Toshkent davlat texnika universiteti

2.3. Amaliy mashg‘ulotlari bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiflar 
1. Yarimo‘tkazgichli asboblar parametrlarini hisoblash 
2. Tranzistor asosidagi bir kaskadli kuchaytirgich parametrlarini o‘rganish 
Amaliy 
mashg‘ulotlar multimedia qurulmalari bilan jihozlangan 
auditoriyada bir akademik guruhga bir o‘qituvchi tomonidan o‘tkazilishi lozim. 
Mashg‘ulotlar faol va interfaktiv usullar yordamida o‘tilishi, mos ravishda 
munosib pedagogik va axborot texnologiyalar qo‘llanilishi maqsadga muvofiq. 
2.4. 
Laboratoriya ishlari bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar 
1. Yarimo‘tkazgich asboblar xarakteristikasini tekshirish (diod, BT, PT). 
2. Kollektor–baza bog‘lanishli o‘z-o‘zidan tebranuvchi multivibrator sxemasini 
o‘rganish. 
2.5. Kurs ishi (loyihasi) bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar 
O‘quv rejada kurs ishi (loyiha) kiritilmagan 
2.6. Mustaqil ta’lim va mustaqil ishlar 
Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etiladigan mavzular:
1. Taqiqlangan soha. Yarimo‘tkazgichlarda o‘tkazuvchanlik turi.
2. Yarimo‘tkazgichlarda kirishmali o‘tkazuvchanlik, yarimo‘tkazgichlarning 
zona diagrammasida energetik sathlar, elektron va kovaklar.
3. P-n-o‘tish. p-n-o‘tishni hosil bo‘lishi. p-n-o‘tishning energetik zona 
diagrammasi. Issiqlik muvozanat holati. p-n-o‘tishni to‘g‘ri va teskari ulanish. p-n- 
volt amper tavsifi.
4. Yarimo‘tkazgichli diodlar, turlari, shartli belgilanishi, VAT. 

---

4 
5. Shottki diodi, ishlash prinsipi, qo‘llanilishi. 
6. Teshilish turlari. 
7. Faol ishlash rejimi uchun ideal tranzistor toklari. Ishlash rejimlari. Volt-
amper tavsifi. Bipolyar tranzistor parametrlarining ishlash rejimi va haroratga 
bog‘liqligi.
8. Emitter o‘tish qarshiligining haroratga bog‘liqligi. Kollektor o‘tish 
qarshiligining haroratga bog‘liqligi.
9. Teskari bog‘lanish koeffisiyentining haroratga bog‘liqligi.
10. Ikkilamchi teshilish. Kollektor-baza va kollektor-emitter teshilish 
kuchlanishi. Tranzistorlarning baza va emitterli berkitilishi.
11. Dreyf va Geteroo‘tish asosidagi tranzistorlar. 
12. MOYA maydonli tranzistor. Tuzilishi. Tavsifi: chiziqli va to‘yinish sohasi. 
Ostona osti sohasi. MOYA-tranzistorlarning turlari. Ostonaviy kuchlanishni 
boshqarish.
13. Katta quvvatli MOYA tranzistorlar. Katta quvvatli maydonli 
tranzistorlarning konstruksiyalari. 
14. Zatvori izolyasiya qilingan bipolyar tranzistor. 
15. Tiristorni ochilishi va berkilishi. dI/dt va dU/dt muammolar.Tiristor turlari.
16. Dinistor, triod tiristor, fototiristor, simmistor. Konstruksiya. Parametrы. Volt 
amper tavsifi. 
17. Grafik analitik usul bilan kaskadni ishlashini tahlil qilish. 
18. Tok kuchaytirgichi. O‘zgarmas tok kuchaytirgichining amplituda-
chastotaviy tavsifi. O‘zgarmas tok kuchaytirgichida kaskadlar orasidagi bog‘lanish. 
19. Sinusoidal tebranish generatori. Sinusoidal tebranish generatorining 
strukturaviy sxemasi.
20. Transformatorli teskari bog‘lanishga ega bo‘lgan generator sxemasi. Uning 
ishlashi.
21. Operasion kuchaytirgichda tayyorlangan sinusoidal tebranish generatori. 
22. Differensiallovchi zanjir to‘g‘risida tushuncha.
23. Integrallovchi zanjir to‘g‘risida tushuncha. To‘g‘ri burchakli impuls ta’sirida 
integrallovchi zanjirda ro‘y beradigan hodisalar.
24. Cheklagichlar. Signallarning amplitudasining cheklovchilari. Cheklovchilar 
turlari, asosiy parametrlari. Diodli cheklovchilar.
25. Bipolyar tranzistor. Bipolyar tranzistor asosidagi cheklagichlarning sxemasi 
va ishlash prinsipi.
26. OK asosidagi cheklagichlarning sxemasi va ishlash prinsipi. 
27. Kutuvchi multivibratorlar.Chiqish impulsi shakliga ta’sir ko‘rsatuvchi 
faktorlar. Chiqish impulsi shaklini yaxshilash yo‘llari. 
28. Faol yuklamaga ishlaydigan bir fazali bitta yarimdavrli to‘g‘rilagichni 
ishlashini taxlili.
29. Faol yuklamaga ishlaydigan bir fazali ikki yarimdavrli to‘g‘rilagichni 
ishlashini taxlili. Ko‘prik sxemasining afzalliklari va kamchiliklari.
30. O‘zgarmas kuchlanishi va o‘zgarmas tok stabilizatorlari. O‘zgarmas 
kuchlanishi va o‘zgarmas tok stabilizatorlari xaqida tushinchalar. 

