467. 90 – yillarda Abdulla Oripovning qaysi to’plamlari e’lon qilindi?
90-yillarda Abdulla Oripovning “Sen bahorni sog’inmadingmi”, “Qush tili”
(1991), “Munojot. Saylanma”, “Haj daftari” (1992), “Hikmat sadolari” (1993),
”Dunyo” (1995), “Ibodat”, “Saylanma”, “Sohibqiron” (1996), “Savob” (1997),
“Bedorlik” (1999) kabi o’ndan ortiq she’riy to’plamlari e’lon qilindi.
Bu davrga kelib shoir ijodida falsafiy ohanglar kuchaydi. 90-yillar avvalida
vujudga kelgan imkoniyatlar, mustaqillik, dindagi hurfikrlilikning qaytishi shoir
ilhom buloqlarining ko’zini ochdi.
468. Abdulla Oripovning “Sohibqiron” she’riy dramasida qanday mavzu
qalamga olingan?
Abdulla Oripovning “Sohibqiron” she’riy dramasida sho’rolar hokimiyati dav-
rida qatag’on etilgan shavkatli Temur obrazi katta iftixor bilan qalamga olingan.
Asarda bobomiz Amir Temur obrazi yaratilib, uning mamlakat va xalq tarixida
tutgan o’rni badiiy ravishda ko’rsatib berilgan.Dostonda asosiy e’tibor bosh qahra-
monning hayot va inson haqidagi o’y-xayollari, fikr-mushohadalari, g’azabu mehri
aks ettirilgan.
Abdulla Oripov asarda Amir Temur obrazini ideallashtirmagan. Uning podshoh
sifatidagi xato ishlarini, dunyoqarashidagi ziddiyatlarni, qismatidagi fojiali jihatlar-
ni ham ochiq ko’rsatgan. Amir Temur asar oxirida umr bo’yi qilgan savobu gunoh-
larini kuyinib eslaydi va sarhisob etadi:
Tinsiz jangu jadal bilan o’tdi hayotim,
Balki qancha umrlarga zomin bo’lganman.
Oxiratda etagimdan tutmasmi ular?
469. Abdulla Oripovning “Sohibqiron” she’riy dramasida Turkistonning
qaysi mashhur va aziz avliyosi obrazi yaratilgan?
“Sohibqiron” she’riy dramasida Turkistonning mashhur va aziz avliyosi va
shoiri Ahmad Yassaviy obrazi ham yaratilgan. Ahmad Yassaviy buyuk mutafakkir
sifatida cheksiz ixlos va hurmat bilan tasvirlangan. Amir Temur Xitoyga yurish
qilishdan oldin Turkistonga borib alloma maqbarasini ziyorat qiladi, ulug’ avliyo-
dan oq fotiha olmoqchi bo’ladi. Asarda bu voqea g’oyat ta’sirli va dramatizmga
boy qilib aks ettirilgan. Dramaturg bu sahnada qabrda yotgan Yassaviy hazratlari
ruhini jonlantirib, uni Amir Temur bilan muloqot qildiradi. Muloqotda Ahmad
Yassaviy sohibqiron savollariga javoban:
Niyat qancha jozibali bo’lsa ham, Temur,
Qilich bilan murod hosil bo’lmog’i gumon, –
deydi.
|
