 - 
şüa yanıqları
  
5 - 
müə
yy
ən qüvvə
 t
ə
zyiq n
ə
tic
ə
sind
ə
 
ə
m
ə
l
ə
 g
ə
l
ən yanıqlar
  
A) 2, 3, 4 
B) 1, 2, 3  
C) 1, 3, 4  
D) 1, 3, 5  
E) 3, 4, 5  
13. 
Qanhayxırma zamanı ilk tibbi yardıma aiddir
.  
1 - X
ə
st
ə
 h
ə
y
əcanlanmamalıdır
  
2 
–
 
qan saxlayıcı də
rman yeridilm
ə
li  
3 - x
ə
st
ə
y
ə
 
danışmaq qadağan edilir
  
4 - h
əkim çağırmalı
  

 
118 
5 - fiziki g
ə
rginlik olmaz  
A) 4, 2 
B) 2, 4  
C) 3, 2  
D) 5, 4  
E) 1, 5  
14. 
Böyük adamda saki
t halda t
ə
n
əffüs hə
r
ə
k
ə
tl
ərinin sayı bir də
qiq
ə
d
ə
 
neçə
 olur?  
1 - 16  
2 - 10  
3 - 20  
4 - 4  
5 - 50  
A) 2, 4 
B) 1, 3  
C) 4, 5  
D) 1, 4  
E) 2, 3  
15. X
ə
st
ə
nin h
ə
rar
əti yüksək olduqda hansı yardım göstə
rilm
ə
lidir  
1 - X
ə
st
ənin alınına soyuq kompres qoymaq
  
2 - 
içmə
y
ə
 maye verm
ə
k  
3 - 
ayaqlarına isitqac qoymaq
  
4 - x
ə
st
ənin üstünü yorğanla örtmə
k  
5 - 
isti çay vermə
k  
6 - 
ayaqlarına isti vanna etmə
k  
A) 4, 5 
B) 2, 3  
C) 1, 2  
D) 5, 6  

 
119 
E) 3, 4  
16. 
Donmalar zamanı ilk tibbi yardım nə
d
ə
n ibar
ə
tdir? 
Ardıcıllıqla göstə
rin:  
1 - 
pambıqla aseptik sarğı qoymaq
  
2 - 
isti otağa gə
tirm
ə
k  
3 - 
donmuş nahiyəni qızdırmaq (suyun t
 - 20
0 - 
d
ə
n 37
0
 - y
ə
 q
ə
d
ə
r, 
ə
traflarda )  
4 - periferiyadan m
ə
rk
ə
z
ə
 
döğru araqla
, odekonla, 
yaxud yun parça ilə
 
yüngülcə
 
masaj (ovuşdurmaq
)  
A) 3, 2, 1, 4 
B) 1, 2, 3, 4  
C) 3, 4, 2, 1  
D) 4, 2, 3, 1  
E) 2, 3, 4, 1  
17. 
Yanıq xə
st
əliyinin inkişafındakı dövrləri ardıcıllıqla yazın
.  
1 - toksemiya  
2 - 
yanıq şoku
  
3 - septikotoksemiya  
4 - 
sağalma
  
A) 4, 2, 1, 3 
B) 1, 2, 3, 4  
C) 4, 2, 3, 1  
D) 3, 4, 2, 1  
E) 2, 1, 3, 4  
18. 
Yaralarda ilk tibbi yardım tə
dbirl
ərin ardıcıllığını göstə
rin:  
1 - 
qanaxmanın dayandırılması
  
2 - n
əqliyyat immobilizasiyası
  
3 - 
ağrıkə
sici d
ərmanların yeridilmə
si  
4 - OPM - 
ə
 
köçürülmə
si  
5 - 
aseptik sarğının qoyulması
  
A) 2, 4, 1, 3, 5 

 
120 
B) 1, 3, 5, 2, 4  
C) 4, 5, 1, 2, 3  
D) 3, 4, 5, 1, 2  
E) 5, 4, 3, 2, 1  
19. 
Yanığın hansı növlə
ri var? 
Uyğunluğu göstə
rin.  
I 
–
 
termiki yanıqlar
  
II 
–
 kimy
əvi yanıqlar
  
III 
–
 
şüa yanıqları
  
IV - 
radiasiya yanıqları
  
1 - radiasiya v
ə
 
günəş şüalarının tə
sirind
ə
n  
2 - 
turşu və
 q
ə
l
ə
vil
ə
r vasit
ə
sil
ə
  
3 - alov, qaynar su, buxar, 
qızmar müxtə
lif 
əşyalar tə
sirind
ə
n  
4 - elektrik c
ə
r
əyanının
, atmosfer elektriki - 
ildırımın tə
sirind
ə
n  
A) I 
–
 3; II 
–
 2; III 
–
 1; IV - 4  
B) I 
–
 2; II 
–
 3; III 
–
 4; IV - 1  
C) I 
–
 1; II 
–
 2; III 
–
 3; IV - 4  
D) I 
–
 4; II 
–
 1; III 
–
 2; IV - 3  
E) I 
–
 2; II 
–
4; III 
–
 3; IV - 1  
20. Elektroz
ə
d
ə
l
ər hansı yanıqları törə
dir? 
Uyğunluğu göstə
rin:  
I 
–
 d
ə
r
ə
c
ə
li  
II - d
ə
r
ə
c
ə
li  
III - d
ə
r
ə
c
ə
li  
IV - d
ə
r
ə
c
ə
li  
1 - 
yanıqdan sonra ə
z
ə
l
ə
l
ər qı
c olur, 
huş itir
, n
ə
bz z
ə
ifl
ə
yir, t
ə
n
əffüs çə
tinl
əşir
  
2 - 
klinik ölüm və
 
ya tam ölüm baş verir
  
3 - 
ə
z
ə
l
ə
l
ər qıc olur
, 
huş itir
, tez d
ə
 b
ə
rpa olur  
4 - 
şə
xsi elektrik c
ə
r
əyanından azad edildikdə
n sonra onlarda qorxu, 
üşütmə
 
baş 
verir, 
ə
z
ə
l
ə
l
ər qıc olur
  
A) I 
–
 2; II 
–
 3; III 
–
 4; IV - 1 

 
121 
B) I 
–
 2; II 
–
 1; III 
–
 4; IV - 3  
C) I 
–
 3; II 
–
 2; III 
–
 1; IV - 4  
D) I 
–
 1; II 
–
 4; III 
–
 2; IV - 3  
E) I 
–
 4; II 
–
 3; III 
–
 1; IV - 2  
21. 
Yanığın hansı də
r
ə
c
ə
l
ə
ri var? 
Uyğunluğu göstə
rin.  
1 - I 
–
 d
ə
r
ə
c
ə
li  
2 - II 
–
 d
ə
r
ə
c
ə
li  
3 - III A 
–
 d
ə
r
ə
c
ə
li  
4 - III B - d
ə
r
ə
c
ə
li  
5 - IV - d
ə
r
ə
rc
ə
li  
a - 
içə
risind
ə
 
şə
ffaf maye olan suluqlar 
ə
m
ə
l
ə
 g
ə
lir  
b - d
əri qızarır
, 
şişir
, 
ağrı ə
m
ə
l
ə
 g
ə
lir  
c - epidermisin nekrozu olur  
d - 
bütün toxuma qatlarının və
 
sümüyün nekrozu
  
e - d
ə
ri
nin bütün qatları nekrozlaşır
  
A) 1 - a; 2 - b; 3 - c; 4 - d; 5 - e 
B) 1 - c; 2 - b; 3 - d; 4 - a; 5 - e  
C) 1 - a; 2 - d; 3 - e; 4 - c; 5 - b  
D) 1 - b; 2 - a; 3 
–
 c; 4 - e ; 5 - d  
E) 1 - d; 2 - c; 3 - a; 4 - b; 5 - e  
22. 
Donmalar hansı də
r
ə
c
ə
l
ə
rd
ə
 
baş 
verir. 
Uyğunluğu göstə
rin.  
I 
–
d
ə
r
ə
c
ə
li  
II 
–
d
ə
r
ə
c
ə
li  
III - d
ə
r
ə
c
ə
li  
IV - d
ə
r
ə
c
ə
li  
1 - d
əri avazıyır
, 
şişir içə
risind
ə
 
şə
ffaf maye olan suluqlar 
ə
m
ə
l
ə
 g
ə
lir  
2 - qonur - 
göyərmiş dəri şişir
, 
gicişmə
 hissi, 
sancıcı ağrılar olur
  
3 - d
əri tünd bənövşə
yi v
ə
 ya qara r
ə
ngd
ə
 olur. 
Suluqlar qanlı maye ilə
 dolur  

 
122 
4 - 
Bütün toxuma qatları və
 
sümük nekrozlaşır
  
A) I 
–
 1; II 
–
 3; III 
–
 2; IV - 4 
B) I 
–
 3; II 
–
 4; III 
–
 1; IV - 2  
C) I 
–
 2; II 
–
 1; III 
–
 3; IV - 4  
D) I 
–
 4; II 
–
 2; III 
–
 3; IV - 1  
E) I 
–
 1; II 
–
 2; III 
–
 3; IV - 4  
##num=16//level=1// sumtest=26 //name= Sümük sınıqları. Nəqliyyat 
immobilizasiyası// 
 
1. 
Sümük sınıqları nə
y
ə
 deyilir?  
A) 
Sümük və
r
ə
mi 
B) 
Sümük toxumasının çatışmazlığı
  
C) 
Sümük toxumasının inkişaf etmə
m
ə
si  
D) 
Sümük parçalarının sürüş
m
ə
si  
E) 
Sümük bütövlüyünün tamam
, yaxud qism
ən pozulması
  
2. 
Sümük sınıqlarında baş verə
n 
ə
lam
ə
tl
əri seçin:
  
1 - 
Sınmış yer şişir
, 
ağrıyır
  
2 - 
Ürə
kbulanma, qusma 
baş verir
  
3 - Arterial t
əzyiq yüksə
lir  
4 - H
əmin üzvün hə
r
əki funksiyası pozulur
  
5 - Z
ə
d
ə
 
şoku baş verə
 bil
ə
r  
A) 1, 3, 5 
B) 1, 2, 5 
C) 1, 4 , 5  
D) 2, 4, 5 
E) 
Yalnız 5
  
3. 
Sümük sınıqları nə
d
ən baş verir
?  
1 - 
Sümük sarkoması
, 
sümük və
r
ə
mi n
ə
tic
ə
sind
ə
  
2 - Sinirl
ə
rin z
ə
d
ə
l
ə
nm
ə
si n
ə
tic
ə
sind
ə
  

 
123 
3 - 
Bağların partlaması zamanı
  
4 - 
Sümük toxumasının nazikləşmə
sind
ə
  
5 - 
Travmalar zamanı 
 
A) 5, 4, 1  
B) 1, 3, 4 
C) 2, 5, 3  
D) 1, 5, 2  
E) 1, 2, 4  
4. 
Sümük sınıqlarında ilk tibbi yardım tə
dbirl
əri hansılardır? Ardıcıllığı gözlə
yin:  
1 - 
Ağrısızlaşdırma etmə
k  
2 - Rahat v
ə
ziyy
ə
td
ə
 x
ə
r
ə
y
ə
 qoymaq  
3 - N
əqliyyat immobilizasiyası 
 
4 - 
Lazım gə
ldikd
ə
 
tetanusa qarşı serum vurmaq 
 
5 - Z
ə
r
ərçə
k
ə
ni x
ə
st
əxanaya çatdırmaq 
 
A) 4, 2, 5, 3, 1 
B) 1, 2, 3, 4, 5  
C) 1, 4, 5, 3, 2  
D) 1, 3, 2, 5, 4  
E) 4, 1, 5, 3, 2  
5. 
Sınmış ətrafın immobilizasiyası üçün hansı vasitə
l
ə
rd
ə
n istifad
ə
 edilir ?  
1 - 
Kramer sinası 
 
2 - 
Gips sarğıları 
 
3 - Esmark k
ə
m
ə
ri  
4 - 
Diteriks sinası 
 
5 - T
əzyiqedici sarğı 
 
A) 1, 2, 5 
B) 3, 4, 5  
C) 1, 3, 4  

 
124 
D) 2, 1, 3  
E) 1, 2, 4  
6. 
Diteriks sinası hansı sınıqlarda istifadə
 edilir?  
A) 
Çanaq sümüyünün sınıqlarında
 
B) 
Alt çə
n
ənin sınıqlarında 
 
C) 
Yuxarı ətrafların sınıqlarında 
 
D) 
Bud sınıqlarında 
 
E) 
Falanqaların sınıqlarında 
 
7. 
Sınıqlar zamanı hansı ağırlaşmalar baş verə
 bil
ər? Ardıcıllığı gözlə
yin:  
1 - 
Sümük parçalarının yerindən çıxması
  
2 - Qanaxmalar  
3 - 
Piy emboliyası
  
4 - 
İnfeksiyanın qatılması
  
5 - Z
ə
d
ə
 
şoku
  
A) 1, 2, 5, 4, 3  
B) 1, 3, 4, 5, 2  
C) 1, 5, 3, 4, 2  
D) 4, 2, 5, 3, 1  
E) 4, 5, 3, 1, 2  
8. 
Sınıqların növlərini ayırd edin. 
 
1 - 
Köndə
l
ən çə
p  
2 - Spiral  
3 - K
əskin, küt 
 
4 - Q
ə
lp
ə
l
ənmiş, deşilmiş 
 
5 - 
Yüngül sə
thi  
A) 3, 4 
B) 1, 2, 4  
C) 1, 5, 2  

 
125 
D) 3, 5, 1  
E) 
Yalnız 1 
 
9. 
Sınıqlar zamanı gips sarğılarının ə
h
ə
miyy
ə
ti  
1 - 
Ətrafı yaxşı tutub saxlayır 
 
2 - 
Yaradakı ifrazatı özünə
 
çə
kir  
3 - 
Qanaxmanın qarşısını alır 
 
4 - 
Yaranı infeksiya düşmə
sind
ə
n qoruyur  
5 - 
Ağrı hissini aradan qaldırır 
 
A) 1, 3, 5 
B) 1, 2, 5  
C) 2, 4, 5  
D) 1, 2, 4  
E) 3, 4, 2  
10
. Kramer şinası hansı növ sınıqlarda istifadə
 edilir?  
A) 
Alt çə
n
ə
 
sınıqlarında
 
B) 
Ə
l v
ə
 
ayaq barmaqların sınıqlarında 
 
C) 
Bud sınıqları
nda  
D) 
Yuxarı ətrafların sınıqlarında 
 
E) 
Oynaqlarda aparılan cə
rrahi 
ə
m
ə
liyyatdan sonra  
11
. Piy emboliyası nə
y
ə
 deyilir?  
A) 
Piy qatının ə
zilm
ə
si 
B) 
Sınıqlar zamanı piyin dağılması 
 
C) Damar m
ə
nf
ə
zinin piy hiss
ə
cikl
ə
ri il
ə
 
tutulması 
 
D) 
Piy distrofiyası
  
E) Orqanizmd
ə
 
piyin artıq olması 
 
12. K
ə
ll
ə
 - 
beyinin qapalı travmalarına hansılar aiddir? 
 
1 - 
Baş beyin silkə
l
ə
nm
ə
si  
2 - 
Baş beyin kə
ll
ə
 
sümüyünün sınması 
 

 
126 
3 - 
Baş beyin yaralanması 
 
4 - 
Baş beyin ə
zilm
ə
si  
5 - 
Baş beyin sıxılması 
 
A) 3, 4, 5 
B) 2, 4, 5  
C) 2, 3, 4  
D) 1, 3, 5  
E) 1, 4, 5  
13. K
ə
ll
ə
 - 
baş beyinin qapalı travmalarında nə
 
baş verir? Ardıcıllığı gözlə
yin:  
1 - 
Qusma müşahidə
 edilir  
2 - 
Baş ağrısı baş gicə
ll
ə
nm
ə, qulaqlarda küy 
 
3 - K
ə
ll
ə
 
daxili qan toplanır 
 
4 - 
Ətrafların iflici baş ver
ir  
5 - 
Koma halı inkişaf edir 
 
A) 1, 5, 4, 2, 3 
B) 1, 2, 5, 4, 3  
C) 1, 3, 2, 4, 5  
D) 1, 4, 2, 5, 3  
E) 4, 5, 2, 1, 3  
14. K
ə
ll
ə
 - 
beyin travmalı xə
st
ə
l
ə
r
ə
 
ilk yardım. 
 
A) X
ə
st
əni yanları və
 
ya qarnı üstə
 
uzadırlar, şok ə
leyhin
ə
 t
ə
dbirl
ər görülür, xə
r
ə
kl
ə
 
x
ə
st
əxanaya aparılır. 
 
