Savod o‘rgatishda analitik-sintetik tovush metodi. Savod o‘rgatish jarayoni bosqichlari 1.
Analiz metodi.
2.
Sintez metodi.
3.
Analitik mashqlar.
4.
Sintetik mashqlar.
5.Savod o„rgatish jarayoni bosqichlari
Analitik - sintetik (tahlil - tarkib) tovush metodiga K.D.Ushinskiy asos solgan. Bu metod hozirgi
kunga qadar ancha takomillashdi.
Analiz va sintez metodlari savod o„rgatish jarayonida bir-biri
bilan bog„liq ravishda olib boriladi. Savod o„rgatishda analiz-sintezdan oldin o„tkazilsa-da, ular
bir-birlaridan ajralmaydi. Analiz va sintez savod o„rgatish jarayonida bir-biri bilan bog„liq
ravishda olib borish bo„g„inlab o„qish ko„nikmasini shakllantirishning asosini tashkil qiladi.
Tilshunoslikda tovushni analiz va sintez qilish usullari maxsus ishlangan. Ta‟lim jarayonidagi
o„zarishlar analitik - sintetik tovush metodidan foydalanishda olimlarimiz tomonidan turli
tavsiyalarning taklif etilmoqda. Alifbeshunos olima Qumri Abdullayeva o„quvchilarga yangi
tovush va harflarni o„rganish uchun quyidagi tartibni tavsiya etgan:
Analiz metodi: a)
Nutqdan gapni ajratish;
b)
Gapni so„zlarga ajratish va zarur bo„lgan so„z yuzasidan talaffuz mashqini
o„tkazish;
v)
Ajratib olingan so„zni bo„g„inlarga bo„lish;
d)
Bo„g„in tartibidan o„rganilgan tovushni ajratish va talaffuzini o„rganish;
e)
Yangi tovushning grafik belgisi-bosma harf bilan bolalarni tanishtirish.
Sintez metodi: a)
Kesma harflardan bo„g„in va so„z tuzish;
b)
Tuzilgan so„zni o„qish;
v)
Tuzilgan yangi so„zni «Alifbe» kitobidan o„qish;
e)
Yangi so„z ishtirok etgan gapni «Alifbe» kitobidan o„qish.
Metodist olim Maxmudjon Yusupov analitik-sintetik tovushdan foydalanishning quyidagi usulini
taklif etgan: