Lizing-agror sohada ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarni takomillashtirish uslubi

 
O’zbekiston Respublikasida asosiy vositalar turlari bo‘yicha lizing 
bitimlarining taqsimlanishi. 
Avto transport 
Ko'chmas mulk 
Texnologik uskuna 
Qishloq xo`jaligi 
texnikasi 

34,2 
2014-yil yakunlariga ko‘ra, lizingga berilgan mulk qiymati hajmi 
bo‘yicha qishloq xo‘jaligi texnikasi yetakchi bo‘ldi. Lizingga topshirilgan 
qishloq xo‘jaligi texnikasi hajmi 34,2 foizga teng bozor ulushii tashkil qildi. 
“O’zqishloqxo`jalikmashlizing” Kompaniyasining asosiy aksiyadorlari 
“Ipoteka bank” ATIB, ”Agrobank” OAKB, mehnat va axolini ijtimoiy 
muxofaza qilish vazirligi, “O’zagromashservis” 
uyushmassi, 
“O’zdonmaxsulot” DAK, “Toshkent traktor zavodi” OAJ, “Xalq banki” ATB 
va 364 ta yuridik va 275 jismoniy shaxslar bo’lib jami 649 ta 
hisoblanadi.«O’zqishloqxo`jalikmashlizing» aksiyadorlik lizing kompaniyasi 
qishloq xo’jaligi asosiy vositalarini modernizatsiyalashdagi 
o’rni 
«O’zqishloqxo`jalikmashlizing» aksiyadorlik lizing kompaniyasi O’zbekiston 

---

64 
Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 1999-yil 30 oktyabrdagi 486-sonli 
qarori asosida tashkil etilgan bo’lib, o’z faoliyatini O’zbekiston Respublikasi 
Vazirlar Mahkamasining 2000-yil 2-noyabrdagi 424-sonli qarori bilan 
tasdiqlangan “TARTIB” asosida yuritadi. 
Kompaniyaning asosiy vazifasi qishlok xo’jalik maxsulotlari ishlab 
chiqaruvchilar va ularga hizmat ko’rsatuvchi korxonalarga qishloq xo’jalik 
texnikalarini lizingga yetkazib berishdan iborat. 
Respublikaning barcha viloyat markazlari va Qoraqalpog’iston 
Respublikasida Kompaniyaning 13 ta hududiy filiallari va 1 ta shuba
korxonasi faoliyat ko’rsatmoqda. 
 
2.3.”O`zqishloqxo`jalikmashlizing”ALK kompaniyasining qishloq 
xo`jaligi asosiy vositalarini modernizatsiyalashdagi o`rni 
 
«O’zqishloqxo`jalikmashlizing» aksiyadorlik lizing kompaniyasi lizing 
munosabatlarini rivojlantirish va uni keng yo’lga quyish uchun xo`jalik 
subyektlarining to’lov qobiliyatini kuchaytirish, qayta moliyalash, stavkalarini 
pasaytirish kabi muammolarni qo`yadi. Asosiy vazifa esa lizing 
infrastrukturasini rivojlantirishdadir. Lizing kompaniyalari O’zbekiston 
hududining turli burchaklarida tashkil etilishi zarurdir. Lizing 
kompaniyalarining faoliyat yuritishi uchun qulay iqtisodiy muhit yaratish, 
birinchi navbatda lizing faoliyatini soliqqa tortish, ikki marotaba soliqqa 
tortishning oldini olish, qo’shilgan qiymat solig’ini bekor qilish, xorijdan olib 
kelinadigan uskunalar, lizing asosida keltirilsa, boj to’lovlaridan ozod etish 
muammolari o’tish davrining asosiy muammolari edi. 
Umuman olganda, lizing tarmog’ini rivojlanishi iqtisodiy 
rivojlanishga bir necha yo’nalishlar bo’yicha ta’sir ko’rsatadi: 
Ø lizing kichik biznesning kelgusidagi rivojlanishiga ta’sir etadi. 
Chunki, qandaydir sabablarga ko’ra boshqa moliyalashtirish manbalariga ega 
bo’lmagan kichik korxonalarga o’z ishlab chiqarishlarini tashkil etish va 

---

65 
modernizatsiya qilish imkoniyatini yaratib beradi; 
Ø lizing uzoq muddatli moliyalashtirishning qo’shimcha turi bo’lib, u 
kapital qo’yilmalar hajmini oshiradi; 
Ø lizing moliyaviy xizmat ko’rsatish bozorida qo’shimcha raqobatni 
vujudga keltiradi. 
Mamlakatimizda kuzatilayotgan iqtisodiy o’sishlar qishloq xo’jaligi va 
boshqa sohalardagi ijobiy o’zgarishlar
natijasida«O’zqishloqxo`jalikmashlizing» ALK ning o’rni va solmog’iga 
murojat qiladigan bo’lsak, O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2013-yil 
16-apreldagi «O’zqishloqxo`jalikmashlizing» ALK kapitallashuv darajasini 
yanada oshirish chora tadbirlari to’g’risida»gi qaroriga muvofiq 
kompaniyaning ustav fondi miqdori 10,9 mlrd. so’mdan 50 mlrd. yetkazishi 
belgilangandi. 2015-yil 1 yanvar holatiga kompaniyaning ustav kapitali 51,9 
mlrd. so’mga yetdi va 2014-yil boshiga nisbatan 1,9 mlrd. so’mga ko’paydi.