B) X
ə
st
ə
 
arxası üstə
 
uzadılır, aseptik sarğı qoyulur 
 
C) X
ə
st
ənin başına isidici kompress qoyulur 
 
D) X
ə
st
ənin yarasına təzyiqedici sarğı qoyulur 
 
E) 
Süni tə
n
əffüs verilir, təcili tibbi yardım mə
nt
ə
q
ə
sin
ə
 
aparılır 
 
15
. Çə
n
ə
 - 
üz zə
d
ə
l
ə
nm
əsi vaxtı nə
 
baş verə
 bil
ə
r?  
A) 
Dişlərin qapanması
 
B) 
Başgicə
ll
ə
nm
ə, ürə
kbulanma 
ə
lam
ə
tl
ə
ri  

 
127 
C) 
Üzün assimetriyası, dil qatlanması, boğulma halları ə
m
ə
l
ə
 g
ə
lir 
ə
m
ə
l
ə
 g
ə
lir  
D) B
ə
b
ə
kl
ərin daralması müşahidə
 olunur  
E) 
Qulaqlarda küy ə
m
ə
l
ə
 g
ə
lir  
16. 
Onurğa sümüyü zə
d
ə
l
ə
ndikd
ə
 n
ə
 
baş verir? 
 
A) 
Qan dövranı pozulur
 
B) 
Başgicə
ll
ə
nm
ə, üə
rkbulanma olur  
C) 
Onurğa beyni zə
d
ə
l
ə
nir, 
ətraflarda iflic baş verir 
 
D) H
ə
r
ə
k
ə
tl
ə
r m
əhdudlaşır 
 
E) 
Ə
z
ə
l
ə
 z
əifliyi baş verir 
 
17. F
ə
q
ə
r
ə
 
sütunu 
- 
onurğa beyin travmalarına hansılar aiddir? 
 
1 - 
Onurğa beyin silkə
l
ə
nm
ə
si  
2 - 
Onurğa beyin dartılması 
 
3 - 
Onurğa beyin ə
zilm
ə
si  
4 - 
Onurğa beyin sıxılması 
 
5 - 
Onurğa beyninə
 
qan sızması 
 
A) 1, 2, 4 
B) 1, 2, 3  
C) 1, 4, 5  
D) 1, 3, 5  
E) 1, 3, 4  
18
. Onurğa beyin zə
d
ə
l
ə
nm
ə
si n
ə
 il
ə
 n
ə
tic
ə
l
ənir? Ardıcıllığı gözlə
yin:  
1 - 
Ətraflarda hissiiyatın pozğunluğu, iflic 
 
2 - 
Beyin toxumasında qansızmaların ə
m
ə
l
ə
 g
ə
lm
ə
si  
3 - 
Çanaq üzvlə
rinin f
ə
aliyy
ətinin pozulması 
 
4 - 
Qan dövranının pozulması 
 
5 - H
ə
r
ə
k
ə
tl
ə
rin m
əhdudlaşması 
 
A) 1, 3, 4, 5, 2 
B) 1, 4, 2, 5, 3  

 
128 
C) 3, 5, 1, 4, 2  
D) 1, 4, 3, 5, 2  
E) 3, 5, 2, 4, 1  
19. Boyun z
ə
d
ə
l
ə
nm
əsi zamanı baş verən ağırlaşmalar hansılardır? 
 
A) 
Baş beynin zə
d
ə
l
ə
nm
ə
si, 
B) 
Ağ ciyə
rl
ərin iltihabı 
 
C) H
ə
r
ə
k
ə
tl
ə
rin m
əhdudlaşdırılması 
 
D) 
Hava emboliyası, 
t
ə
n
əffüz və
 
ürə
k f
ə
aliyy
ətinin dayanması 
qanaxma  
E) 
Onurğa beynin təzyiqin qalxması 
 
20
. Qarının qapalı zə
d
ə
l
ə
nm
ə
l
ə
rin
ə
 
hansılar aiddir? 
 
A) 
Qarının açıq yaralanmaları
 
B) 
Qarının deşilən yaralanmaları 
 
C) M
ə
d
ə
 v
ə
 
bağırsaq pozulmaları 
 
D) 
Qarın divarının və
 
qarın üzvlə
rinin z
ə
d
ə
l
ə
nm
ə
l
ə
ri  
E) 
Qarının kə
sil
ən yaralanmaları 
 
21
. Qarının qapalı zə
d
ə
l
ə
nm
ə
l
əri zamanı ilk yardım tə
dbirl
əri hansılardır? Ardıcıllığı 
gözlə
yin:  
1 - 
Şoka qarşı tə
dbirl
ər görülür 
 
2 - X
ə
st
əxanaya çatdırılır 
 
3 - 
Qarın nahiyyə
sin
ə
 buz v
ə
 soyuq kompres qoyulur  
4 - 
Üfüqi və
ziyy
ə
td
ə
 
uzadılır 
 
5 - X
ə
st
ə
y
ə
 
qan köçürülür 
 
A) 1, 4, 3, 2, 5  
B) 1, 2, 5, 4, 3  
C) 5, 4, 2, 1, 3  
D) 4, 1, 2, 5, 3  
E) 3, 4, 1, 2, 5  
22
. Qarının açıq zə
d
ə
l
ə
nm
ə
sind
ə
 n
ə
 
baş verə
 bil
ə
r?  
1 - 
Daxili orqanların bütövlüyü 
pozulur  

 
129 
2 - Daxili qanaxma, peritonit 
ə
m
ə
l
ə
 g
ə
lir  
3 - T
ə
ng
ə
n
ə
f
əslik, boğulma olur 
 