---

5 
31. Kuchlanish 
va 
tokning 
kompensasion 
stabilizatorlari. 
Tranzistorli 
kompensasion kuchlanish stabilizatorlari va ularni ishlash prinsipi.
32. Tranzistorli kompensasion kuchlanish stabilizatorlarining turlari. Kuchlanish 
stabilizatorlarini (parametrik, kompensasion) stabilizasiyalash koeffisiyentlarini 
oshirish usullari. 
33. Rostlashni amalga oshirishning yo‘llari. Pasaytiruvchi rostlagichlar. 
Pasaytiruvchi rostlagichlarning sxemasi. Ularning ishlashi tamoyili. Parametr va 
tavsiflari. Ko‘taruvchichi rostlagichlar. Ko‘taruvchi rostlagichlarning sxemasi. 
Ularning ishlashi tamoyili.
34. Galvanik ajratishli kuchlanish o‘zgartirgichlari.  
35.  Ikki 
taktli kuchlanish o‘zgartirgichlari. Ikki taktli kuchlanish 
o‘zgartirgichlarning sxemasi. Ularning ishlashi tamoyili. Parametr va tavsiflari.
36. Integral mikrosxemada elementlarni tayyorlash. 
37. Maydonli tranzistorda tayyorlangan kuchaytirgich. 
38. Quvvat kuchaytirish kaskadlari. 
39. Tanlovchi kuchaytirgichlar. 
40. Bipolyar va maydonli tranzistorda tayyorlangan kalitlar. 
41. Yarimo‘tkazgichli kalitlarni himoya qilish usullari va sxemalari. 
42. NE555 taymer va uning qo‘llanilishi 
43. Raqamli qurilmalar element bazasi. 
44. Ixchamlashtirish usullari. Karno kartasi. 
45. Deshifrator. Shifrator. 
46. Multipleksor va demultipleksor. 
47. Registrlar. 
48. Hisoblagichlar. 
49. Impuls kengligi bo‘yicha modulyasiya 
50. Uchfazali boshqarilmaydigan va boshqariladigan to‘g‘rilagich. 
51. Quvvat koeffisiyentining faol korrektorlari. 
52. Ikki taktli kuchlanish o‘zgartirgichlari 
53. Rezonansli invertorlar