Akkad dönemi ve anadolu ile iLİŞKİleri

ŞARKALİ-ŞARRİ (BİNKALİ-ŞARRİ) 
Şarkali-Şarri dönemi Akkadların çöküş dönemidir. Kuzey bölgelerinde ki istikrar 
ve denetim bozulmuş. Gutiler güneye doğru hareketlenmiştir. Kuzey Suriye ve Güney-
doğu Anadolu’da Hurriler ortaya çıkmıştır. Diğer bir Sami kavmi olan Amurrular ilk kez 
bu dönemde Kuzey Suriye’de etkili olmaya başlamışlardır. 
25
Şarkali-Şarri mütevazı 
“Akkad kralı” unvanı uzak ülkelerin elden çıktığını göste-
rir. 
Bu dönem ile ilgili bir yazıtta Şarkali-Şarri Elamlar’ın akınlarını geri püskürttüğünü, 
Guti kavimlerinin liderini esir 
aldığını ve Uruk kentindeki ayaklanmayı bastırdığını bah-
seder. Bu olaylar Akkad ordularının en az 3 cephede savaştığını gösterir. 25 Yıllık ikti-
darın sonunda Şarkali-Şarri Akkad devletini çöküşünü engelleyemedi ve ölümünden 
sonra taht kavgaları çıktı ve tahttın asıl varisi kimdi bilinmemektedir. Dudu ve Şudurul’un 
isimleri geçmektedir fakat bu 2 kral hakkında fazla bilgi yoktur.
26
24
(Nissen, Ana Hatlarıyla Mezopotamya, 2004, s. 199) 
25
(Köroğlu, Eski Mezopotamya Tarihi, 2006, s. 83) 
26
(Bülbül, Eski Çağ Tarihinde Sami Göçleri, 2005, s. 30) 

---

III. BÖLÜM 
AKKAD UYGARLIĞI 
Akkad kültürü, Sami kültürü ile Sümer kültürünün kaynaşmasından oluşmuştur. 
Akkad (Agade) kentinde 
kurulan devlet, şehir devleti olmaktan çok imparatorluğa doğru 
giden bir devlet yapısıdır. Diğer bir farklılık ise resmi dil Akkadça olmuştur. Sümerce ise 
Güney Sümer şehirlerinde sadece rahipler tarafından kullanılıyordu. Tarihte ilk defa 
“da-
imi orduyu” kurmuşlardır. Ayrıca ok ve yayın kullanımı artmıştır. 
“Teokratik sosyalist Sümer şehir devletleri mabed ekonomilerine dayanan 
“Ni-
mette de, zahmette de iştirak” prensibi tamamen ortadan kalkmış onun yerini şahsi mül-
kiyet almıştı.” Bu dönemde kral, önceki dönemlerde olduğu gibi Tanrı’nın temsilcisi de-
ğil, bizzat kendileri Tanrıydılar. Bunun en güzel örneği Naram-Sin’in zafer stelinde ba-
şında boynuzlu tacın olmasıdır.
27
Akkad döneminde ticaretin devam ettiği bilinmektedir. Fakat bu dönemde krallar 
ticaret yeri
ne güçlü ordularıyla seferler düzenleyip hammaddeyi kısa yoldan elde etmiş-
lerdir. Sargon ve Naram-
Sin’in Anadolu’ya yaptığı seferlerin sebebi denetimden çok ga-
nimet elde etmek içindir. 
Akkad devleti yıkıldıktan sonra güneydeki Sümer kentlerinde yönetim eski sahip-
lerine geçti, ancak yönetim anlayışı Akkad modelinde olması, değişen dünya düzenini 
gösterir. Akkadların bir diğer yeniliği ise yazılı belgelerde kullanılan tarihleme sistemidir. 
Bu yeni sistemde her bir yıl, önceki yıl meydana gelen önemli olayın adı olmasıdır. Ör-
neğin, Sargon’un Mari kentini yıkması bir sonraki yılın adı olması gibi.
28