GÖRKƏMLİ azərbaycan pedaqoqi MİRZƏ cabbar əSGƏrzadə bağÇaban

 

 

PƏRVANƏNIN KITABI  

«PƏRVANƏ NECƏ QIZDIR?»  

 

Br gün durdum Təhrandan,  

Uzaq- uzaq yollardan,  

Hıqqana- ha- hıqqana,  

Gəldim Azərbaycana.  

 

Nələr gördüm mən orda,  

Quşlar oxur şən orda.  

Kəhəlik gülür dağında,  

Bülbül oxur bağında.  

 

Bağlarının çiçəgi,  

Taqçaların bəzəgi.  

Hələ sən bax badama,  

Çiçək gülür adama.  

 

Azərbaycanda hər yer,  

Güldür, çəmən, çiçəkdir.  

Gəldim çıxdım Təbrizə,  

İndi deyim mən sizə.  

 

Gəzə- gəzə ha belə,  

Gəldim Pərvanə gilə.  

Çaldım çaq- çaq qapıya,  

Hey şaqqa- şaq qapıya.  

 

Gördüm ki, bir səs gəldi,  

Soruşdu ki, o kimdi?  

Bu səs nə səs, quş səsi,  

Bülbül səsi, quş səsi.  

 

Bildim ki, Pərvanədi,  

Pərvanə bir danədi.  

Dedim ki, Pərvanə can,  

Əmindi qapı çalan.  

 

Sevinci başdan aşdı,  

Qapını tezcə açdı.  

Eşigə bir qız çıxdı,  

Dedim bəs ulduz çıxd.  

 

Ulduz dəgildi aydı,  

Qaşları bir cüt yaydı.  

Saçları sap sarıdı,  

Dişləri mirvarıdı.  

 

Dodağı ki, qaçardı,  

Elə bil gül açardı.  

Ulduz nədi, ay nədi,  

Qızın alnı aynadı.  

 

Belə gözəl qız olmaz!  

Nə ay nə ulduz olmaz!  

 

 

 

 

 

HEYDƏRDƏR BABANIN DILINCƏ  

«Heydər Babaya Səlam» poemasına nəziyrə  

 

Əleyküməssəlam! Şəhryar ağa,  

Çoxdandı qaçmışdın bizdən uzağa,  

Ayaq basmazıdun bızım qonağa,  

Cavanlıq dövrindən bu çağa diyən,  

Sən heç bizdən belə yad etəməzidin,  

 

Nə oldu ay oğul sən birdən birə?  

Unutduğun eli saldın xatirə!  

Çağlayan sulara, əsən yellərə  

Bu qoca Heydərə eylədin səlam  

Lütfün artıq olsun əleykəssəlam!  

 

Nə qədər dadlıymış sənin bu dilin  

Eşidən kimi bu səsini elin  

Qoca, cavan, uşaq, qız- gəlin  

Səni dinləməyə qaçdılar çölə  

Anam qurban olsun bu şirin dilə.  

 

Fars qızları azdırmışdı əməlin?  

Ki, farscaydı bütün şerin- qəzəlin,  

Heydər baba yurdunda bir gözəlin  

Eşəqinə bir qələm qoymazdın belə!  

Farsıca yazmaqdan doymazdın belə.  

 

Təhran gözəlləri yolun kəc etdi  

Könlünü aparıb səni gic etdi  

De görüm ya fəlk sənlə ləc etdi?  

Döngə varmış, dönüm varmış bilmədin  

Ayrılıq var, ölüm varmış bilmədin,  

 

İndi bizi tazə gəlib tapırsan  

Könlümüzə közlər qoyub yaxırsan  

Həsrət ilə keçənlərə baxırsan  

Görürsən ki, sular axıb gedirmiş  

Doğulan qocalıb, ölüb, itirmiş.  

 

Çoxda vermə, sıxıntı öz könlüna  

Mehribandır hər ata öz oğluna  

Qayıtmışsan indi sən öz yoluna  

Buyurgilən göz üstündə yerin var  

Elin səni sevinc ilə qarşılar.  

 

Səlam elər bütün elimiz sənə  

Bağçamız, bağımız, gülümüz sənə  

Uzun müddət susan dilimiz sənə  

De görək deməli daha nəyin var  

Əfəsüs ki, sən gec dil açdın şəhryar!  

