Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi


ө – til old qator, lablangan unli. Bu ham ohangdosh o‘zbek shevalarida  ishlatiladi. Kөl, bөlə, bөlim, kөr, kөz, gөr, kөmъr.  ы



Yüklə 1,89 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə64/83
tarix29.03.2023
ölçüsü1,89 Mb.
#90931
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   83
т эназаров ўқув қўлланмам 10032018 диалектологиям d

ө – til old qator, lablangan unli. Bu ham ohangdosh o‘zbek shevalarida 
ishlatiladi. Kөl, bөlə, bөlim, kөr, kөz, gөr, kөmъr. 
ы – lablangan tovush. Bu unli [o] bilan [ө] oralig‘idagi tovush bo‘lib, 
shahar va shahar atrofidagi shevalarda uchraydi. Shunday qilib, unlilarni 
ifodalash uchun yuqorida qayd etilgan singari 14 ta belgi ishlatiladi. 


139 
Undoshlar 
 
Ilmiy yozuv (transkripsiya)da b, d, z, m, n, p, r, s, t, sh undoshlari o‘zicha 
ishlatiladi. Qolgan belgilar esa quyidagilardir: 
v – lab-lab ; [v] lab-tish undoshi uchrab qolsa, uni alohida izohlash kerak. 
Vh, vqat.
y - ruscha [y] tovushiga nisbatan torroq talaffuz qilinadigan tovush: 
yəvn, əyə, pəyshmъ. 
g‘  - chuqur til orqa, sirg‘aluvchi tovush: qulg‘, g‘aynъ, g‘əm. 
g - sayoz til orqa, portlovchi tovush: gөz, gul. 
j - sirg‘aluvchi undosh: ajdar, jurnal
җ yoki dj - qorishiq undosh: җol yoki djol
- chuqur til orqa , portlovchi tovush: qoy, qaychы
- sayoz til orqa, portlovchi tovush: kərъm, kөch. 
- til orqa: altыn, llə. 
l- til oldi, yumshoq: kyl, kel
ң - til orqa, burun tovushi: ishiң , məңə qara. 
- lab-lab va lab-tish: tuf, puf. 
ch - qorishiq tovush: chəy, ъchək
- chuqur til orqa, sirg‘ aluvchi tovush: xamыr, Xlmat
- bo‘g‘iz tovushi: hamma , əvhəl
 
Diakritik belgilar va boshqa shartli belgilar 
 
. ( nuqta) , : ( ikki nuqta) va ... ( ko‘p nuqta) belgidan keyin qo‘yilib , 
unlilarning cho‘ziqligini ifodalaydi. 

Yüklə 1,89 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   83




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin