Microsoft Word автонинг умумий тузилиши lotin охири doc

Kengayish yoki ish yo‘li takti, ikkala klapanning yopiq xolatida 
tirsakli valning 360 dan 540° gacha burilishida amalga oshadi. Ishchi 
aralashmaning alangalanishi natijasida silindrdagi harorat va bosim tez 
ko‘tariladi. Gazlarning maksimal harorati esa benzinli dvigatellarda 
2200...2500°S ga, dizellarda 1600...1900°S ga yetadi (14v rasm). 

---

 22
14-rasm. To‘rt taktli sikl: a-kiritish; b-siqish; v-ish yo‘li; g-chiqarish. 
KIRITISH 
KLAPANI 
OCHIQ 
CHIQARISH 
KLAPANI 
YOPIQ 
Kiritish quvuri 
orqali yonuvchi 
aralashma 
kiritiladi 
Porshen pastga 
harakatlanadi 
Porshen 
IKKALA 
KLAPANI 
YOPIQ 
Porshen yuqoriga 
harakat qilib, 
yonuvchi 
aralashmani siqadi. 
IKKALA 
KLAPANI 
YOPIQ 
Yonuvchi 
aralashma 
yonmoqda 
O’t oldirish 
shami 
uchqun 
beradi va 
porshenni 
pastga 
itaradi 
CHIQARISH 
KLAPANI 
OCHIQ 
Chiqindi 
gazlar 
chiqariladi 
Porshen 
yuqoriga 
ko’tariladi va 
chiqindi 
gazlar 
chiqariladi 
YucHN 
PChN 
PChN 
YucHN 
a
g
v
b

---

 23
Chiqarish takti, porshenning PCHN dan YUCHN ga tomon 
harakatlanishi bilan boshlanadi va tirsakli valning 540...720°S gacha 
burilishida davom etadi. Bunda chiqarish klapani ochiq bo‘ladi. Bu takt 
davomida, porshen yuqoriga harakatlanib ishlatilgan gazlarni 
atmosferaga siqib chiqaradi va silindrni tozalaydi. Takt oxirida silindr 
ichida qolgan gazlarning harorati esa 600...950°S ni tashkil etadi (14g 
rasm). 
Ikki taktli dvigatelning ish sikli porshenning ikki yurishida yoki tirsakli 
valning bir marta aylanishi natijasida sodir bo‘ladi. Bunda ham xuddi 
to‘rt taktli dvigatellar kabi ish aralashmasini silindr tashqarisida yoki 
ichida tayyorlanadi. Shunga qarab bu sikl bo‘yicha ishlaydigan 
dvigatellar karburatorli, injektorli yoki dizel bo‘lishi mumkin. Bu 
dvigatellarda ishlatilgan gazlarni tashqariga haydash bilan silindrni 
tozalash uchun yonilg‘i aralashmasi (karburatorli dvigatelda) yoki havo 
oqimidan (dizelda) foydalaniladi. 
Dvigatelning turli silindrlarda bir xil nomli taktlarning 
takrorlanishidagi ketma-ketlik dvigatelning ish tartibi deb ataladi. To‘rt 
silindrli to‘rt taktli dvigatellarning ish tartibi 1-3-4-2 yoki 1-2-4-3 
ketma-ketligida bajarilishi mumkin. 
1-jadval