4 - 
Ağrı, şok müşahidə
 edilir  
5 - H
ə
r
ə
k
ə
tl
ərin oyanıqlığı olur 
 
A) 1, 4, 5 
B) 1, 3, 4  
C) 2, 3, 5  
D) 1, 2, 4  
E) 3, 4, 5  
23
. Çanağın zə
d
ə
l
ə
nm
ə
l
əri zamanı nə
 
müşahidə
 edilir?  
A) Z
ə
iflik 
ə
m
ə
l
ə
 g
ə
lir 
B) 
Qan dövranı pozulur 
 
C) 
Aşağı ətraflarda hissiyat artır 
 
D) 
Geniş qansızmalar olur 
 
E) 
Çanaq sümüyünün sınığı, çanaq üzvlə
rinin z
ə
d
ə
l
ə
nm
ə
si.  
24
. Çanaq sümüklərinin sınıqları zamanı ilk yardım tə
dbirl
əri hansılardır? Ardıcıllığı 
gözlə
yin:  
1 - 
Şoka qarşı tə
dbirl
ər görülür 
 
2 - 
Ayaqları çanaq 
- 
bud oynaqlarında əyib azacıq aralayırlar 
 
3 - Sidik kis
ə
si kateterizasiya edilir  
4 - X
ə
st
ə
 b
ə
rk x
ə
r
ə
kd
ə
 v
ə
 
ya taxta üzə
rin
ə
 
uzadılır 
 
5 - Antibiotikl
ə
r v
ə
 
tetanusa qarşı zə
rdab vurulur.  
A) 1, 4, 2, 3, 5  
B) 1, 2, 4, 3, 5  
C) 2, 3, 5, 4, 1  
D) 3, 5, 1, 2, 4  
E) 4, 3, 2, 1, 5  
25
. Böyrə
k z
ə
d
ə
l
ə
nm
ə
sind
ə
 
meydana çıxan ümumi ə
lam
ə
tl
ər hansılardır? 
 
1 - 
Ağrı şoku, kollaps 
 

 
130 
2 - 
Boğulma 
 
3 - Arterial t
əzyiqin qalxması 
 
4 - 
Qan azlığı, halsızlıq 
 
5 - 
Böyrə
kl
ə
r nahiyy
ə
sind
ə
 
ağrı olur 
 
A) 2, 4, 5 
B) 1, 3, 5  
C) 1, 5, 4  
D) 1, 2, 4  
E) 1, 2, 5  
26
. Böyrə
kl
ərin açıq zə
d
ə
l
ə
nm
ə
sind
ə
 n
ə
 
baş verir? Ardıcıllığı gözlə
yin:  
1 - 
Qanlı sidik ifrazı 
 
2 - 
Yaradan qanın axması 
 
3 - X
ə
st
ə
nin v
ə
ziyy
ətinin ağırlaşması şok 
 
4 - 
Sidik ifrazının pozulması 
 
5 - Yara nahiyy
ə
sind
ə
 
ağrı 
 
A) 4, 1, 2, 5, 3 
B) 1, 2, 5, 4, 3  
C) 2, 3, 5, 1, 4  
D) 1, 5, 4, 2, 3  
E) 3, 2, 1, 5, 4  
##num=17//level=1// sumtest=15 //name=Fövqəladə hallarda mülki müdafiənin rolu 
və vəzifələri. // 
 
1. 
Mülki Müdafiə
 
haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunu təsdiq edilmişdir
.  
1 - 18 aprel 1998 - ci ild
ə
  
2 - 31 iyul 1992  
3 - 3 avqust 1961  
4 - 29 dekabr 2006  
5 - 19 aprel 2010  

 
131 
A) 5 
B) 1  
C) 4  
D) 2  
E) 3  
2. 
Mülki müdafiə
 
qüvvə
l
ə
rinin 
əsasını hansı də
st
ə
l
ə
r t
əşkil edir
?  
1 - h
ə
rbil
əşməmiş də
st
ə
l
ə
r  
2 - 
mülki müdafiənin ümumi mə
qs
ə
dli d
ə
st
ə
l
ə
ri  
3 - 
mülki müdafiə
nin obyekt d
ə
st
ə
l
ə
ri  
4 - 
mülki müdafiənin müə
ssis
ə
l
ə
ri  
5 - 
yanğın söndürə
n manqalar  
A) 5 
B) 4 
C) 3 
D) 1 
E) 2  
3. 
Mülki müdafiə
 
hansı tə
dbirl
ə
r sistemidir?  
1 - 
ə
halinin v
ə
 
ə
razinin t
əhlükə
sizliyinin t
ə
min edilm
ə
si m
ə
qs
ə
dil
ə
 h
əyata keçirilə
n 
t
ə
dbirl
ə
r sistemidir  
2 - t
ə
hsilin s
ə
viyy
əsinin yüksə
ldilm
ə
sin
ə
 
yönəldilmiş tə
dbirl
ə
r sistemidir  
3 - 
əhalinin sağlamlığının keşiyində
 duran t
ə
dbirl
ə
r sistemidir  
4 - 
ə
traf v
ə
 
mühit ə
halinin h
ə
yat f
ə
aliyy
ətinin pozulmasına sə
b
ə
b olan v
ə
ziyy
ə
tdir  
5 - 
ə
halinin maarifl
ə
ndirilm
ə
sin
ə
 xidm
ə
t ed
ə
n t
ə
dbirl
ə
r sistemidir  
A) 4 
B) 3  
C) 2 
D) 5 
E) 1  
4. Radiasiya v
ə
 
kimyadan mühafizə
 xidm
ə
tinin 
ə
sas v
ə
zif
ə
sin
ə
 aiddir:  

 
132 
1 - su m
ə
nb
ə
l
ə
rinin, yem
əkxanaların ərzaq anbarlarının radioaktiv və
 z
ə
h
ə
rl
ə
yici 
madd
ə
l
ə
rd
ən mühafizə
 edir  
2 - 
yanğınların söndürülməsi üçün hər cür tədbir görür
  
3 - 
sığınacaqların hazır olmasını tə
min edir  
4 - z
ə
d
ə
l
ənmiş adamlara ilk tibbi yardım
 
göstə
rir  
5 - 
Çaxnaşmaların qarşısını alır
  
A) 4 
B) 5  
C) 1  
D) 2  
E) 3  
5. Ali m
ə
kt
əbin mülki müdafiə
 r
əisi kim sayılır
?  
1 
–
 ali m
ə
kt
ə
bin rektoru  
2 
–
 t
ə
l
ə
b
ə
 g
ə
ncl
ə
r t
əşkilatının sə
dri  
3 
–
 
xüsusi şöbə
nin r
ə
isi  
4 
–
 
mülki müdafiə
 
kafedrasının müdiri
  
5 
–
 prorektorlar  
A) 2 
B) 4 
C) 5 
D) 3 
E) 1  
6. 
Nüvə
 (atom) 
silahını Amerika hərbiçilə
ri ilk d
ə
f
ə
 
harada işlətmişlə
r?  
1 - Xirosimada  
2 - Suriyada  
3 - 
Əfqanıstanda
  
4 - Naqasakid
ə
  
5 - 
İraqda
  
A) 2, 3 

 
133 
B) 1, 4 
C) 3, 5  
D) 2, 5  
E) 2, 4  
7. 
Mülki müdafiə
nin 
əsas başlıca və
zif
ə
l
ə
rin
ə
 aiddir:  
1 - 
Əhalinin nüvə
, kimy
ə
vi silahlarla v
ə
 bakterioloji vasit
ə
l
ə
rl
ə
 z
ə
d
ə
l
ə
nm
ə
sinin 
qarşısını almaq
  
2 - 
Tibb müə
ssis
ə
l
ə
ri yaratmaq  
3 - F
ərdi mühafizə
 vasit
ə
l
ə
rind
ə
n istifad
ə
 etm
ə
k  
4 - Xalq t
ə
ss
ərüfatı obyektlərinin işinə
 r
ə
hb
ə
rlik etm
ə
k  
5 - 
Əhalini mühafizə
 
qurğularında daldalanmasını tə
min etm
ə
k  
A) 2, 3, 4 
B) 2, 4, 5  
C) 1, 2, 4  
D) 1, 3, 5  
E) 3, 4, 5  
8. Az
ərbaycan Respublikasının Mülki müdafiə
nin m
ə
qs
ədi aşağıdakılardır:
  
1 - 
Fövqə
lad
ə
 
Halların qarşısının alınması mə
qs
ə
di il
ə
 profilaktik t
ə
dbirl
ə
rin h
ə
yata 
keçirilmə
si  
2 - 
Ə
haliy
ə
 
tibbi mühafizə
 
qaydalarının öyrə
dilm
ə
si, d
ə
rman madd
ə
l
ə
ril
ə
 t
ə
min 
edilm
ə
si  
3 - 
Fövqə
lad
ə
 
hallar zamanı mümkün olan ziyan və
 itkil
ə
rin h
əcminin azadılması
  
4 - 
Fövqə
lad
ə
 hallar v
ə
 
onların nə
tic
ə
l
ərinin aradan qaldırılması
  
5 - 
Əhali arasında kütlə
vi yoluxucu x
ə
st
ə
likl
ərin yayılmasının qarşısının alınması
  
A) 1, 2, 3 
B) 1, 3, 5  
C) 3, 4, 5  
D) 1, 3, 4  
E) 2, 3, 5  

 
134 
9. 
“Mülki müdafiənin yaradılması
, veril
ə
n 
ə
sasnam
ə
 v
ə
 
qanunları xronoloji 
ardıcıllıqla yazın:
  
1 - 1918  
2 - 1932  
3 - 1992  
4 - 1961  
5 - 1998  
6 - 2000  
A) 2, 4, 3, 5  
B) 1, 6, 3, 2  
C) 2, 4, 3, 6  
D) 2, 3, 4, 1  
E) 1, 4, 2, 3,  
10. F
ərdi aptekçənin bölmə
l
ə
rind
ə
 olan madd
ə
l
əri ardıcıllıqla yazın:
  
1 - 
FÜZ
 - l
ə
r
ə
 
qarşı antidot
  
2 - Qusma v
ə
 
qıcolma ə
leyhin
ə
 etaperazin  
3 - Antibakterial - sulfadimetoksin  
4 - 
Şüalanmaya qarşı
 - sistamin  
5 - Antibakterial - tetrasiklin  
6 - 
Şüalanmaya qarşı –
 kalium - yod  
7 - 
Ağrıkəsici şpris –
 tubik  
A) 3, 4, 1, 2, 7, 5, 6 
B) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7  
C) 5, 4, 3, 2, 7, 6, 1  
D) 3, 4, 5, 1, 2, 6, 7  
E) 7, 1, 3, 4, 5, 6, 2  
11. 
Mülki müdafiə
nin t
əşkiledilmə
 prinsipl
ə
rin
ə
 aiddir. 
Uyğunluğu tapın:
  
