Mаvzu: boshlang’ich sinflarda matematika o’qitish metodikasi fan sifatida
Yüklə 1,01 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Elektron ta’lim resurslari: 1.
|
2-ma’ruza . MАVZU: BOSHLANG‘ICH SINFDA MATEMATIKA TA’LIMINI RIVOJLANTIRISH KONSEPSIYASI, KOMPITENSIYA VA STANDARTLAR. R е j а: 1. Boshlang‘ich sinfda matematika ta’limini rivojlantirish konsepsiyasi. 2. Matematika ta’limining amaldagi holati va mavjud muammolar Tayanch iboralar: Kompitensiya, konsepsiya, standartlar. Mustaqil ta’lim topshirig‘i: Mavzu Foydalaniladigan adabiyotlar Amalga oshirish shakli Boshlang‘ich sinfda matematika ta’limini rivojlantirish konsepsiyasi 1. Jumayеv M.E, Boshlang`ich sinflarda matеmatikadan laboratoriya mashg‘ulotlarini tashkil etish mеtodikasi. Toshkеnt. “Yangi asr avlodi” 2006 yil. 20 b.. 2. Jumayеv M.E, Tadjiyeva Z.G`. Boshlang`ich sinflarda matеmatika o‘qitish mеtodikasi. (OO‘Y Konsepsiyani yod olib, o’rganish va tahlil qilish. 9 uchun darslik.) Toshkеnt. “Fan va texnologiya” 2015 yil. Matematika kompetensiyasini egallashda qo’llaniladigan metod va didaktik o’yinlar 1.Jumayеv M.E, Boshlang`ich sinflarda matеmatika o‘qitish mеtodikasidan praktikum. (O O‘Y uchun ) Toshkеnt. “O‘qituvchi” 2018 yil 242 b 2. Jumayev M.E. Matematika o‘qitish metodikasi (OO‘Y uchun darslik)Toshkent. . “Turon-Iqbol” 2016 yil 426 b Didaktik o’yinlardan namunalar tayyorlash. O‘quv-uslubiy аdаbiyotlаr vа elеktrоn tа’lim rеsurslаri ro‘yхаti Аsоsiy dаrslik vа o‘quv qo‘llаnmаlаr 1.O’zbekiston Respublikasi Xalq Ta’limi Vazirligi, Respublika Ta’lim Markazi.Umumiy o’rta ta’limning Milliy o’quv dasturi. O‘zbekiston Respublikasi Prezident-ining 2019-yil 29-apreldagi PF-5712-sonli Farmoni. 2. Jumayеv M.E, Boshlang‘ich sinflarda matеmatika o‘qitish mеtodikasidan praktikum. (O O‘Y uchun ) Toshkеnt. “O‘qituvchi” 2004 yil.204 b. 3.Jumayеv M.E, Boshlang‘ich sinflarda matеmatikadan laboratoriya mashg‘ulotlarini tashkil etish mеtodikasi. Toshkеnt. “Yangi asr avlodi” 2006 yil.188 b. 4.Tadjiyeva Z.G.,Abdullayeva B.S.,Jumayev M.E.,Sidelnikova R.I.,Sadikova A.V.Metodika prepodavaniya matematiki.-T. “Turon-Iqbol” 2011. 290 b. Elektron ta’lim resurslari: 1.w.w.w.tdpu.uz 2.w.w.w.pedagog.uz 3.w.w.w.ziyonet.uz 4.w.w.w edu.uz 5.tdpu-INTRANET.Ped O‘zbekiston Respublikasi xalq ta’limi tizimida matematika fanini o‘qitishni rivojlantirish Konsepsyasi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 29-apreldagi PF-5712-sonli Farmoni asosida qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi”, 10 Prezident Sh.Mirziyoevning 2020-yil 24-yanvarda Oliy Majlisga Murojaatnomasida belgilangan vazifalar ijrosi yuzasidan ishlab chiqilgan. 2. Konsepsiya xalq ta’limi tizimida matematika fanini o‘qitishni rivojlantirishning asosiy yo’nalishlarini belgilab beradi. 3. Xalq ta’limi tizimida matematika fanini o‘qitishni rivojlantirish konsepsiyasi tizimda vujudga kelgan muammolarni hal qilish maqsadida ishlab chiqilgan bo‘lib, u quyidagi huquqiy va me’yoriy hujjatlarga asoslanadi: O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 7-maydagi PF-4708- sonli “Matematika sohasidagi ta’lim sifatini oshirish va ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Qarori, 2019-yil 9-iyuldagi “Matematika ta’limi va fanlarini yanada rivojlantirishni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining V.I.Romanovskiy nomidagi matematika instituti faoliyatini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-4387-son Qarori. II. MATEMATIKA TA’LIMINING AMALDAGI HOLATI VA MAVJUD MUAMMOLAR Umumiy o‘rta ta’lim maktablarida o‘quvchilarga bilim berishning zamonaviy pedagogik innovatsion uslublarini joriy etish O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyoti keyingi 10 yil ichida dunyoning taraqqiy etgan mamlakatlar qatoriga kirishi, ya’ni 2030-yilga kelib iqtisodiyotning fan va texnika yo‘nalishi bo‘yicha jahonda yetakchi davlatlardan biriga aylanishiga zamin yaratishda muhim shartlardan biridir. O‘zbekiston Respublikasining barcha ta’lim maktablari uchun majburiy bo‘lgan Davlat ta’lim standartlari talablarida berilgan tayanch ta’lim mazmuni bajarish, o‘quv dasturiga zamon talablaridan kelib chiqib, fundamental, nazariy yoki eksperimental fan sifatida yondashish, fanning falsafiy va metodologik jihatdan yangilanishini, ta’lim mazmuni va o‘qitish uslubiga nisbatan takomillashtirilgan, samarali