 

Kiçik uşaq təzə sözə gələndə  

Ayrı bir dadlılıq olar dilində  

Ləzzəti var ağlayanda, güləndə  

İndi ki, dil açdın susma, ağla-gül  

Yaman söylə, yaxşı söylə, dağla gül!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«AZƏRI  XƏYYAM» 

 

(kitabdan örnəklər)  

 

Sirri əzəli nə sən bilirsən nə də mən,  

Bu bilməcəyi nə sən oxursan nə də mən,  

Biz pərdənin arxasında söyləşmədəyiz,  

Ta pərdə düşür nə sən qalırsan nə də mən.  

 

Əvvəl mənə iztirar ilə verdi vücud,  

Dirlikdə mənə nə oldu cüz heyərt sud?  

Getədik dəxi ikrah ilə biz anlamadıq,  

Kim böylə gediş- gəlişlə nə imiş məqəsud?  

 

Biz xeyli dolaşdıq bu çölü, şəhri, köyü,  

Gəzdik bütün afaqda illər uzunu,  

Bu yoldan eşitmədik ki, gəldi birısi,  

Hərgiz geri dönmədi gedənlər bu yolu.  

 

Saldı ki, təbayei bu şəklə yaradan,  

Nə üçün yenidən götürdü nəzmi aradan?  

Gər qabil imiş bu şəkli qırmaq nə üçün,  

Naqabil imiş əgər, kimindir nöqsan?  

 

Ey dil açamazsan bu müəmmayı sən,  

Dana dedigi nöktəyi də bilməzsən,  

Sən qırmızı meylə burda yap bir cənnət,  

Məlummu behiştə gedəsən getəməyəsn?  

 

Sən bil ki, bu can ayrılacaqdır səndən,  

Sirri ədəm eylər səni pünhan gözdən,  

Mey iç haradan gəldigini duymursan,  

Şad ol haraya getməlisən, bilmirsən.  

 

Cənnətlə cəhənnəmi görən yox ey dil,  

Ordan bu cahanə bir gələn yox ey dil,  

Biz xövf-ü ümid etdigimiz ol şeyin,  

Cüz nam, nişanını bilən yox ey dil.  

 

Bu pərdeyi-əsrardə yox kimsəyə yol,  

Bu qurğuyu kəşfə yoxdur imkanı vüsul!  

Yox torpağın altdan özgə bir mənzilimiz,  

Dinlə ki, bu cür fəsanələr var bol- bol.  

 

Bu dairə kim biz onda get- gəl ediriz,  

Nə əvəlli, nə sonu bilinməz hərgiz.  

Yox doğru deyən birisi ki, bu aləmdə,  

Gəldik haraya biz, gedirik ya hara biz.  

 

Ol qəsr ki, mey içərdi Bəhram orda,  

Ceyəran bala qoydu, tülkülər etdi yuva.  

Bəhram bütün ömrünü gur(govr) ovlarkən,  

Gördün necə ovladı onu gur(govr) amma?  

 

Üstündə bu toprağın yatanlar görürəm,  

Altında dəxi gizli qalanlar görürəm.  

Hər qədr bu dəşti ədəmə kim baxıram,  

Daim gedərək qayıtmayanlar görürəm.  

 

 

 

 

Bu əlləri palçıqda olan küzəçilər,  

Öz işlərinə qılsalar huş ilə nəzər,  

Təhəqir ilə döydükləri bu palçıqlar,  

Həp xaki bədəndir bunu bilməzlər məgər?  

 

Bu küzə ki, mən tək aşiği zar imiş,  

Zülfi siyəhi yarə giriftar imiş.  

Bu qulp ki, görürsən sən onun boynunda,  

Bir qulpdur o, kim həmayili yar imiş.  

 

Bizdən irəli var idi bu leyl-ü nəhar,  

Həm bir iş içün işlər imiş bu düvvar.  

Bu toprağa ahəstə götür qoy ayağın,  

Bir mahrüxun göz bəbəgidir zinhar.  

 

Çaldım daşa bir küzəyi keçən gecə mən.  

Çox kefli idim verdi bu iş baş məndən.  

Ol küzə dedi ki: mən də sən kimi idim  

Bir gün də mənim kimi olursan dəxi sən.  

 

Çıxdı əlimizdən ol vəfalı dostlar,  

Payi əzəl onları əzib etdi xar.  

Bir meydən içirdik dirilik bəzmində,  

Bizdən iki dövrə tez yıxıldı onlar.  

 

Tumarı şəbabımız oxundu bitdi,  

Eyşin də gözəl kitabı başa yetdi.  

Eyşin quşu kim adı cavanlıq idi,  

Bilməm nə zaman gəldi, nə dəməlr getdi.