O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Buxoro davlat universiteti

Rasm 4.13. Coca-cola kompaniyasining logotipi 
2) jamoaviy logotip - faoliyati davlat qonunchiligiga zid bo’lmagan va 
sifatining yagona xususiyatlariga yoki boshqa umumiy xususiyatlarga 
ega bo’lgan shaxslar birlashmasi tomonidan ishlab chiqarilgan yoki 
sotiladigan tovarlarni belgilaydi (4.14-rasm).
Amazon logotipida 
g’ayritabiiy narsa yo’q. Yorqin sariq o’q - mijozning tabassumi, 
chunki Amazon xodimlari o’z mijozlariga baxt tilaydilar. Tabassum 
o’qi ikkita A va Z harflarini birlashtiradi. Bu shuni anglatadiki, 
hamma narsani portalda sotib olish mumkin - a dan zgacha! J
eff 
Bezos o’zining onlayn kitob do’konini 1994 yilda ishga tushirgan va 
darhol uning nomini topgan. Amazon dunyodagi eng chuqur daryo - 
Amazon sharafiga... Keyinchalik do’konning assortimenti juda keng 
miqyosda kengayib, dunyodagi eng yirik onlayn-chakana savdo 
do’konlaridan biriga aylandi. Dunyoga mashhur korporatsiya 400 dan 
ortiq brend mahsulotlarini birlashtiradi. Bunday ulkan kompaniya 
uchun logotip universal, tushunarli va taniqli bo’lishi kerak. Ma’lum 
bo’lishicha, har bir U o’ziga xos ma’noga ega. Masalan, o’simlik 
kompaniyaning saqlab qolish istagini anglatadi atrof-muhit, to’lqinlar 
- poklik va tazelik ramzi va boshqalar. Har kuni televizorda, urish 
taxtalarida, 
jamoat 
transportida 
chiroyli 
plakatlar, 
plakatlar, 
plakatlarni ko’ramiz. Bizni ko’plab ismlar, shiorlar, logotiplar o’rab 
olgan. Ulardan ba’zilari kam ma’lum, ba’zilari esa butun dunyoga 
ma’lum. Ammo dunyodagi eng mashhur kompaniyalarning logotiplari 
qanday yaratilganligini hech o’ylab ko’rganmisiz? Apple-ning 
tishlangan olmasi qayerdan paydo bo’ldi, nega Nike swoosh shu qadar 
mashhur va kim uni o’ylab topdi, nima uchun uchta Adidas chiziqlari 
shunchalik sodda, ammo ayni paytda juda mashhur? Bugun biz 7 ta 

---

109 
qisqa hikoyalarni aytib beramiz, ularning har biri mashhur 
brendlarning logotiplarini yaratish haqida hikoya qiladi. Ishonchimiz 
komilki, ushbu maqola yirik korporatsiyalarning rivojlanish tarixi 
bilan qiziqqan har bir kishi uchun qiziqarli bo’ladi, chunki logotip 
bilan kompaniya hayoti boshlanadi
1
.