boshqaruv usullarini ishlab chiqishni taqozo etadi. Matematika ta’lim tizimining oxirgi yillardagi vaziyati tahlili quyidagi dolzarb muammolar bilan aniqlanadi: Matematika fanining jamiyatdagi o‘rni yetarlicha baholanmaganligi; Fan bo‘yicha DTS talablarining yuqori belgilanganligi va o‘quv dasturi yuklamasining oshib ketganligi; Darsliklarda fan mazmunining «quruqligi», hayotdan ajralib va eskirib borayotganligi; Fanni o‘rganishga o‘quvchilar qiziqishining sustligi; Malakali matematika o‘qituvchilarining kamligi; Matematika fanining o‘quv metodik ta’minoti (o‘qituvchi kitobi, multimedia ilovalar, didaktik materiallar va boshqa) yetarli darajada ishlab chiqilmaganligi; O‘quvchilarning yosh, psixologik xususiyatlarini inobatga olgan holda, fan bo‘limlari va mavzularining o‘qitish ketma-ketligi hamda murakkablik darajasida vujudga kelgan nomutanosibliklarning mavjudligi; Matematkani o’qitish metodlarining eskirganligi; Umumta’lim fanlari bo‘yicha fanlararo 11 bog‘lanish va amaliy yondashuvlarga e’tibor qaratilmaganligi; Mavjud oliy ta’lim muassasalarida matematika fani yo‘nalishida tayyorlanayotgan pedagog kadrlarning bilim va ko’nikmalari sifati bugungi kun talablariga mos kelmayotganligi. III. MATEMATIKA TA’LIMINING MAQSADI VA VAZIFALARI Matematika ta’limining ahamiyati uning fan-texnika taraqqiyotida, axborot- kommunikatsion texnologiyalarning ishlab chiqarish sohalarida va kundalik hayotda tutgan o‘rni bilan belgilanadi. Iqtisodiy talablarni bajarish uchun bunyodkor va ijodkor kadrlarni tayyorlash bilan bir qatorda, bu yutuqlardan iste’molchi sifatida foydalanuvchilarga ham sifatli ta’lim berilishi lozim. Fan texnikaning keskin rivojlanishi, olamning globallashuvi hamda axborot- kommunikatsion texnologiyalarning taraqqiy etishi insonlarning dunyo-qarashini, muvaffaqiyatga erishish usullarini, inson salohiyati, qobiliyati hamda yaratuvchanlik faoliyati jamiyatning asosiy kapitali bo‘lib xizmat qiladi. Bu holatda jamiyatdagi har bir o‘quvchi shaxsining jamiyatda raqobatbardosh bo‘lib shakllanishi, o‘zgaruvchan ijtimoiy-iqtisodiy muhitga moslashuvchan, faol, ijtimoiy yetuk salohiyatli, yuqori darajadagi bilim egasi, ruhan va qalban chiniqqan komil insonni shakllantirish davlatimiz oldidagi vazifalardan biridir. Matematika fanini o‘qitishning asosiy maqsadi: O‘quvchilarda kundalik faoliyatda qo‘llash, fanlarni o‘rganish va ta’lim olishni davom ettirish uchun zarur bo‘lgan matematik bilim va ko‘nikmalar tizimini shakllantirish va rivojlantirish; jadal taraqqiy etayotgan jamiyatda muvaffaqiyatli faoliyat yurita oladigan, aniq va ravshan, tanqidiy hamda mantiqiy fikrlay oladigan shaxsni shakllantirish; milliy, ma’naviy va madaniy merosni qadrlash, tabiiy-moddiy resurslardan oqilona foydalanish va asrab-avaylash, matematik madaniyatni umumbashariy madaniyatning tarkibiy qismi sifatida tarbiyalash; o‘quvchilarning kuzatuvlar orqali amaliy faoliyatlarini bog‘lagan holda loyihalashtirishga yo‘naltirilgan ijodkorligini tarbiyalash, kreativ, tanqidiy fikrlash va mantiqiy tahlil, qiziquvchanlik, muammolarni hal qilish, yangiliklar yaratishga bo‘lgan ko‘nikmalarini namoyon qilish va rivojlantirishdan iborat. Matematika fanini o‘qitishning asosiy vazifalari: o‘quvchilar tomonidan matematik tushunchalar, xossalar, shakllar, usullar va algoritmlar haqidagi bilim, ko‘nikmalar egallanishini ta’minlash; inson kamoloti va jamiyat taraqqiyotida matematikaning ahamiyatini anglash, ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar, kundalik hayotda matematik bilim va ko‘nikmalarni muvaffaqiyatli qo‘llashga o‘rgatish; o‘quvchilarning individual xususiyatlarini rivojlantirgan holda, mustaqil ta’lim olish ko‘nikmalarini shakllantirish; fanlar integratsiyasini inobatga olgan holda o‘quvchilarda, milliy va umuminsoniy qadriyatlarni, ijodkorlik (kreativlik) ni shakllantirish hamda ongli ravishda kasb tanlashga 12 yo‘naltirish; hozirda matematika fanini nazariylashtirgan holda o‘qitishga, o‘quvchilarga tayyor o‘quv materiallarini berishga asoslangan yondashishdan ma’lum darajada voz kechib, o‘quvchining kundalik hayotida matematik bilimlarni tatbiq eta olish salohiyatini shakllantirish va uni rivojlantirishga erishish, o‘quvchilarning mustaqil fikrlash ko‘nikmalarini namoyon qilish va faollashtirish. Yüklə 1,01 Mb. Dostları ilə paylaş:
|