1 - 
daimi hazırlıq prinsipi
  
2 - d
ə
rhal x
ə
b
ərdarlıq prinsipi
  

 
135 
3 - 
qarşılıqlı ə
laq
ə
 prinsipi  
a - 
mülki müdafiə
 
qü
vv
ə
l
ə
ri il
ə
 
dövlət orqanlarının sıx və
 
uzlaşdırılmış fə
aliyy
ə
ti  
b - 
fövqə
lad
ə
 hallar bar
ə
d
ə
 
ə
haliy
ə
 d
ə
rhal x
ə
b
ərdarlıq edilmə
si  
c - 
mülki müdafiə
 
sistemi fövqə
lad
ə
 
hallar zamanı də
rhal v
ə
 s
ə
m
ə
r
ə
li f
ə
aliyy
ə
t
ə
 
hazır 
olması
  
A) 1 - b ; 2 - c; 3 - a 
B) 1 - b ; 2 - a; 3 - c 
C) 1 - a ; 2 - b; 3 - c  
D) 1 - c ; 2 - b; 3 - a  
E) 1 - c ; 2 - a; 3 - b  
12. Elm v
ə
 
texnikanın müasir inkişafı sə
viyy
ə
sind
ə
 
kütləvi qırğın silahlarının yeni 
növləri hansılardır
? 
Uyğunluğu tapın:
  
1 - Geofiziki silah  
2 - 
Şüa silahı
  
3 - N
eytron silahı
  
a - 
Ə
sas z
ə
h
ə
rl
ə
yici t
əsiri neytronlar selinin nüfuzedici tə
sirind
ə
n ibar
ə
tdir  
b - 
Çox yüksək enerjili işıq şüasından ibarə
tdir  
c - 
ətraf mühitə
 q
ə
sd
ən dağıdıcı təsir göstə
rm
ək üçün istifadə
 olunur  
A) 1 - b, 2 - a, 3 - c 
B) 1 - c, 2 - b, 3 - a  
C) 1 - c, 2 - a, 3 - b  
D) 1 - c, 2 - b, 3 - a  
E) 1 - b, 2 - c, 3 - a  
13. 
Mülki müdafiə
nin 
ə
sas prinsipl
ə
rin
ə
 
aiddir: Uygunluğu tapın:
  
1 - 
ə
razi prinsipi  
2 - f
ə
rqli v
ə
 
kompleks yanaşma prinsipi
  
3 - 
kütlə
vilik v
ə
 m
ə
cburilik prinsipi  
a - MM t
ə
dbirl
ərinin Respublikanın bütün ə
halisini 
ə
hat
ə
 etm
ə
si v
ə
 m
ə
cburi xarakter 
daşıması
  

 
136 
b - MM t
ə
dbirl
ə
rinin Az
ərbaycan Respublikasının bütün ə
razisini 
ə
hat
ə
 etm
ə
si  
c - MM t
ə
dbirl
ərinin ayrı
 - 
ayrı bölgə
l
ə
rin, 
şə
h
ə
rl
ə
rin strateji, iqtisadi v
ə
 s. 
xüsusiyyə
tl
ə
rini n
ə
z
ə
r
ə
 
almaqla planlaşdırılması və
 
ə
laq
ə
l
əndirilmiş şə
kild
ə
 h
ə
yata 
keçirilmə
si  
A) 1 - b; 2 - a; 3 - c 
B) 1 - c; 2 - b; 3 - a 
C) 1 - a; 2 - c; 3 - b 
D) 1 - a; 2 - b; 3 - c 
E) 1 - b; 2 - c; 3 - a  
14. 
Mülki müdafiə
nin 
ə
sas xidm
ət növlə
rin
ə
 aiddir. 
Uyğunluğu tapın:
  
1 
–
 tibb xidm
ə
ti  
2 
–
 radiasiya v
ə
 
kimyadan mühafizə
 xidm
ə
ti  
3 
–
 
ictimai asayişin mühafizə
 xidm
ə
ti  
a - su m
ə
nb
ə
l
ə
rin, yem
əkxanaların
, 
ərzaq mallarının
, 
anbarların radioaktiv maddə
l
ə
r 
v
ə
 z
ə
h
ə
rli madd
ə
l
ə
rl
ə
 
mühafizə
 t
ə
dbirl
əri görür
  
b - 
müalicə
 - profilaktika, epidemiya 
ə
leyhin
ə
 t
ə
dbirl
ə
ri h
əyata keçirir
, z
ə
d
ə
l
ənmiş 
şə
xsl
ə
r
ə
 
ilk tibbi yardım göstə
rir  
c - 
dövlə
t, 
ictimai mülkiyyə
ti, v
ə
t
əndaşların şə
xsi 
əmlakını qoruyur
, 
çaxnaşmanın 
qarşısını alır
.  
A) 1 - c; 2 - b; 3 - a 
B) 1 - a; 2 - c; 3 - b 
C) 1 - b; 2 - a; 3 - c  
D) 1 - a; 2 - b; 3 - c  
E) 1 - c; 2 - a; 3 - b  
15. 
Mülki müdafiə
nin t
əşkiledilmə
 prinsipl
ə
rin
ə
 
aiddir: Uyğunluğu tapın:
  
1 
–
 
daimi hazırlıq prinsipi
  
2 
–
 
qarşılıqlı ə
laq
ə
 prinsipi  
3 
–
 d
ə
rhal x
ə
b
ərdarlıq prinsipi
  
a - 
baş verə
 bil
ə
c
ə
k v
ə
 
ya baş vermiş
 
fövqə
lad
ə
 
hallar haqqında ə
haliy
ə
 d
ə
rhal 
m
ə
lumat verm
ə
k  

 
137 
b - 
mülki müdafiə
nin t
ə
min edilm
ə
sind
ə
 
iştirak edən dövlət orqanlarının və
 
mülki 
müdafiə
 
qüvvə
l
ərinin sıx və
 
uzlaşdırılmış fə
aliyy
ət göstə
rm
ə
si  
c - 
mülki müdafiə
 
sistemi fövqə
lad
ə
 
hallar zamanı də
rhal v
ə
 s
ə
m
ə
r
ə
li f
ə
aliyy
ə
t
ə
 
başlamağa hazır və
ziyy
ə
td
ə
 
olması
  
A) 1 - c; 2 - a; 3 - b 
B) 1 - b; 2 - c; 3 - a 
C) 1 - a; 2 - c; 3 - b 
D) 1 - c; 2 - b; 3 - a  
E) 1 - b; 2 - a; 3 - c  
##num=18//level=1// sumtest=15 //name=Fövqəladə halların təsnifatı, sülh dövründə 
yaranmış fövqəladə hallar. // 
 
1. 
Fövqə
lad
ə
 hadis
ə
 n
ə
dir?  
1 - Insan t
ə
l
əfatına
, insan s
ə
hh
ə
tin
ə
 v
ə
 
ətraf mühitə
, h
əyat şəraitinin pozulmasına 
s
ə
b
ə
b ola bil
ə
c
ə
k v
ə
ziyy
ə
tdir  
2 - 
ə
halinin v
ə
 
ə
razinin t
əhlükə
sizliyini t
ə
min etm
ə
k m
ə
qs
ə
dil
ə
 h
əyata keçirilə
n 
t
ə
dbirl
ə
r sistemidir  
3 - 
insanların sağlamlığının keşiyində
 duran t
ə
dbirl
ə
r sistemidir  
4 - Radioaktiv z
ə
h
ə
rl
ə
nm
ə
 
zonalarında əhalinin mühafizə
 rejimidir  
5 - 
Fövqə
lad
ə
 
şə
raitd
ə
 
köçürülmə
 t
ə
dbirl
ə
rinin t
əşkili sistemidir
  
A) 1  
B) 3 
C) 2 
D) 4 
E) 5  
2. Regional hadis
ə
l
ə
rin 
ə
hat
ə
 dair
ə
sin
ə
 aiddir:  
1 - 
bir neçə
 s
ə
naye v
ə
 ya k
ə
nd t
ə
s
ərrüfatı rayonlarını
, 
bütünlüklə
 
şə
h
ə
ri onun 
ətrafını 
ə
hat
ə
 edir  
2 - 
respublikanın bütün ə
razisini 
ə
hat
ə
 edir   
3 - ancaq 
yaşayış mə
nt
ə
q
ə
sinin, t
ə
kc
ə
 bir 
şə
h
ə
ri v
ə
 ya k
ə
nd t
ə
s
ərrüfatı 
müə
ssis
ə
l
ə
rinin 
ə
razisind
ə
 
özünü göstə
rir  
4 - s
ə
naye obyektl
ə
rind
ə
 m
əhdudlaşır
  

 
138 
5 - 
iş yerində
n, 
iş sahə
sind
ə
n m
ə
nzild
ə
n k
ənara yayılmır
  
A) 3 
B) 5 
C) 1 
D) 4 
E) 2  
3. AES - d
ə
 radioaktiv madd
ə
l
ərin yayılması ilə
 
baş verə
n q
ə
z
alar zamanı ə
sas 
mühafizə
 
üsulu hansıdır
?  
1 - Stansiyadan 30 km - lik radiusda 
əhalinin köçürülmə
si  
2 - Ming
əçevir
, 
Şə
mkir v
ə
 
Ceyranbatan su anbarlarından 10 km mə
saf
ə
d
ə
 
ə
halinin 
köçürülmə
si  
3 - 
Güclü tə
sirli ZM - l
ə
 z
ə
h
ə
rl
ə
nm
ə
 
zonalarından (Sumqayıt və
 s. ) 
ə
halinin 
köçürülmə
si  
4 - Sel v
ə
 
sürüşmə
 t
əhlükə
si olduqda adamlarla birlikd
ə
 maddi s
ə
rv
ə
tl
ə
rin 
heyvanların çıxarılması
  
5 - 
Adamların mə
nzill
ə
rini t
ə
rk ed
ə
r
ək açıq meydançalara
, 
çıxmağa çalışması
  
A) 2 
B) 3  
C) 4  
D) 5  
E) 1 
4. X
ə
z
ə
r d
ə
nizinin s
ə
viyy
ə
sinin 1, 5 m - d
ən çox qalxması hansı təhlükə
 
törə
d
ə
 bil
ə
r?  
1 - 
Bakı və
 
Sumqayıtın 1 çox yaşayış mə
nt
ə
q
ə
l
ə
ri, 
müə
ssis
ə
l
əri su altında qala bilə
r  
2 - X
ə
z
ə
r d
ə
nizind
ə
 sunami ola bil
ə
r  
3 - 
Dağlıq rayonlarda selə
 s
ə
b
ə
b ola bil
ə
r  
4 - 
Bakı şə
h
ə
rind
ə
 
ə
kin sah
ə
l
ərini yararsız hala salar
  
5 - Z
ə
lz
ə
l
ə
 t
əhlükə
si yarana bil
ə
r  
A) 4 
B) 3 
C) 1 

 
139 
D) 2 
E) 5  
5. 
Respublikamızın ərazisi vaxtaşırı olaraq hansı tə
bii f
ə
lak
ə
tl
ə
r
ə
 m
əruz qalır
?  
1 - sel  
2 - 
daşqın
  
3 - 
sürüşmə
 v
ə
 
üçqunlar
  
4 - n
ə
qliyyat q
əzaları
  
5 - 
yanğın 
v
ə